INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Bernard Stanisław Śliwiński      Bernard Śliwiński, wizerunek na podstawie fotografii z 1920 r. (TŚ)

Bernard Stanisław Śliwiński  

 
 
Biogram został opublikowany w L tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2014-2015.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Śliwiński Bernard Stanisław (1883—1941), prawnik, powstaniec wielkopolski, podpułkownik Wojska Polskiego, prezydent Bydgoszczy.

Ur. 5 VII w Poniecu (pow. krobski), był synem Romana, mistrza rzeźnickiego, i Antoniny z domu Obecny.

Po ukończeniu szkoły ludowej w Poniecu uczył się Ś. w gimnazjum we Wschowie, gdzie należał do samokształceniowego Tow. Tomasza Zana. Po zdaniu matury studiował prawo na uniw. w Berlinie, a następnie we Wrocławiu, utrzymując się ze stypendium Poznańskiego Tow. Pomocy Naukowej. Od października 1907 do września r.n. oraz w okresie marzec—wrzesień 1909 służył w armii niemieckiej; 20 IV 1910 został awansowany na sierżanta, a 22 III 1912 na podporucznika. Dn. 1 II 1911 na uniw. we Wrocławiu otrzymał stopień doktora praw. Następnie pracował w sądownictwie jako referendarz.

Po wybuchu w sierpniu 1914 pierwszej wojny światowej został Ś. powołany do armii niemieckiej i walczył na froncie zachodnim; 15 VI 1917 otrzymał stopień porucznika. Po podpisaniu rozejmu 11 XI 1918 w Compiègne został zdemobilizowany, po czym wrócił do Ponieca. Na początku grudnia t.r. zgłosił się do dyspozycji poznańskiej Naczelnej Rady Ludowej. W trakcie powstania wielkopolskiego Powiatowa Rada Ludowa w Gostyniu zleciła mu 6 I 1919 dowództwo miejscowych oddziałów, a 13 I t.r. został dowódcą sformowanej wtedy «Grupy Leszno» Armii Wpol. Gdy 16 II podpisano rozejm w Trewirze i wyznaczono linię demarkacyjną, Ś. z «Grupą Leszno» (przekształconą 6 III w 6. Pułk Strzelców Wpol.) dozorował jej południowo-zachodni odcinek. Na stacji kolejowej w Kąkolewie (pow. wschowski) witał 20 IV gen. Józefa Hallera i wracające do kraju oddziały Armii Polskiej powstałej we Francji. Dn. 10 VI rozkazem Dowództwa Głównego Armii Wpol. został awansowany na kapitana, a dwa dni później na majora (ze starszeństwem z 1 XII 1917). W sierpniu 1919 przeniesiono go z Pułkiem do Żnina na północny odcinek frontu wpol. Po włączeniu 7 I 1920 Armii Wpol. do WP i przemianowaniu 6. Pułku Strzelców Wpol. na 60. Pułk Piechoty Wpol. uczestniczył w akcji przejmowania terenów, przyznanych Polsce w traktacie wersalskim. Dn. 20 I t.r. wkroczył do Bydgoszczy na czele Pułku, który został tam skoszarowany.

W czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. Ś. z 60. Pułkiem Piechoty Wpol. został skierowany 8 III t.r. do Brodów; 1 IV awansował na podpułkownika. Podczas ofensywy kijowskiej dowodził Pułkiem 27 IV w walkach o Berdyczów, a w dn. 9—12 V, już po zajęciu Kijowa, w działaniach na wschodnim brzegu Dniepru. Przeniesiony na front litewsko-białoruski, brał udział 1 VI w ataku na Okołowo, dochodząc 5 VI do Berezyny w okolicach wsi Dziedzina (pow. dziśnieński). Po rozpoczęciu 4 VII ofensywy przez Armię Czerwoną został 20 VII ranny w walkach odwrotowych pod wsią Szczara (pow. słonimski). Ewakuowany do Poznania, leczył się tam do 7 X; dowództwo Pułku ponownie objął 10 X. Po podpisaniu 12 X rozejmu dozorował do 21 XI odcinek linii demarkacyjnej w okolicy Wołmy i Rakowa (pow. miński) na Białorusi, skąd 12 XII został wycofany do miejsca skoszarowania w Ostrowie Wpol. Następnie objął dowództwo 29. Brygady Piechoty w Inowrocławiu, ale już 4 II 1921 przeszedł do rezerwy.

Ś. zamieszkał w Poznaniu, gdzie w stopniu inspektora pełnił funkcję komendanta XI Komendy Okręgowej Policji Państw. W styczniu 1922 przystąpił do konkursu na prezydenta Bydgoszczy, ogłoszonego przez tamtejszą Radę Miasta, i 4 V t.r. został wybrany; objął urząd 1 VIII. Już t.r. przejął finansowanie Teatru Miejskiego, a w r. 1923 był współorganizatorem Muz. Miejskiego. W lutym t.r. został prezesem założonego przez siebie Tow. Miłośników Miasta Bydgoszczy (funkcję tę pełnił do r. 1925). Od listopada 1924 należał do Komitetu Honorowego Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza; monument autorstwa Konstantego Laszczki odsłonięto w Bydgoszczy 31 VII 1927. W okresie ożywienia gospodarczego w l. 1926—9 rozwinął w mieście budownictwo komunalne oraz doprowadził do budowy łaźni na osiedlu Szwederowo, a także nowej elektrowni. Atakowany za niegospodarność zarówno przez radnych Narodowej Demokracji, jak i PPS, został w listopadzie 1930 zawieszony przez woj. poznańskiego Rogera Raczyńskiego. Przeniósł się wtedy do Poznania i rozpoczął praktykę adwokacką. Na stanowisku prezydenta m. Bydgoszczy zastępował go Tadeusz Chmielarski, do czasu wyboru nowego prezydenta, Leona Barciszewskiego (23 IX 1932). Ś. od r. 1931 publikował artykuły o powstaniu wielkopolskim w czasopiśmie „Kronika Gostyńska”. W pow. gostyńskim powołał koła Tow. Powstańców Wielkopolskich, a w Poznaniu pełnił funkcję prezesa założonego przez siebie Związku Powstańców i Wojaków. Dn. 23 I 1938 został wiceprezesem Związku Powstańców Wielkopolskich.

Pod koniec sierpnia 1939 został Ś. zmobilizowany do Poznańskiej Brygady Obrony Narodowej, a po wybuchu drugiej wojny światowej objął 4 IX t.r. dowództwo poznańskiego Pułku Obrony Narodowej (od 9 IX — 1. Pułk Obrony Narodowej «Poznań») i uczestniczył w walkach osłonowych w bitwie nad Bzurą (18—22 IX). Wzięty do niewoli niemieckiej, został osadzony w Oflagu II A Prenzlau, a następnie Oflagu II E Neubrandenburg (Meklemburgia). Tam zmarł 17 XII 1941; miejsce jego pochówku nie jest znane. Był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1921), trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi i francuską Legią Honorową.

W zawartym 25 IV 1922 małżeństwie z Marią Cichowicz miał Ś. synów: Romana (1928—1944) i Tomasza (ur. 1930).

W Poniecu imieniem Ś-ego nazwano ulicę, przy której znajdował się jego dom rodzinny, a 25 IV 2002 umieszczono na domu tablicę pamiątkową; także t.r. jego imię otrzymało tamtejsze Gimnazjum Państw.

 

Bydgoski słownik biograficzny, Bydgoszcz 1995 II (bibliogr., fot.); Kawalerowie Virtuti Militari, II cz. 2; Paluszkiewicz M., Szews J., Słownik biograficzny członków tajnych towarzystw gimnazjalnych w Wielkim Księstwie Poznańskim 1850—1918, P. 2000; Powstańcy wielkopolscy. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918—1919, P. 2006 II (bibliogr., fot.); Słownik biograficzny Leszna, Leszno 2011 II (bibliogr., fot.); Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918—1919, P. 2002 (bibliogr., fot.); Słownik biograficzny uczestników Powstania Wielkopolskiego, Frontu Północnego (nadnoteckiego). 1918—1919, Nakło nad Notecią 2009 (bibliogr., fot.); Wpol. Słown. Biogr.; — Böhm T., Bataliony Obrony Narodowej w Wielkopolsce w latach 1936—1939 i ich rola w kampanii wrześniowej, P. 1996; Kutta J., Prezydenci miasta Bydgoszczy 1920—1939, Bydgoszcz 1991; Polak B., Dowódcy Powstania Wielkopolskiego, Koszalin 1989 s. 116—18 (bibliogr.); Śliwiński E., Wojna polsko-bolszewicka 1919—1920 roku — działania 55 i 60 Pułku Piechoty oraz 17 Pułku Ułanów, Leszno 2010 s. 49.

 

Tomasz Latos

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Antoni Bohdziewicz

1906-09-11 - 1970-10-20
reżyser filmowy
 

Władysław Gurgacz

1914-04-02 - 1949-09-14
jezuita
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Zdzisław Adam Rajewski

1907-10-22 - 1974-06-02
archeolog
 
 

Maksymilian Meloch

1905-08-02 - po 22 czerwca 1941
historyk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.