Baranowski Bolesław Adam (1844–1916), pedagog, urodził się 6 I w Waszkowcach na Bukowinie z matki Juljanny z Cybulskich i ojca Tomasza, mandatarjusza. Do szkół niższych uczęszczał w Kołomyi, Czerniowcach i w Stanisławowie, tam też wśród trudnych warunków materjalnych ukończył chlubnie gimnazjum w latach 1856–1863. Na Uniw. Lwowskim studjował filologję klasyczną, literaturę niemiecką, historję, filozofję, a nadewszystko język i literaturę polską pod kierunkiem Antoniego Małeckiego. W czasie studjów brał udział w życiu akadem. i był prezesem tow. »Bratniej pomocy«. W lutym 1867 został mianowany suplentem w gimn. Fr. Józefa we Lwowie i mógł przemawiać w szkole już w języku ojczystym. Rok 1867 jest datą utworzenia Rady Szkolnej Kraj. oraz założenia Tow. Pedagog., w którem B. stanął z zapałem do pracy organizacyjnej. Z końcem sierpnia 1871 został B. zamianowany nauczycielem w seminarjum naucz. w Stanisławowie. Wybił się dzięki rozległemu wykształceniu i znajomości wielu języków. We wrześniu 1877 objął obowiązki inspektora szkół ludowych powiatu lwowskiego, w kwietniu zaś 1878 szkół ludowych Lwowa. We Lwowie organizował szkoły i brał czynny udział w radzie »Macierzy Polskiej«. Dzięki wzorowej pracy otrzymał nominację 1 I 1885 na krajowego inspektora szkół w Galicji. Na tem stanowisku, odznaczony godnością honor. obywatela m. Sokala, a w r. 1908 tytułem radcy dworu, pozostał przez ćwierć wieku, odszedł bowiem w stan spoczynku 31 VIII 1909. Jako pedagog zajął w szkolnictwie galicyjskiem jedno z najwybitniejszych miejsc. Delegowany przez namiestnika, brał udział w obradach sejmowej Komisji szkolnej, a Wydział Krajowy powoływał go do ankiet, mających na celu reformy ustaw szkolnych. Od 1 IV 1882 do końca 1884 był redaktorem »Szkoły«, organu Tow. Ped., w 1893 obdarzony godnością członka honorowego tego towarzystwa. Z końcem roku 1867 ożenił się z Heleną Krasuską, wychowanką wdowy po Teofilu Wiśniowskim; po jej śmierci ożenił się powtórnie w r. 1898. Przeszedłszy na emeryturę, pracował w tow. »Związek rodzicielski«, opiekował się zakładem dla ciemnych, szkołami T. S. L. itd. Zmarł 5 X 1916 we Lwowie. Prace naukowe i literackie B-go odznaczają się doskonałym językiem i jasnością przedstawienia. Z książek szkolnych wydał kilka podręczników geografji na szkoły średnie. Liczne jego prace wymienia M. Frąckiewicz w »Spisie przedmiotów w 25-ciu rocznikach »Szkoły« (1868–1894)«. Inne prace znajdują się w rocznikach 1897, 1898, 1911. W Księdze jubil. Tow. Ped. 1908 umieścił artykuł pt. Czterdziestolecie Tow. Ped. Wydał osobno Seminarja naucz. w Galic., pogląd na ich powst. i rozwój w 1. 20-leciu ich istnienia, 1897. W czasop. »Rodzina i Szkoła« ogłosił m. i.: Kongresy i wystawy higjeniczno-szkolne i Szkolnictwo lud. w Galic. w rozwoju liczeb. od 1868–1907 (1910). Z prac literackich należy wymienić: Lutnia J. Kochanowskiego (1885), J. I. Kraszewski, jego życie i zasługi (1887), Pedagogika Mickiewiczowska (1890), Mickiewicz jako naucz. narodu swego (1895), Uczczenie pam. autora Anhellego (1909). Pracował też nad wydawnictwem dziełek ludowych. Pod pseud. Semena Smereki napisał powieść obyczajową, Wielkanoc w Michałowicach, oraz Sześć powiastek dla ludu i młodzieży, a pod pseud. Diak z Chlibniwki, po rusku, zajmujące opisy ziemi: Wędrówki Iwana Wojtowicza po świecie Bożym. B. pozostawił b. obfitą spuściznę literacką rękopiśm., złożoną w bibl. Baworowskich we Lwowie. Uwagi godne są Wspomnienia Pokucianina, spisane po r. 1914, od lat dziecięcych do r. 1870, jako barwny opis przeżyć B. i ówczesnych stosunków szkolnych.
Fotografia B. w księdze jubil. Tow. Ped. 1908, 61. Papiery B. i jego rękopisy; Knot A., Spuścizna rękopiśmienna po B. Baranowskim, »Minerwa Pol.« 1927; »Gazeta Lwowska« z 9 X 1916; »Szkoła« z 1916; »Kurjer Lw.«, nr 499 z 6 X 1916; »Gazeta Poranna«, nr 3160 z 6 X 1916; »Czas« 1916, nr 507.
Red.