INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Bronisław Ferdynand Stroński     

Bronisław Ferdynand Stroński  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2006-2007 w XLIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stroński Bronisław Ferdynand Seweryn (1887–1952), lekarz, pułkownik Wojska Polskiego.

Ur. 8 I w Tarnopolu, był synem Jana, architekta, i Antoniny z Komorowskich.

W l. 1898–1905 uczył się S. w Wyższym Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Tarnopolu. Studia lekarskie rozpoczął na uniw. w Wiedniu, a od r. 1906 kontynuował je na Uniw. Lwow., gdzie w r. 1911 otrzymał dyplom doktora wszech nauk lekarskich. Od 6 X t.r. jako bezpłatny lekarz pomocniczy praktykował przez pół roku w Krajowym Szpitalu Powszechnym we Lwowie. Po odbyciu tamże służby wojskowej w 55. pp armii austro-węgierskiej (1 IV – 17 V 1912) wrócił do pracy w Krajowym Szpitalu Powszechnym, gdzie 1 X 1912 został mianowany na dwa lata zastępcą ordynatora (sekundariuszem). Następnie, od 15 IX 1915, pracował w lwowskim Szpitalu Rezerwowym Galicyjskiego Czerwonego Krzyża.

Dn. 1 XII 1915 wstąpił S. do Legionów Polskich; mianowany podporucznikiem, został 15 XII t.r. lekarzem asystentem 2. pp II Brygady. Dn. 27 I 1916 przeniesiono go do Dywizyjnego Zakładu Szpitalnego, a po awansie 12 III t.r. na porucznika był kolejno lekarzem baonu i od listopada lekarzem pułku. Dn. 3 V 1917 został przeniesiony do Bolechowa na stanowisko lekarza Szkoły Oficerskiej II Brygady, a po kryzysie przysięgowym z lipca 1917, Polskiego Korpusu Posiłkowego. Gdy nocą z 15 na 16 II 1918 część polskich oddziałów przebiła się przez linię frontu pod Rarańczą, został 17 II t.r. aresztowany przez Austriaków; przebywał w obozach internowania w Bolechowie, Dolinie, Huszt i Dulfalvie do 25 IV. Następnie wcielono go do armii austro-węgierskiej i wysłano na front włoski, gdzie pracował jako lekarz do 11 XI.

Po powrocie do kraju S. wstąpił 18 XI 1918 do WP i został szefem grupy chirurgów; od 6 XII t.r. był komendantem grupy chirurgów w pociągu nr 20 (przemianowanym później na pociąg nr 1) – ruchomym szpitalu wojsk polskich, walczących wzdłuż linii kolejowej Lwów–Przemyśl. W r. 1919 został przeniesiony do Warszawy i 29 III t.r. skierowany na oddz. chirurgiczny Szpitala Ujazdowskiego. Potem wysłano go ponownie na front, gdzie od 7 V był szefem Oddz. Chirurgicznego Ambulatorium 2. DP, a od 20 VII – I Korpusu przybyłej z Francji «błękitnej armii» gen. Józefa Hallera. Od 10 IX kierował III Ambulatorium reorganizowanego wówczas I Korpusu; na przełomie r. 1919/20 prowadził w nim likwidację ambulansów i zorganizował szpital polowy nr 604. Dn. 24 II 1920 został szefem sanitarnym 16. Dyw. Pomorskiej, a następnie 1 IV t.r. szefem sanitarnym 13. DP. Tego samego dnia otrzymał stopień podpułkownika (ze starszeństwem z 1 VI 1919). Wraz z 13. DP walczył na froncie polsko-ukraińskim, a potem polsko-sowieckim. Pod koniec wojny polsko-sowieckiej został 10 X 1920 szefem sanitarnym Grupy Operacyjnej gen. Władysława Jędrzejewskiego.

Po zakończeniu działań wojennych S. objął 15 III 1921 obowiązki komendanta wojskowego Szpitala Rejonowego w Radomiu, a następnie 15 VII t.r. wojskowego Szpitala Rejonowego w Bydgoszczy. Dn. 2 VIII został szefem sanitarnym 15. DP, a 12 XII starszym ordynatorem Szpitala Okręgowego nr 6 we Lwowie; etatowo należał wówczas do 6. Baonu Sanitarnego. W r. 1924 przeniósł się do Warszawy i 4 II t.r. objął stanowisko starszego ordynatora w Centralnym Ambulatorium Szpitala Okręgowego nr 1. To samo stanowisko pełnił od 20 XI 1925 w Szpitalu Szkoły Oficerskiej Służby Sanitarnej w pałacu Ujazdowskim. Dn. 20 X 1927 został komendantem Szpitala Okręgowego nr 2 w Chełmie, ale już 12 XI t.r. objął komendanturę Szpitala Okręgowego nr 2 we Lwowie, gdzie otrzymał nominację na pułkownika (ze starszeństwem z 1 I 1929). Dn. 1 VI 1935 został szefem sanitarnym Dowództwa Okręgu Korpusu nr VII w Poznaniu, a 3 III 1938 szefem sanitarnym Korpusu Ochrony Pogranicza. Ponownie zamieszkał wówczas w Warszawie, gdzie jednocześnie prowadził prywatną praktykę lekarską.

Podczas okupacji niemieckiej przebywał S. w Warszawie, biorąc udział w działalności konspiracyjnej. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. zorganizował w pierwszych dniach sierpnia grupę chirurgiczną, najpierw w szpitalu bonifratrów św. Jana Bożego przy ul. Bonifraterskiej, a po jego likwidacji w poł. sierpnia, w Centralnym Powstańczym Szpitalu Chirurgicznym nr 1, mieszczącym się w przedwojennej siedzibie Min. Sprawiedliwości przy ul. Długiej 7. W trakcie przejścia kanałami 1 IX ze Starego Miasta do Śródmieścia został ranny w nogę. Udzielał pomocy powstańcom aż do kapitulacji. Po wyjściu ludności z Warszawy pracował do końca wojny w ambulatorium PCK w Grodzisku Maz. Następnie przeprowadził się do Radomia, gdzie latem 1945 złożył podanie o ponowne przyjęcie do WP. Z uwagi na wiek, prośbę S-ego odrzucono i automatycznie przeniesiono go do rezerwy.

S. zamieszkał wówczas w Katowicach, gdzie od 1 I 1946 pracował jako szef Sanitarnego Okręgu Śląskiego PCK (do 30 VI 1949), następnie krótko jako kierownik Ambulatorium PCK (do 17 VII t.r.) oraz kierownik, a potem dyrektor Przychodni Rejonowej PCK (do 4 XI). Następnie był dyrektorem Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego PCK, którą kierował do przejścia na emeryturę 31 XII 1950. Zmarł 3 IV 1952 w Katowicach, został pochowany na cmentarzu komunalnym. Był odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za wojnę 1920 r. oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

S. był żonaty od 3 VI 1935 z Ireną Marią (ur. 15 V 1899), córką Jana Biennfeld-Biendowskiego i Agaty z domu Wurm; małżeństwo było bezdzietne.

 

Enc. powstania warsz., VI 509; – Bayer S., Służba zdrowia Warszawy w walce z okupantem 1939–1945, W. 1985; Bielecki R., Długa 7 w powstaniu warszawskim, W. 1994; Exodus Warszawy. Ludzie i miasto po powstaniu 1944, W. 1993 I–II; Wiśniewska M., Sikorska M., Szpitale powstańczej Warszawy, W. 1991; – Obrona Lwowa, 1–22 listopada 1918. Źródła do dziejów walk o Lwów i województw południowo-wschodnich 1918–1920. Relacje uczestników, W. 1993 II; Rocznik lekarski RP, 1933/4, 1936, 1938, 1948, W.; Rocznik oficerski, W. 1923–4, 1928, 1832; Sprawozdanie dyrekcji wyższego gimnazjum im. Franciszka Józefa I w Tarnopolu na r. 1905, Tarnopol 1905 s. 77; Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyk lekarskich oraz aptek w RP, W. 1924/5; – Arch. Śląskiego Zarządu Okręgowego PCK w Kat.: Teczka nr 952; Arch. USC w Kat.: Akt zgonu nr 504/1952/1; CAW: Akta personalne S-ego, sygn. S–27909+18237+8759, sygn. 2308/37/52.

Zdzisław Grzegorz Kowalski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.