INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Christian Friedrich Steiner  

 
 
1722 - 1783-06-07
| rajca
 
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Steiner Christian Friedrich (Fryderyk) (1722–1783), sekretarz i rajca Torunia.

Ochrzczony w Toruniu 11 II, był synem Johanna (Jana) (1687–1750), mistrza siodlarskiego od r. 1713, ławnika nowomiejskiego od 31 III 1745, i jego drugiej żony Barbary z Dietrichów (1702–1763). Miał braci Johanna Gottlieba (1713 – 5 X 1752), rektora gimnazjum w Grudziądzu od r. 1739, sędziego w r. 1749, Salomona Piotra (1719 – 15 XI 1788), mistrza siodlarskiego od r. 1747, ławnika nowomiejskiego od r. 1762, oraz siostrę Reginę Elżbietę (1718 – ok. 1747), od 4 XI 1738 żonę kupca Johanna G. Wernheide, późniejszego ławnika staromiejskiego i rajcy.

Początkowe nauki pobierał S. zapewne w szkole nowomiejskiej; od 27 VI 1734 uczęszczał do toruńskiego Gimnazjum Akademickiego (zaczynając od quarty, tj. od klasy siódmej). Dn. 9 V 1746 zapisał się na studia uniwersyteckie w Lipsku. Po ich ukończeniu był w l. 1748–9 sekretarzem bp. poznańskiego Teodora Czartoryskiego. Dzięki rekomendacji biskupa objął w kwietniu 1750 urząd sekretarza Rady M. Torunia. Wspólnie z sekretarzem Gotfriedem Gillerem został w maju t.r. wysłany do Warszawy; obaj przebywali tam do końca września jako rezydenci miasta przy dworze, m.in. próbując uzyskać zgodę Augusta III na kontynuowanie budowy w Toruniu nowego kościoła ewangelickiego. Ponownie pełnił funkcję rezydenta od lipca 1752 do grudnia 1754 (z przerwami). Wraz z sekretarzem Efraimem Oloffem reprezentował miasto 6 IX 1756 podczas sejmiku generalnego Prus Królewskich w Grudziądzu. W l. 1763–7 w imieniu Rady Ewangelickiej Torunia prowadził poufną korespondencję z toruńskim rezydentem przy dworze Samuelem L. Geretem. Towarzyszył toruńskim posłom na sejmiki generalne w Grudziądzu w marcu przed konwokacją i październiku przed koronacją 1764 r. Jako pierwszy sekretarz Rady uczestniczył 20 V 1765 w ceremoniach złożenia przez Toruń hołdu Stanisławowi Augustowi na ręce wysłanego przez króla bp. kujawskiego Antoniego K. Ostrowskiego. Dn. 1 IV 1767 został wybrany do Rady jako rajca nowomiejski. W styczniu 1768 wraz z burmistrzem Chrystianem Klosmannem zredagował memoriał ewangelików toruńskich dla ambasadora Rosji N. Repnina; wskazując, że dekret z r. 1724 zlikwidował w Toruniu wolność wyznaniową, żądano obsadzania stanowisk rajców wyłącznie przez protestantów oraz zachowania dawnego ustroju miast Prus Królewskich. W l. 1768, 1770, 1775 i 1778 pełnił S. funkcję sędziego nowomiejskiego, a w l. 1772 i 1781 urząd przewodniczącego wety (sądu gospodarczego). W marcu 1771 sprzeciwił się awansowi Gereta na syndyka. W czerwcu 1772 wszedł w skład pięcioosobowej tajnej deputacji toruńskiej, która w porozumieniu z ambasadorem Rosji K. Saldernem w obliczu przygotowywanego rozbioru, opracowała projekt przekształcenia Torunia i jego posiadłości ziemskich w wolne miasto, niezależne ani od Rzpltej ani od Prus. Dn. 20 IX t.r., wspólnie z rajcą Natanielem Praetoriusem, prowadził rozmowy z pruskim gen. J. F. Stutterheimem, starając się (bezskutecznie) o niedopuszczenie do odcięcia miasta od jego posiadłości ziemskich i od Wisły. Od r. 1767 pracował w toruńskiej deputacji manufaktur, a w r. 1775 stanął na jej czele. Wszedł wówczas do nadzwycz. deputacji mającej zbadać i na nowo określić dochody miasta (ponownie działała ona w l. 1778 i 1781–3). Od r. 1776 był scholarchą nowomiejskim, a od r. 1778 członkiem deputacji granicznej. Dn. 8 III 1782 został wybrany na wicekamlarza (urzędnika zajmującego się finansami miejskimi). W tym czasie został członkiem ewangelickiego konsystorza w Toruniu. S. znany był z głębokiej wiedzy historycznej i prawniczej. Od r. 1751 mieszkał w należącym do niego domu rodzinnym przy ul. Wielkie Garbary. Zmarł na apopleksję 7 VI 1783 podczas spaceru przed Bramą Chełmińską. Pochowany został 12 VI w kościele Świętej Trójcy (dziś nieistniejącym) na Nowym Mieście w Toruniu.

S. nie założył rodziny.

 

Dygdała J., Urzędnicy miejscy Torunia: spisy 1651–1793, Tor. 2002; Toruński słownik biograficzny, Tor. 2000 II; – Centner G., Geehrte und gelehrte Thorner ausser ihrer Vaterstadt, Thorn 1763 s. 54; Dygdała J., Polityka Torunia wobec władz Rzeczypospolitej w latach 1764–1772, W.–P.–Tor. 1977; Historia Torunia, Tor. 1996 II cz. 3; Kenkel H., Studenten aus- Ost- und Westpreussen an ausserpreussischen Universitäten vor 1815, Hamburg 1981; Mikulski K., Dzieje rodziny Steinerów – studium prozopograficzne na marginesie portretu Johanna Steinera (1687–1750), „Roczn. Muz. w Tor.” T. 11: 2002 s. 10–17; tenże, Pułapka niemożności. Społeczeństwo nowożytnego miasta wobec procesów modernizacyjnych, Tor. 2004; Praetorius K. G., Thorner Ehrentempel, Berlin 1832 s. 66; Salmonowicz S., Krystian Bogumił Steiner (1746–1814) toruński prawnik doby Oświecenia, „Zap. Hist.” T. 25: 1960 z. 3–4 s. 42; Wernicke J. E., Geschichte Thorn, Thorn 1842 II 512, 514; – Metryka Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600–1817, Tor. 1998 cz. 2; – AP w Tor.: Katalog II nr 3306 s. 79–80, nr 3355, 3358, 3359, 3361, 3363, 3365 (listy S-a), nr I 43 s. 783, nr I 122, I 128–129, Ewang. Gm. Nowomiejska, t. 78 s. 223, t. 88 s. 254.

 

Jerzy Dygdała

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Księstwo Warszawskie

Po pokonaniu – w grudniu 1805 roku – armii austriacko-rosyjskiej pod Austerlitz (Sławkowo na Morawach) cesarz Napoleon I zawarł pośpiesznie pokój z Austrią, rezygnując z kontynuowania......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Emanuel Gilibert

1741-06-21 - 1814-09-02
botanik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Franciszek Balcewicz

brak danych - XVIII w.
sztycharz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.