INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Dominik Pucek (Puczek, Puczkowicz)  

 
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pucek (Puczek, Puczkowicz) Dominik (1723–1789), mieszczanin krakowski, mistrz murarski, budowniczy, geometra. Chrzczony w kościele Najśw. Marii Panny w Krakowie 4 VIII 1723. Był synem Wojciecha (zob.) i Jadwigi.

W r. 1741 złożył P. sztukę mistrzowską w postaci projektu późnobarokowego pałacu (widok fasady, rzut), natomiast od r. 1749 występuje P. jako podstarszy, a od r. 1753 – jako starszy cechu murarzy i kamieniarzy krakowskich. Tę ostatnią funkcję P. sprawował przez wiele lat (co najmniej do 1778 r.). Pierwszą ze znanych nam prac P-a jest plan sytuacyjny miasta Kleparza z r. 1744 zachowany w dziewiętnastowiecznych kopiach. W kilka lat później (1749) P. opracował, wraz z Wojciechem Puckiem i Maciejem Cepigowskim – majstrami murarskimi, kosztorys na odbudowę spalonego w r. 1745 kościoła Bożogrobców w Miechowie. Od r. 1762 P-ka zaangażowano do prac murarskich przy reperacjach zamku królewskiego na Wawelu, natomiast od r. 1766 występuje on już jako «dyspozytor fabryki zamku krakowskiego», a zatem budowniczy kierujący pracami prowadzonymi przy zabezpieczaniu lub przebudowie obiektów położonych na wzgórzu wawelskim. W r. 1769 dokonał P. zmiany ozdobnego, późnogotyckiego hełmu wieży zwanej Wikaryjską lub Srebrnych Dzwonów na skromny ostrosłupowy dach istniejący do dzisiaj, zaś w r. 1773 sporządził plany części północnej nawy bocznej katedry wawelskiej stanowiące podstawę dokonanej następnie przebudowy trzech kaplic katedry na sień i schody do kapitularza. Na zlecenie Komisji Skarbu Koronnego przeprowadził P. w l. 1775, 1778 (wraz ze Stanisławem Frejewiczem, klucznikiem zamku) rewizje budowli wawelskich w celu ustalenia najpilniejszych robót dla zabezpieczenia ich przed popadnięciem w całkowitą ruinę oraz opracowania przybliżonego kosztorysu tych prac. Na stanowisku «dozorcy» zamku pozostał P. do końca życia, jedynie w styczniu 1789 Departament Interesów Ekonomicznych Komisji Skarbu Koronnego postanowił, zważywszy na podeszły wiek P-ka, przyjąć na wyręczającego go w uciążliwych obowiązkach «dozorcy» zamku Józefa Le Brun, budowniczego JKM-ci, natomiast P-owi pozostawiono pensję w dotychczasowej wysokości.

Równolegle ze sprawowaniem funkcji budowniczego na zamku wawelskim rozwijał P. działalność architektoniczną i geodezyjną w samym Krakowie, a także na innym terenie. Wiemy, że ok. 1773 r. wyszedł spod jego ręki plan Krakowa w obrębie murów, ukazujący podział własności nieruchomej w mieście, stanowiący zarazem uaktualnioną kopię planu powstałego w XVII w. na zlecenie Rady Miejskiej dla celów podatkowych. P. był także autorem planu sytuacyjnego nowych dróg biegnących na zachód od Bramy Wiślnej – poprzez grunty biskupie, Retorykę, Smoleńsko – aż do Rudawy. Plan ten zachował się w kopii sporządzonej w r. 1795 przez Sebastiana Niemczykiewicza, podstarszego cechu murarzy w Krakowie. Z r. 1787 pochodzi wykonany przez P-ka plan rynku krakowskiego zawierający szczegółowe rzuty architektoniczne otaczających rynek kamienic, jak również budowli miejskich i sakralnych leżących w jego obrębie. W r. 1781 rozpoczął P. odbudowę (spalonego w r. 1777) kościoła Św. Trójcy na Łysej Górze; jednakże pracy tej nie zdołał już doprowadzić do końca – po jego śmierci budowa została dokończona przez Józefa Janowicza. Był P. od r. 1765 właścicielem kamienicy przy ul. Mikołajskiej 3 w Krakowie. Zmarł w r. 1789.

P. był trzykrotnie żonaty. Imienia i nazwiska pierwszej żony nie znamy; 27 IV 1748, już jako wdowiec, poślubił Annę Bernaczankę, a 19 I 1749 mieszczkę kleparską Dorotę Giłatowiczównę, z której miał córkę Julianę (ur. 1751). Ponadto miał syna Ignacego, «patrystę» krakowskiego.

 

Łoza, Architekci; tenże, Słown. architektów; Katalog dawnych map wielkoskalowych Krakowa XVI–XIX w., W.–Kr. 1981; Katalog rysunków architektonicznych ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, Cracoviana I, W. 1978; Katalog zabytków sztuki Pol., I, IV; – Gacki J., Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze, W. 1873 s. 57; Niwiński M., Stanowy podział własności nieruchomej w Krakowie XVI i XVII stulecia, w: Studia Historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, Kr. 1938 II 550; Rewski Z., Majstersztyki krakowskiego cechu murarzy i kamieniarzy XVI–XIX w., Wr. 1954; Wiśniewski J., Dekanat opatowski, Radom 1906 s. 454; Wojciechowski T., Kościół katedralny w Krakowie, Kr. 1900; – Lipiński T., Rozmaitości – wyciągi z rękopisu 1749, „Bibl. Warsz.” 1849 t. 1 s. 399–401; Wawel, I, II w: Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej, Kr. 1908 IV, Kr. 1913 V; – Arch. Państw. w Kr.: rkp. 3075 (akta cechu murarzy i kamieniarzy krakowskich), AD 479 (akta cechu murarzy i kamieniarzy krakowskich), AD 501 (zbiór sztuk mistrzowskich cechu murarzy i kamieniarzy), Oddz. na Wawelu: IT 52 (rachunki Wielkorządców Krakowskich na reparację zamku), Rel. Castr. Crac. 211 s. 58, 220 A s. 207–208, Zbiór Kartograficzny – I/3 Śródmieście 1, Za murami 8, Kleparz 1; Arch. Paraf. Najśw. Marii Panny w Kr.: rkp. 373, 503; Arch. Paraf. Św. Floriana: rkp. M. 4; B. Jag.: rkp. 5447; B. Muz. Hist. m. Kr.: rkp. 411; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 427 k. 93–3v; Muz. Narod. w Kr.: Zbiory Grafiki – III r. a. 7220–7222, III pl. 4839.

Janina Stoksik

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.      

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Kazimierz Wojniakowski

1771 lub 1772 - 20.01 lub 20.12.1812
malarz
 

Teofil Wolicki h. Nabram

1768-10-20 - 1829-12-21
prymas Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.