Szlachtowski Edmund Adam Feliks, w zakonie Cyryl (1899–1944), dominikanin, misjonarz.
Ur. 24 XII we Lwowie, był wnukiem Feliksa Szlachtowskiego (zob.), najmłodszym synem Feliksa Szlachtowskiego (zm. 1919), inżyniera, kolejarza, oraz Ludwiki z Lityńskich. Miał dwie siostry: Krystynę i Helenę.
S. uczył się w prywatnej szkole elementarnej w Wiedniu, prowadzonej przez Katholischer Schul-Verein. Po przeprowadzce w r. 1911 z rodziną do Krakowa kontynuował naukę kolejno w prywatnym gimnazjum realnym Stanisława Jaworskiego i III Gimnazjum. Dn. 5 III 1917 zdał tam przyspieszony egzamin maturalny; zmobilizowany 10 III t.r., został powołany do szkoły oficerskiej. Ukończył ją w stopniu podporucznika artylerii i w styczniu 1918 wysłano go na front włoski, gdzie walczył nad rzeką Adygą.
Dn. 10 XI 1918 wrócił S. do Polski i wstąpił do WP; 1 VI 1919 uzyskał stopień porucznika. Po demobilizacji w r. 1920 wyjechał do Lwowa i podjął studia na Wydz. Mechanicznym Szkoły Politechnicznej (od czerwca t.r. Politechn. Lwow.). Przerwał je podczas wojny polsko-sowieckiej t.r.; walczył m.in. pod Lwowem, a 10 X został ranny. Za odwagę odznaczono go dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Po wojnie wrócił na studia, pracując równocześnie w biurze Koncernu Naftowego «Dąbrowa». Dn. 7 XII 1928 uzyskał dyplom inżyniera budowy maszyn i od 10 II 1929 pracował przy budowie Państw. Fabryki Związków Azotowych pod Tarnowem (od 29 VI 1929 Mościce). W czerwcu 1931 przeprowadził się do Poznania, gdzie objął stanowisko inżyniera, a następnie kierownika warsztatów kolejowych w Dyrekcji Kolei Państw. Jego pasją było narciarstwo, należał do Karpackiego Tow. Narciarskiego.
W marcu 1932 zrezygnował S. z pracy, wrócił do Lwowa i poinformował rodzinę o decyzji wstąpienia do zakonu dominikanów. W kwietniu t.r. rozpoczął w Krakowie roczny nowicjat i przyjął imię zakonne Cyryl. Po złożeniu 2 V 1933 ślubów zakonnych wyjechał do Lwowa do dominikańskiego klasztoru Bożego Ciała. W październiku t.r. podjął studia z zakresu filozofii na «Angelicum» (Pontificio Istituto Internazionale) w Rzymie. Po roku wrócił do Lwowa, gdzie w studium zakonnym kontynuował studia teologiczne (do r. 1937). Dn. 29 IV 1936 złożył profesję wieczystą i 4 X t.r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk sufragana archidiec. lwowskiej bp. Eugeniusza Baziaka. Dn. 24 I 1937 poświęcił schronisko Karpackiego Tow. Narciarskiego im. Zygmunta Klemensiewicza, wybudowane na południowym stoku Wielkiej Maryszewskiej w paśmie Czarnohory (Karpaty Wschodnie).
Dn. 14 X 1937 wraz z dominikanami Sadokiem Maćkowiakiem (przełożonym) oraz Łukaszem Huzarskim wyjechał S. na misję do Chin. Przyjął nazwisko Sze-la-to («bardzo surowy historyk»), nazywano go również Shu Shen-fu. Zakonnicy początkowo przebywali w Czungkingu (prow. Syczuan), ówczesnej stolicy Republiki Chińskiej. S-emu przydzielono w kwietniu 1940 placówkę w Heczuanie, w regionie Trzech Przełomów rzeki Jangcy. Uczył się języka chińskiego i odwiedzał chrześcijan z posługą sakramentalną. Swoje życie opisywał w listach do matki i sióstr, z których jeden opublikowano w „Gazecie Kościelnej” (Z Hong-Kong do Hankau
, R. 45: 1938 nr 10–11). Pozbawiony po wybuchu drugiej wojny światowej kontaktu z Polską, S. przeżył załamanie nerwowe. Odwołany z misji, został wykładowcą filozofii w seminarium duchownym w Czungkingu. Razem z Huzarskim mieszkał jednak w Miaoyn, a następnie przeniósł się do Wuszanu. W czasie podróży do Maćkowiaka w sierpniu 1944 został zamordowany (odcięto mu głowę, a wg niektórych przekazów również ręce). Zmasakrowane ciało znaleziono dopiero pod koniec października 1944; wg najbardziej prawdopodobnej hipotezy zbrodni dokonali chińscy partyzanci komunistyczni. S. został pochowany w Chinach ok. 60 km od Czengkou.
Wiadomość o śmierci S-ego dotarła do Polski w r. 1946. W l. sześćdziesiątych jego siostra Krystyna przekazała kopie listów z Chin z l. 1937–9 wraz z fotografiami do Arch. Polskiej Prow. Dominikanów w Krakowie.
Księga zmarłych braci i ojców Polskiej Prowincji Dominikanów p.w. św. Jacka Odrowąża od 2 lipca 1927 roku, czyli od restaurowania Polskiej Prowincji przez Generała Zakonu, W. 2000 s. 47; – Kałuski M., Polska – Chiny 1246–1996. Szkice z dziejów wzajemnych kontaktów, W. 2004 s. 95; Kapłon J., Zorganizowana polska turystyka górska w Karpatach Wschodnich do 1939, w: Podróżowanie w Karpaty wczoraj i dziś, Kr. 2009; Miławicki M., Polscy dominikanie na misjach w Chinach w latach 1937–1952, Kr. 2007 (fot.); Popławski K., Znaki pamięci i nadziei, „W drodze” R. 10: 2000 s. 75, 79–80; Sander M., Cyryl Edmund Szlachtowski (1899–1944) – dominikanin, misjonarz i męczennik w Chinach, w: Historicus Polonus-Hungarus. Księga pamiątkowa ofiarowana Ojcu Józefowi Puciłowskiemu OP w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Kr. 2010 s. 555–82; Szlachtowska H., Ojciec Cyryl Szlachtowski O.P., „Biul. Inform. Pol. Prow. Dominikanów” R. 5: 1973 nr 3 s. 379–85; – Catalogus Conventuum ac Domorum necnon Fratrum et Sororum Provinciae Polonae S. Hyacinthi Sacri Ordinis Praedicatorum, Cracoviae 1948; Catalogus Fratrum ac Sororum Provinciae Polonae Sacri Ordinis Praedicatorum…, Leopoli 1933–9; Catalogus Fratrum ac Sororum Provinciae Polonae Sacri Ordinis Praedicatorum…, Cracoviae 1946; Catalogus omnium conventuum et domorum provinciarum et congregationum Sacri Ordinis Praedicatorum…, Roma 1931; Rocznik oficerski, W. 1923–4; Sprawozdanie dyrekcji gimnazjum III w Krakowie za r. szk. 1912, Kr. 1912; toż za r. 1912/13, Kr. 1913; toż za r. 1915/16, Kr. 1916; toż za r. 1916/17, Kr. 1917; Sprawozdanie Wydziału KTN za rok 1935/6, Lw. 1936 s. 11–15; – „Bollettino Religioso Polacco” 1945 nr 10 (nekrolog); „Róża Duchowna” 1937–9 (listy dominikanów z misji chińskich); – Arch. Generale di Ordine delle Predicatori w Rzymie: sygn. XIII 050207; Arch. Pol. Prow. Dominikanów w Kr.: sygn. Pp 104, Pp 597/69, Mater. po Huzarskim – wspomnienia (bez sygn.), sygn. Ao 310 (Świętochowski R., Dzieje męczenników Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce, wersja trzecia ([b.m.r.w.]) s. 318–21 (mszp.); B. Studium Dominikanów w Kr.: Markiewicz C., Moje wspomnienia z życia zakonnego r. 1893–1947, Kr. 1957 s. 190–1 (mszp.), Sander M., Kwestia męczeństwa ojca Cyryla Szlachtowskiego (1899–1944) misjonarza chińskiego, Kr. 2006 (praca magisterska).
Mirosław Sander