INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Feliks (Szczęsny) Skarzyński (Skarżyński) h. Bończa  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skarzyński (Skarżyński) Feliks (Szczęsny) h. Bończa (ok. 1522–1584), kanonik kolegiaty warszawskiej, archidiakon dobrzyński, kaznodzieja i spowiednik Anny Jagiellonki. Pochodził z drobnoszlacheckiej rodziny, której gniazdem była jedna ze wsi Skarzyno na północnym Mazowszu, był synem Mikołaja i Anny z Glińskich.

W lecie 1544 zapisał się S. na Uniw. Krak. W r. 1561 był już kanonikiem kolegiaty św. Jana w Warszawie i tamtejszym kaznodzieją. W r. 1567 otrzymał prebendę kaplicy św. Idziego na przedmieściu Płocka; wtedy ostatni raz wystąpił z tytułem kaznodziei kolegiaty warszawskiej, z czego nie wynika jednak, że odszedł z tej funkcji. Prawdopodobnie od r. 1570 był plebanem w Kaskach w ziemi sochaczewskiej (J. Nowacki wymienia kanonika Fabiana Skarzyńskiego, zapewne myląc imię). Opiekował się Maciejem Kłodzińskim, późniejszym sekretarzem królewskim, gdy ten pobierał nauki początkowe w Warszawie. W r. 1580 kapituła katedry płockiej wybrała S-ego na archidiakona dobrzyńskiego, stawiając mu warunek przedstawienia w ciągu roku dyplomu doktorskiego; S. dostarczył w terminie dokument doktoratu, nie wiadomo jednak z jakiego uniwersytetu i z jakiej dyscypliny. Wkrótce został kaznodzieją Anny Jagiellonki i jej spowiednikiem; w tej drugiej funkcji poświadczony jest w r. 1582. Cieszył się uznaniem nuncjusza A. Bolognettiego, któremu przekazywał publikacje swoich znajomych (Stanisława Sokołowskiego, Piotra Skargi). W kościelnym procesie informacyjnym dotyczącym Szymona Ługowskiego, którego Stefan Batory mianował biskupem przemyskim, S. wystawił nominatowi świadectwo negatywne (8 II 1582).

Zapewne od czerwca 1583 do maja 1584 S. towarzyszył Annie Jagiellonce w czasie jej pobytu w Krakowie. Na jej życzenie wygłosił kazanie podczas nabożeństwa odprawionego w katedrze wawelskiej 18 XII 1583 za zmarłą Katarzynę Jagiellonkę (wyd. Kazanie na obsekwiach żałobnych królewny jej m. polskiej Katarzyny Jagiełłówny, z laski bożej królowej szwedzkiej…, Kr. 1584). Autor na karcie tytułowej użył polskiej wersji swego imienia oraz tytułu kanonika warszawskiego. Dobrą polszczyzną opisał szczegółowo życie zmarłej, przedstawiając ją jako wzorową monarchinię, żonę, matkę i chrześcijankę. Sporą część kazania poświęcił rodowi Jagiellonów, a przede wszystkim Zygmuntowi I jako ideałowi króla. Na podstawie nie dość jasnych wzmianek z 3 i 15 VII 1584 można przypuszczać, że egzemplarz druku został wysłany do Szwecji, do jezuity Szymona Nikowskiego. S. zmarł w r. 1584, przed 15 IX. Kanonik płocki Wawrzyniec z Wszerzecza tak go scharakteryzował ok. r. 1603: «oblicza pogodnego, rzetelnej szczerości i niepośledniej znajomości Pisma św.».

Brat S-ego, Łukasz (zm. 1585), był od 4 IV 1569 kanonikiem poznańskim i plebanem w Jamnie.

 

Estreicher; Niesiecki; Paprocki; Mecherzyński K., Historia wymowy w Polsce, Kr. 1858 II 565–70; Nowacki, Dzieje archidiec. pozn., II 508 (Łukasz Skarzyński), 514; Nowowiejski A. J., Płock, Wyd. 2, Płock 1930 s. 132; – Album stud. Univ. Crac., II 317; Knapiński W., Notaty do historii kościołów warszawskich, W. 1949 [mszp. powielany] s. 85a, 87, 90–1, 106–7, 175; Korespondencja Hieronima Rozrażewskiego, Wyd. P. Czaplewski , Tor. 1937 I; Listy ks. Piotra Skargi TJ z lat 1566–1610, Wyd. J. Sygański, Kr. 1912; Mater. do dziej. piśmiennictwa pol., I; Mon. Pol. Vat., V, VII 334–5, 355–6; Receptiones seu installationes ad episcopatum, praelaturas… ecclesiae cathedralis Posnaniensis, Ed. R. Weimann, „Roczniki Tow. Przyj. Nauk Pozn.” T. 35: 1909 s. 47–8 (dot. brata Łukasza); Script. Rer. Pol., IX 430 (dot. brata Łukasza); – Ośrodek Dokumentacji Zabytków w W.: Knapiński W., Notaty do historii kościołów w diecezji warszawskiej, s. 635, 796; – Informacje Tadeusza Żebrowskiego na podstawie: Arch. Diec. w Płocku, Acta capituli Plocensis, nr 7 k. 58v., 67, 83, 253, Acta Episcopalia, nr 21 s. 242.

Henryk Rutkowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Anna Jagiellonka

1523-10-18 - 1596-09-09
królowa Polski
 

Samuel Zborowski h. Jastrzębiec

1 poł. XVI w. - 1584-05-26
hetman kozacki
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Leo

1572 - 1635-01-18
historyk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.