Pedretti Giuseppe Carlo (ok. 1694–1778), malarz. «Italus de civit. Bononiensi», wykształcił się w swym rodzinnym mieście u Marcantonia Franceschiniego i należał, szczególnie w swych malowidłach ściennych, do późnobarokowej szkoły bolońskiej. Jako młody człowiek przyjechał do Polski; pracował we Lwowie, związany z miejscowymi klasztorami. Cieszył się popularnością i znaczeniem; w aktach notowany jako «Italus Bononiensis pictor famosus». Jego głównym dziełem polskiego okresu było wykonane ok. r. 1730 wielkie malowidło sklepienne w kościele Karmelitów we Lwowie, przedstawiające apoteozę św. Teresy i św. Jana od Krzyża. Datę 1 I 1730 oraz imię i nazwisko P-ego nosi portret szlachcica, dawniej określanego jako Subowicz, ale przedstawiający pewnie Seweryna Rzewuskiego (z dawnych zbiorów zamku w Podhorcach, obecnie w Muzeum w Tarnowie; tamże przechowywany jest i drugi, zbliżony portret, przypisywany P-emu). P. związany był także z lwowskimi bernardynami; w ich kościele, początkowo w ołtarzu głównym, później obok zakrystii wisiał obraz Św. Jan z Dukli klęczący przed Matką Boską, zaginiony, ale znany z miedziorytu Jakuba Labingera z r. 1737 oraz dużej litografii Marcina Jabłońskiego wg rysunku Alojzego Nigroniego. Pomocnikiem i uczniem P-ego był młody braciszek bernardyński Benedykt Mazurkiewicz. Dn. 1 IV 1732 P. opuścił Lwów, udając się w drogę powrotną do Bolonii. Wraz z nim wyjechał na dalszą naukę Mazurkiewicz. We Włoszech P. malował obrazy ołtarzowe i wykonywał malowidła ścienne dla kościołów w Bolonii i Rimini. Jego twórczość nie została zbadana, ale nie wyróżnia się oryginalnością. Bardziej znany obraz św. Wincentego Ferreriusza (Bolonia, kościół San Domenico) wskazuje na silne zainteresowania luministyczne; postacie charakteryzują się nadmiernie ożywioną gestykulacją.

W twórczości P-ego z Polską związane są jeszcze miedziorytowe portrety Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej, sztychowane wg obrazów J. B. Van Loo. W sztuce włoskiej P. ważniejszej roli nie odegrał, ale we Lwowie był wówczas jedynym malarzem tak dobrej szkoły. Toteż zaszczepił gust do kościelnych malowideł ściennych, nawiązujących do osiągnięć szkoły bolońskiej, co kontynuował Mazurkiewicz, a następnie Stanisław Stroiński i in. Natomiast zachowany w Tarnowie portret ściśle dostosowuje się do formuły szlacheckich konterfektów «sarmackich». Św. Jan z Dukli był przez Felicjana Łobeskiego oceniony surowo: «Obraz ten szacowny więcej tylko dla swej treści, nie ma w sobie zresztą nic, coby na imię włoskiego malarza i ucznia tak znakomitego artysty zasługiwało». P. zmarł w Bolonii w r. 1778.

Dizionario enciclopedico Bolaffi dei pittori e degli incisori italiani, Torino 1975 VIII; Rastawiecki, Słown. malarzów, II, III; Thieme–Becker, Lexikon d. Künstler; Katalog wystawy portret polski XVII i XVIII w., Tarnów 1947 nr 33, 40; Orłowicz M., Ilustrowany przewodnik po Lwowie, Wyd. 2, Lw. 1925 s. 98; – Dobrowolski T., Polskie malarstwo portretowe, Kr. 1948; Kryczyński W., Zamek w Podhorcach, Złoczów [b. r.] s. 34; Mańkowski T., G. C. Pedretti i jego polski uczeń, „Biul. Hist. Sztuki” R. 16: 1954 s. 251–7; – Le fonti italiane per la iconografia dei reali di Polonia, Ed. G. Gerola, Firenze 1935 s. 76.

Andrzej Ryszkiewicz