INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Gottfried Centner  

 
 
1712-03-15 - 1774-04-18
Biogram został opublikowany w 1937 r. w III tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Centner Gottfried (1712–1774), historyk lokalny toruński. Urodzony w Toruniu 15 III z ojca Pawła, kuśnierza i matki Anny Elżbiety, ur. Rosteuscher. Ojciec C-a przybył do Torunia z Wierzbowa (Mennchardsdorf) na Spiszu, gdzie dziad Adam był rektorem. Wychowanek gimnazjum toruńskiego, od r. 1732 słuchał na Uniwersytecie w Wittenberdze najpierw teologii, następnie filozofii i historii. Osiągnął po 4 latach stopień magistra i wykładał tamże do IX 1742. Powołany na prof. filozofii, historii i wymowy w gimnazjum toruńskim, 5 II 1743 wygłosił prelekcję wstępną. Pojął w r. 1745 żonę Katarzynę Dorotę Settegast, córkę kupca chełmińskiego, z której miał 6 synów i 4 córki. Od r. 1672 był prorektorem gimnazjum, zmarł 18 IV 1774 r.

Estreicherowi są nieznane dysertacje C-a: 1. Historiographiam sacram sive regulas scribendi historiam ecclesiasticam eiusque caput primum… H. L. Q. C. placido eruditorum examini sistunt… praeses G. Centner… et respondens Chr. A. Pfeiffer. (Vitembergae 1738, egz. w Książn. im. Kopernika w Toruniu); 2. Q. D. B. V. De regulis scribendi historiam ecclesiasticam quae ex notione eius conficiuntur H. L. Q. C. disputabunt Praeses G. C… resp. I. A. Brand. (Vitembergae 1739, egz. w Toruniu); 3. Quantum adiumenti annales pro adstruendo ingressu maiorum ex Pannonia in Poloniom saeculo VI praebeant (Toruń 1766). Wykładał w gimn. tor. filozofię według kompendium L. F. Thümmiga, ucznia Wolffa. Zasilał artykułami treści historycznej »Thornische woechentliche Nachrichten u. Anzeigen«, oraz recenzjami »Thornische Nachrichten von gelehrten Sachen«. Zajmując się historią Torunia, zestawiał i ogłaszał częściowo wykazy toruńskich komturów oraz burmistrzów i rajców, uzupełniając pracę z r. 1712 J. H. Zerneckego. Źródłową wartość posiada słownik biograficzny C.: Geehrte und Gelehrte Thorner ausser ihrer Vaterstadt (Toruń 1768) z genealogiami znaczniejszych rodzin, m. i. Koperników. C. badał dzieje szkolnictwa toruńskiego i opracował cenną rozprawę Status scholarum Thorunensium et gymnasii antiquis temporibus (Regiomonti 1768), wydaną przez syna.

 

Dittmann G. G., Beyträge zur Geschichte der Stadt Thorn, Toruń 1789, I s. 96–7; Estr. XXIV; Freytag H., Das geistige Leben Thorns um 1755 in der Schilderung eines Zeitgenossen, »Mitteil. des Coppernicus – Ver. f. Wissensch. u. Kunst«, Thorn 1915, H. 23, s. 17, 21; Tync St., Próba utworzenia Akademii protestanckiej w Prusiech Król. w r. 1595, »Reformacja w Polsce« IV (1926), nr 13–6; Mocarski Z., Książka w Toruniu do r. 1793 (Dzieje Torunia), Toruń 1934, 451, 455 (w odb. 109, 113); Rękopiśmienne glossy C. na egz. rozpraw J. W. Oedera (sygn. Książnicy im. Kop. w Toruniu K 4. 887).                                                       

Zygmunt Mocarski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.