Dill (Dilling, Dylle, Thyl, Til) Hanusz, złotnik poznański, pochodzący z Frankfurtu n. M., katolik, przyjął w r. 1615 prawo miejskie w Poznaniu; w tymże roku wstąpił do cechu złotniczego. Należał do najwybitniejszych złotników poznańskich tego czasu; uczniami jego byli: Gotfryd Wolf z Wrocławia, Jordan Dill (jego brat) z Frankfurtu n. M., Stanisław Matejczyk z Łowicza, Jeremiasz Pellka, Zachariasz Lehmann z Poznania, Wincenty Wacławowicz. Występował w poznańskich aktach radzieckich od r. 1616 do 1664 jako »aurifaber«, »jubiler« i »mercator«; pracował dla dworu królewskiego w r. 1636 i niejednokrotnie dla magistratu poznańskiego (m. in. wykonał w r. 1625 »midnicę z nalewką na wesele Jego Mości P. Kanclerza«, w r. 1639 »roztruchan, którego miasto darowało J. M. księdzu referendarzowi«); trudnił się także sprzedażą wyrobów złotniczych, sprowadzanych z Augsburga i Norymbergi, co spowodowało liczne zatargi z poznańskim cechem złotniczym, tak że z początkiem r. 1633 przestał uczęszczać na posiedzenia cechu. Złotnicy poznańscy zarzucili mu m. in., że sprowadza gotowe wyroby, względnie każe je wykonywać w małych miasteczkach, że cechuje je własnym gmerkiem i znakiem takim, jaki mają niemieckie wyroby, by je później sprzedać za towar augsburski, norymberski lub lipski. Również złotnicy lwowscy zarzucili w r. 1634 jego komisantowi, Adamowi Jackowiczowi, że tenże towary augsburskiej i norymberskiej roboty złotniczej sprzedawał na jarmarku w Łucku, ominąwszy skład we Lwowie. – D. zajmował się również rysowaniem względnie sztychowaniem wzorów złotniczych, ozdób z liści i innych ornamentów. Rycina w Muzeum ks. Czartoryskich w Krakowie, przedstawiająca dekoracyjny bukiet kwiatów, podpisana: »J. Sommer Excudit. Cum Privil. Regis – Jean Dill Polonais invent.«, należy do serii ornamentów złotniczych, wydanej w Amsterdamie, przypuszczalnie dopiero po śmierci złotnika.
Arch. Państw. w Poznaniu: Acta Cons. 1615–64, Calc. Posn. 1625–39, Varia Posn. 65, 67, 68; Heinecke, Dict. des Art. 1790, IV 725; Füssli, Allgem. Künstlerlexikon 1779–1819, cz. II, 287; Spraw. Kom. do Bad. Hist. Szt. w Polsce, Kr. 1906, t. VII, s. CIII i CCCXCVII; Łoziński W., Złotnictwo lwowskie, Lw. 1912, 98; Wicherkiewiczowa M., Rynek Pozn. i j. patrycjat, P. 1925, 65; »Prace Kom. Hist. Sztuki«, Kr. 1919, t. I, s. XXVIII; Thieme-Becker IX 290.
Alfred Brosig