Piasecki Hieronim (Jarosz) h. Janina (zm. 1630), pisarz polny W. Ks. Lit. Pochodził z rodziny wiodącej się z Piaseczna w pow. radomskim woj. sandomierskiego, z jej gałęzi osiadłej na Litwie. Był synem Jakuba, koniuszego lit., i Wasylisy (Anny), córki Pawła Sapiehy z Kodnia, woj. nowogródzkiego. Po ojcu, zmarłym w r. 1587, otrzymał starostwo Gieranony i Lipniszki w pow. oszmiańskim oraz Dziewieniszki w pow. połockim. Dn. 20 V 1607 P. podpisał w Wilnie, na zjeździe stronnictwa związanego z dworem królewskim, uchwałę końcową, która zakwestionowała moc prawną uchwał rokoszowych podjętych na zjeździe pod Lublinem, lecz zażądała usunięcia nadużyć władzy na najbliższym sejmie. P. został na nim 16 VI t.r. wyznaczony z koła poselskiego W. Ks. Lit. do boku królewskiego w celu uspokojenia wzburzonej rokoszem Rzpltej. Dn. 27 VII 1611 otrzymał urząd pisarza polnego W. Ks. Lit. Wysyłając P-ego jako pisarza polnego 20 V 1613 z Warszawy do Jana Karola Chodkiewicza w sprawie uspokojenia konfederacji wojska inflanckiego, król Zygmunt III w szczegółowej instrukcji polecił P-emu zwrócić uwagę na ich wygórowane pretensje, gdyż liczą oni służbę od okresu sprzed listów przypowiednich i podają w chorągwiach większe liczby koni od rzeczywistych. W r. 1617 kontrolował P. powtórnie stan wojska inflanckiego, a także wojska walczącego z Moskwą, a następnie w sierpniu t.r. zaciągał w Kremonie w Inflantach oddziały piechoty cudzoziemskiej. Na początku września 1618 wziął udział w Rydze w naradzie, która na polecenie króla postanowiła, mimo oporu hetmana polnego lit. Krzysztofa Radziwiłła, zawrzeć rozejm ze Szwedami za cenę utraty Parnawy. Układ, zawarty 13 IX t.r. w Kardis, nie uzyskał jednak zatwierdzenia komisarzy. Z Rygi udał się P. do skonfederowanych oddziałów wojska walczącego z Moskwą o Smoleńsk, w celu przeprowadzenia wypłaty żołdu i rozwiązania konfederacji, co odbyło się w Orszy 12 VII 1619 w czasie ostatniego «koła» wojskowego.
W r. 1620, zapewne w związku z kosztami wyprawy pod Chocim, sprzedał dobra niedawno nabyte (w l. 1612–15): Klewicę Owadowską i Hlebowiczowską w pow. oszmiańskim Pawłowi Sapieże, podkanclerzemu W. Ks. Lit., i odjechał na wyprawę wołoską pod komendę hetmana w. lit. J. K. Chodkiewicza, mimo że K. Radziwiłł wzywał go do Inflant. P. z obu hetmanów wybrał, jak zawsze, stronę Chodkiewicza, później tłumaczył się przed Radziwiłłem, iż Chodkiewicz zapewnił go, że wojna ze Szwedami w Inflantach nie grozi. Pod Chocimiem w r. 1621 należał do rady przybocznej Chodkiewicza. Na miejsce P-ego wyznaczył Radziwiłł do popisywania wojska inflanckiego w czasie działań wojennych w Inflantach swego sługę Pawła Bożaciewskiego. Dopiero po zakończeniu kampanii chocimskiej, gdy hetman polny ponownie wezwał P-ego do swego boku, wysłał on na swoje miejsce 31 I 1622 Jerzego Czurkowskiego, który popisywał wojsko pod komendą Radziwiłła w trzecim i czwartym kwartale 1622 r. Dn. 12 V 1622 prosił P. hetmana Radziwiłła o groźne uniwersały do żołnierzy, którzy zwlekają z udaniem się do Inflant, przeciągając zaciągi. Do Inflant przybył P. dopiero «na piątą ćwierć», zatem w początkach 1623 r. Radziwiłł wyprawił go 26 VII 1622 w poselstwie do króla, zaopatrzywszy 25 VII t. r. w szczegółową instrukcję. P. miał zabiegać u króla o zrównanie stawek żołdu, wypłacanego staremu i nowemu wojsku, o pieniądze lub gwarancje na wypłatę żołdu, o sprzęt wojskowy. Przybywszy do Warszawy, uzyskał u króla Zygmunta III trzykrotnie audiencję, a 10 IX t.r. szczegółową pisemną instrukcję, w której król zlecił mu udzielanie pomocy komisarzom królewskim w pertraktacjach prowadzonych z wojskiem inflanckim i wypłacanie żołdu ściśle wg królewskich listów przypowiednich. Zadanie, nałożone na niego przez Radziwiłła, P. wypełnił pomyślnie, gdyż Warszawę opuścił 17 IX t.r. z pieniędzmi dla wojska.
W r. 1624 król zlecił P-emu i Janowi Kierdejowi, koniuszemu wileńskiemu i pisarzowi ziemskiemu oszmiańskiemu, przeprowadzenie rewizji dóbr tatarskich w W. Ks. Lit.; podjęli ją w r. 1625, wydając urzędowe obwieszczenie o rewizji, rozpoczętej od województwa nowogródzkiego. Napotkawszy w nim jednak na zdecydowany sprzeciw obywateli, ograniczyli się do złożenia protestacji. W l. n. nie przystępowali do rewizji z powodu panującej zarazy i nowej wojny szwedzkiej, na którą wyruszyli do Inflant Tatarzy litewscy. Po wznowieniu uchwały o rewizji przez sejm w r. 1628 król polecił wydanie «ze skarbu W. Ks. Litewskiego» potrzebnych dokumentów, a zwłaszcza rewizji Matwieja Ogińskiego z r. 1559. Dopiero jednak interwencja królewicza Władysława, przebywającego właśnie w Wilnie, i pośrednictwo bpa wileńskiego Eustachego Wołłowicza skłoniły Mikołaja Brolnickiego, skarbnego lit., do wydania rewizji, lecz tylko w części. Całość jej uzyskali P. i Kierdej dopiero od Reginy z Wołłowiczów Bohdanowej Ogińskiej z archiwum domowego Ogińskich. Po otrzymaniu całości materiałów w czasie intensywnego kończenia rewizji P. zmarł, a pracę nad nią ukończył w r. 1631 Jan Kierdej. P. nie żył już 12 VII 1630. Pozostawił wdowę Jadwigę z Ciołków (zm. 1633), dożywotnią posiadaczkę obu jego starostw: Gieranon i Lipniszek z folwarkiem Ryndziuny.
Kojałowicz, Compendium, s. 72; Niesiecki, VII 280; Uruski, XVIII 309; Wolff, Kniaziowie lit.-rus., s. 222, 284; – Jankowski Cz., Powiat oszmiański, Pet. 1896–8 I 205, III 157–8; Maciszewski J., Polska a Moskwa 1603–1618, W. 1968 s. 266; Wisner H., Kampania inflancka Krzysztofa Radziwiłła w latach 1617–1618, „Zap. Hist.” T. 35: 1970 z. 1 s. 29; tenże, Litwa wobec rokoszu (1606–1607), „Kwart. Hist.”, R. 79: 1972 z. 2 s. 285; Sapiehowie, I 130–7, 239; – Archiwum domu Sapiehów, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1892 I 88; Radziwiłł, Memoriale, I 190; Radziwiłł K., Sprawy wojenne i polityczne 1621–1632, Paryż 1859 s. 225, 253–6, 327–8; Vol. leg., II 1638, III 583, 621; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II teka 4 nr 463, teka 6 nr 705, Dz. V teka 265 nr 11578; B. Kórn.: rkp. 289 s. 245; B. PAN w Kr.: rkp. 346 k. 62–64; Centr. Gosud. Arch. Drevnich Aktov w Moskwie: fond 389. Metryka Litewska, księga lustracji (perepisej) nr 12. Rewizja dóbr tatarskich 1631 r.
Tadeusz Wasilewski