Marek Ignacy (1874–1921), malarz. Ur. 1 II w Warszawie, był synem Michała. Ukończywszy 6 klas gimnazjum, odbywał w l. 1892–6 studia artystyczne w Monachium u C. von Marra, w l. 1897–9 w Paryżu w Académie Julian. W tym czasie (ok. r. 1900) wyjeżdżał w lecie na studia plenerowe na Węgry, do miejscowości Nagy Bany’a, gdzie kształcił się pod kierunkiem S. Hollósy’ego. W r. 1902 odbył z zaprzyjaźnionymi malarzami W. Wojtkiewiczem i A. Gołaszewskim wycieczkę na Kaukaz. W l. 1902–9 M. studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uczęszczał do pracowni T. Axentowicza (w czasie studiów był odznaczony trzykrotnie srebrnym medalem). W r. 1907 osiedlił się w Warszawie. W l. 1912–14 prowadził własną szkołę malarstwa. W Warszawie zastał go wybuch pierwszej wojny światowej. Jako posiadający obywatelstwo niemieckie M. został wysłany w głąb Rosji do Mariupola (nad Morze Azowskie). Zastał tam liczną kolonię polską; choć znajdował się w trudnych warunkach materialnych, malował nadal. Po wybuchu rewolucji M. pojechał na Kaukaz do Piatigorska, stamtąd do Jekaterynodaru. W r. 1920 został uwięziony jako zakładnik. W rezultacie szybko rozwijającej się gruźlicy płuc M. zmarł w szpitalu w Jekaterynodarze 21 II 1921.

M. uprawiał malarstwo olejne. Początkowo jego obrazy malowane były w stylu «szkoły monachijskiej». M. uprawiał przede wszystkim malarstwo portretowe; jego już samodzielne prace wykazywały cechy ekspresjonizmu niemieckiego, w niektórych jego portretach widoczny był wpływ malarstwa portretowego K. Krzyżanowskiego. M. w portretach posuwał się nawet do pewnej deformacji. Wśród wielu malowanych przez niego portretów wymienić można takie, jak Kobieta w żółtym kapeluszu (1895), portrety braci artysty: Michała (1899–1900), Józefa (kilka portretów z r. 1900), Antoniego (portrety z l. 1900, 1904, 1907/8, 1908/9), Portret mężczyzny w czerwonym fraku (1899–1900), Gabrynia (1906), Głowa wiedeńczyka (1906/7), Dziewczynka w kapeluszu (1908/9), Portret malarza S. Sonnewenda (1910–11) i wiele portretów kobiecych, m.in. Portret p. F. Z. (1913), Portret Pani M. P. (malowany w Rosji, 1916/17). M. malował także pejzaże, jak Podwórze, Zagroda (oba 1891), Pejzaż znad Sekwany (1896–7), Dom Esterki w Kazimierzu nad Wisłą i Kościół w Kazimierzu nad Wisłą (oba 1900), pejzaże kaukaskie: Góra Kazbek (kilka wersji), Kamienie w górach, Wnętrze pokoju, w którym mieszkał artysta na Kaukazie (wszystkie 1902), a także od czasu studiów w Krakowie pejzaże wykazujące pewien wpływ J. Stanisławskiego: Wieś (1902/3), Tyniec (1905), Zima (1905), Wiejski domek (1905), Wawel (1906), Dachy (1911/12), Obłoki (1911/12), Widok z okna pracowni (1913/14), oraz Weranda w ogrodzie i Weranda w nocy (1917/18). M. malował także kwiaty, nawiązując w nich do dekoracyjnego malarstwa secesyjnego: Pelargonia (1908), Astry (1908 i 1909), Róże (1910–11), Różowe goździki (1911–12), Alpejskie fiołki (1911–12), Białe róże (1914–15), Lewkonie (1916), Chryzantemy (1916). M. rzadko brał udział w wystawach. Prace swoje pokazał w Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w l. 1895 (rysunek węglem Grajek na harmonii) i 1903 oraz na Salonach 1910/11, 1911/12, 1914/15. W tymże Towarzystwie odbyła się w r. 1926 wystawa pośmiertna prac M-ka urządzona staraniem brata artysty Antoniego. W Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (TPSP) M. brał udział w III wystawie Stowarzyszenia Artystów Polskich w r. 1906 (Malwy, Ogród).

Autoportret (olej., 1904) w Muz. Narod. w W.; – Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler des XX. Jahrhunderts, Hrsg. v. H. Vollmer, Leipzig 1956 III; Słown. Artystów Pol., V; Salon 1906. III-cia wystawa Stowarzyszenia Artystów Polskich otwarta od dn. 30-go września do dn. 30-go listopada w Pałacu Sztuki; Wiercińska J., Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860–1914, Wr.–W.–Kr. 1969; Przewodnik nr X TZSP, II 1926 (wystawa pośmiertna I. M-ka); – Polskie życie artystyczne w latach 1890–1914, Wr.–W.–Kr. 1967; Sterling M., I. M. Z cyklu Zapomniani artyści, W. 1930 (tu reprod. Autoportretu i katalog prac M-ka); – Mater. do Dziej. Akad. Sztuk Pięknych, II; Sprawozdanie Dyrekcji Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie z czynności za rok 1906, R. LII, Kr. 1907 s. 16; Sprawozdanie Komitetu TZSP za r. 1903, s. 11, 13, 15; toż, za r. 1911, s. 65; toż, za r. 1919, s. 22; – „Czas” 1904 nr 159 s. 1; „Sztuki Piękne” R. 2: 1926 nr 6 s. 281; „Świat” 1930 I nr 20 s. 16; „Tyg. Ilustr.” 1910 II nr 52 s. 1055, 1926 I nr 9 s. 153, nr 19 s. 331, 1930 nr 26 s. 520; „Wędrowiec” 1902 I s. 486.

Ignacy Trybowski