INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ignacy Siekierzyński  

 
 
1743-08-23 - 1814-01-22
 
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siekierzyński Ignacy, imię zakonne Michał od św. Ignacego (1743–1814), pijar, pedagog, pisarz. Ur. 23 VIII we wsi Wola w diecezji przemyskiej, prawdopodobnie była to Lacka Wola koło Mościsk, wieś królewska, gdzie jeszcze w l. czterdziestych XX w. spotykało się nazwisko Siekierzyńskich; sugerowałoby to chłopskie pochodzenie S-ego.

Kształcił się S. w kolegium pijarskim w Rzeszowie, po jego ukończeniu w r. 1760 wstąpił (17 VIII) do zakonu pijarów. Nowicjat odbył w Podolińcu, gdzie też złożył śluby zakonne. Następnie studiował w seminariach (profesoriach) pijarskich: humaniora w Rzeszowie (1763/64), filozofię w Międzyrzeczu Koreckim (1764/65–1765/66). Pracę nauczycielską rozpoczął jako nauczyciel gramatyki (uczył też kaligrafii, arytmetyki, historii i geografii) w kolegiach w Rzeszowie (1766/67) i Warszawie (1767/68). Od r.n. był podprefektem i nauczycielem warszawskiego Collegium Nobilium. Jesienią 1769 podjął studia teologiczne, kontynuowane również w następnym roku szkolnym. Przed ich zakończeniem – już w r. 1770 – przyjął święcenia kapłańskie. W r. 1771/72 był profesorem poetyki w kolegium w Rzeszowie, a w r. 1772/73 retoryki w Złoczowie. Od jesieni 1773 uczył przez dwa lata retoryki, logiki i prawa politycznego we Lwowie, uzyskując pozytywną opinię przełożonych. Najpewniej w r. 1774 (na karcie tytułowej brak daty), wydał S. drukiem, nakładem Łukasza Szlichtyna, we Lwowie część pierwszą dziełka zatytułowanego Krajopisarstwo powszechne państw świata całego, teraźniejszych i dawnych. W zamierzeniu autorskim było to popularne kompendium astronomii, geografii fizycznej i politycznej wydane «ku pożytkowi obojej płci młodzi». «Gwiazdarstwo» wyłożył tu autor w formie wierszowanej sielanki. Do niezrealizowanych części drugiej i trzeciej wejść miały bardziej szczegółowe opisy wszystkich państw europejskich i innych części świata.

W r. 1775/76 był S. profesorem «sztuk pięknych» (uczył literatury polskiej i łacińskiej) w kolegium w Chełmie, w l. 1776/77–1780/81 – profesorem filozofii, prefektem szkół i konwiktu w Warężu. Następnie pełnił przez rok obowiązki prefekta konwiktu w warszawskim Collegium Nobilium. W r. 1782 wrócił do Galicji i do rozwiązania zgromadzenia pijarów przez władze austriackie w r. 1784 był rektorem domu zakonnego w Warężu. O losach S-ego bezpośrednio po kasacie brak adnotacji w pijarskiej Matrykule. W r. 1793 otrzymał beneficjum we wsi kościelnej Ostrów (zapewne w pow. łańcuckim). W r. 1794 przeniósł się do nowego beneficjum we wsi Rzeplin w dekanacie tyszowieckim, objął tam obowiązki proboszcza, a wkrótce także dziekana tyszowieckiego i «pozostawił liczne świadectwa gorliwości i pobożności». Wybudował kościół murowany p. wezw. św. Jana Chrzciciela konsekrowany w r. 1797 przez bpa przemyskiego Antoniego Gołaszewskiego, wzniósł nową plebanię, był inspiratorem wielu ekonomicznych przedsięwzięć parafian. Dn. 15 III 1797 wygłosił Mowę pogrzebową w czasie odprawującego się nabożeństwa za zmarłą […] Konstancją Zamoyską ordynatową, na pochwałę jej życia i wydał bezimiennie w Lublinie, wraz z podpisaną krypt. X.S. dedykacją adresowaną do syna zmarłej, a swego «dobrodzieja», ordynata Aleksandra Zamoyskiego, z którego rąk otrzymał wówczas lub niebawem probostwo w Szczebrzeszynie. Już jednak w r. 1800 przyszło mu żegnać go Mową żałobną przy złożeniu ciała Aleksandra Augusta […] ordynata Zamoyskiego w kolegiacie zamojskiej miana (Zamość [b.r.w.]). Jako proboszcz upamiętnił się otoczeniem murem miejscowego cmentarza, wzniesieniem w r. 1812 kościoła cmentarnego p. wezw. św. Leonarda oraz wybudowaniem plebanii i domu dla wikarych.

W r. 1811, na prośbę ordynata Stanisława Zamoyskiego (z 22 VII t.r.) S. został rektorem otwartej 1 IX w Szczebrzeszynie Szkoły im. Zamoyskich. Realizowała ona program Dyrekcji Edukacji Ks. Warsz. dla szkół wydziałowych. Jako rektor wygłaszał mowy na inaugurację poszczególnych lat nauki, organizował publiczne popisy uczniów, korespondował z Zamoyskim jako kuratorem szkoły; był także profesorem religii i języka francuskiego, choć w ostatnim roku życia skarżył się, że zajęcia te bardzo go męczą. Zmarł po krótkiej chorobie 22 I 1814 w Szczebrzeszynie i pochowany został na tamtejszym cmentarzu.

Wg Szymona Bielskiego wiele pisał i tłumaczył z języka francuskiego, «z czego część wydrukowano, inne zasługują na druk». Dziś z niedrukowanych prac S-ego znane są tylko odpisy kilku mów rektorskich, wśród których mowa wygłoszona w czasie kampanii napoleońskiej r. 1812 wyróżnia się patriotyzmem i oświeceniową wiarą w moc edukacji.

 

Estreicher; Bibliografia druków zamojskich, w: Kochanowski J. K., Dzieje Akademii Zamojskiej (1594–1784), Kr. 1898/1900; Bielski, Vita et scripta; Słown. Geogr., V 59, VII 705, X 148, XI 829; – Lipko S., Podręczniki geografii w szkołach polskich XVIII w., Rozpr. z Dziej. Oświaty, IX, Wr. 1966; Szkoły im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie, 1811–1926, Szczebrzeszyn 1927; – AP w L.: Dokumenty dot. kościoła i paraf. w Szczebrzeszynie, ks. nr 2 (pisma z r. 1815 dot. masy spadkowej po S-m); Arch. Pijarów w Kr.: Matricula Provinciae Polonae S.P. 1742–1864, nr 413 (odpis A. Pitali); B. KUL: rkp. 820, Protokół szkolnych działań ks. Siekierzyńskiego. Odpisy Zygmunta Klukowskiego z Arch. Min. WRiOP w W., Nr 25 Akta do szkół szczebrzeszyńskich (tu m.in. raporty S-ego z r. 1811, odezwy i przemowy «przy zagajeniu szkół» z l. 1811 i 1812, listy do ordynata i kuratora szkół S. Zamoyskiego).

Elżbieta Aleksandrowska

 

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Aleksander Stankiewicz

1804 - 1879-10-10
lekarz
 

Tomasz Bellotti (II)

przed 1710 - 1786-07-18
architekt
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.