INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ignacy Szczepanowski  

 
 
1811-02-07 - 1869-09-29
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczepanowski Ignacy (1811–1869), uczestnik powstania listopadowego, emigrant, publicysta.

Ur. 7 II w Białymstoku.

Po ukończeniu w r. 1829 Szkoły Wojewódzkiej w Łomży wstąpił S. do wojska Król. Pol. W powstaniu listopadowym służył w 4. baterii lekkiej artylerii konnej; 10 IV 1831 uczestniczył w bitwie pod Iganiami. We wrześniu t.r. był adiutantem gen. Józefa Bema. W obronie Warszawy walczył 6 IX na Woli u boku gen. Józefa Sowińskiego. Po kapitulacji Warszawy dotarł z armią do Modlina, gdzie awansowano go na podporucznika artylerii; 14 IX odznaczony został Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Był internowany w Prusach, po czym w r. 1832 udał się przez Niemcy do Francji i tam skierowany został do Zakładu Wojskowego w Besançon. W tym czasie Sąd Kryminalny w Warszawie skazał go zaocznie na śmierć przez powieszenie, a jego majątek w Król. Pol. uległ konfiskacie.

S., wraz z czterystuosobową grupą emigrantów z Besançon, uczestniczył w wyprawie wspierającej powstanie, które wybuchło 3 IV 1833 we Frankfurcie nad Menem. W związku z upadkiem powstania dotarł tylko do Szwajcarii, skąd pod koniec t.r. wyjechał do Egiptu z zamiarem wstąpienia do mającego powstać przy armii egipskiej legionu polskiego; w wyniku nacisków dyplomacji rosyjskiej nie doszło jednak do sformowania jednostki. W lutym 1834 wrócił do Francji, a 10 VI t.r. przeniósł się do Edynburga. W 2. poł. l. trzydziestych mieszkał w Londynie, gdzie zaprzyjaźnił się z Tomaszem Olizarowskim. W Londynie należał do Komitetu Ogółu Emigracji Polskiej i pełnił funkcję jego sekretarza. Był też członkiem Komitetu Zjednoczenia Emigracji. Po ustąpieniu Leopolda Leona Sawaszkiewicza został większością głosów członków Ogółu Londyńskiego wybrany w sierpniu 1838 na polskiego sekretarza, powstałego z inicjatywy polonofilów angielskich, Literary Association of the Friends of Poland. Był współzałożycielem (27 VIII 1839) Grona Historycznego Londyńskiego, ściśle współpracującego z Wydz. Historycznym Tow. Literackiego w Paryżu, w którym pełnił funkcję archiwisty i kasjera. Od początku l. czterdziestych pisał z Londynu korespondencje do paryskiego czasopisma „Trzeci Maj”. W r. 1841 rozpoczął pracę nad historią Literary Association of the Friends of Poland, ale jej nie ukończył. Od r. 1842 był nauczycielem w Ipswich.

Dn. 29 VII 1844 przyjechał S. ponownie do Paryża, gdzie 8 VIII t.r. przystąpił do Tow. 3 Maja. Jako agent Hotelu Lambert przybył w sierpniu do Wysocka w Galicji (oficjalnie jako guwerner dzieci Zdzisława Zamoyskiego). Zaopatrzony w instrukcje od Czartoryskiego, przysyłał raporty o sytuacji politycznej i wojskowej w Galicji oraz zabiegał o poparcie dla działań księcia ze strony polityków galicyjskich. W czasie Wiosny Ludów został w czerwcu 1848 sekretarzem Rady Obwodowej Przemyskiej. W lipcu t.r. Czartoryski polecił mu wspomagać innego agenta Hotelu Lambert w Galicji, Stanisława Leonarda Gajewskiego. S. wspierał także starania o wybór Z. Zamoyskiego na posła z obwodu przemyskiego do Rady Państwa w Wiedniu. Po klęsce Wiosny Ludów wyemigrował do Belgii, gdzie w r. 1850 został w Tirlemont przełożonym internatu dla polskich chłopców, utworzonego przez Władysława Zamoyskiego. W l. 1852–5 spotykał się z osiadłym tamże Olizarowskim. Od listopada 1855 mieszkał w Brukseli; starał się o posadę sekretarza Czartoryskiego. Po bezskutecznych zabiegach o belgijską naturalizację przeniósł się do Paryża, gdzie 24 III 1856 został płatnikiem (skarbnikiem) Agencji Głównej przy Hotelu Lambert (zajmowała się wysyłaniem Polaków do Turcji). Od r. 1857 należał do Tow. Historyczno-Literackiego. Współpracował z paryskimi „Wiadomościami” i po ustąpieniu Feliksa Wrotnowskiego był od września 1859 sekretarzem redakcji tego pisma (do jego rozwiązania w r. 1861). Po powrocie do Brukseli pracował jako nauczyciel języka angielskiego oraz guwerner dzieci belgijskiego arystokraty Théodore van der Straten Ponthoz. Na początku l. sześćdziesiątych zabiegał o amnestię u cara Aleksandra II; otrzymał ją na początku r. 1863, ale w związku z wybuchem powstania styczniowego, w liście do posła rosyjskiego w Brukseli, odmówił jej przyjęcia. W r. 1868 wyjechał do Poznania i zamieszkał przy ul. Królewskiej. Zmarł tam 29 IX 1869, został pochowany 4 X na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha.

S. był żonaty z Teonią (Teodorą) Zakrzewską, córką emigranta Teofila Zakrzewskiego (1810–1881), właściciela majątku Janowiec w Wielkopolsce, i Heleny z Dickensów; małżeństwo było bezdzietne.

 

Krajkowski L., Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan (dawniej Starofarny) na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu, „Gens. Kwart. Tow. Geneal.-Herald.” 1991 nr 4 s. 112; Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., II; Żychliński, Kronika rodzin; – Gadon L., Z życia Polaków we Francji 1832–1882, Paryż 1883 s. 125, 133; Kaczkowski J., Konfiskaty na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim po powstaniach roku 1831 i 1863, W. 1918 s. 294; Kamiński K., Polacy w Belgii w l. 1832–1863, „Przegl. Human.” 1977 nr 6; Kieniewicz S., Ruch chłopski w Galicji w 1846 roku, Wr. 1951; Konarska B., W kręgu Hotelu Lambert. Władysław Zamoyski w latach 1832–1847, Wr. 1971; Makowiecka Z., Kronika życia i twórczości Mickiewicza, W. 1968; Marchlewicz K., Polonofil doskonały. Propolska działalność charytatywna i polityczna lorda Dudleya Couttsa Stuarta (1803–1854), P. 2001; tenże, Wielka Emigracja na Wyspach Brytyjskich (1831–1864), P. 2008; Mrówczyński J., Ks. Walerian Kalinka. Życie i działalność, P.–W.–L. 1969; Żychowski M., Ludwik Mierosławski, W. 1963; – Golejewski H., Pamiętnik, Kr. 1971 II; Jenerał Zamoyski 1803–1868, P. 1918 III–V; Na popis publiczny uczniów Szkoły Wojewódzkiej w Łomży..., W. 1828 s. 13; toż, W. 1829 s. 7; Sapieha L., Wspomnienia z lat od 1803 do 1863, Lw. [1914] s. 167; – „Annales parlamentaires de Belgique” 1856 s. 71; „Czas” 1869 nr 226; „Dzien. Pozn.” 1881 nr 189 (dot. T. Zakrzewskiego); – B. Czart.: rkp. 3655 (Bartkowski J., Kilka wspomnień poświęconych pamięci drogich przyjaciół i towarzyszów pielgrzymstwa) k. 249, rkp. 5362 (1848. Galicja), rkp. 5437 (listy S-ego do A. J. Czartoryskiego), rkp. 5522, 5523 (koresp. Krystyna Lacha Szyrmy), rkp. 5649 (listy S-ego do W. Zamoyskiego), rkp. 5656 (listy S-ego do A. J. Czartoryskiego), rkp. 6683 (Teki Emigrantów), rkp. 6769 (Rok 1848 w Galicji); B. Kórn.: rkp. 2408 (listy S-ego do Leonarda Niedźwieckiego), rkp. 2413 (brulion listów Niedźwieckiego do S-ego), rkp. 2432 (listy S-ego do W. Zamoyskiego); B. Pol. w Paryżu: rkp. 589, 594, 595, 597, 602, 608; – Informacje Huberta Chudzio z Kr.

Janusz Pezda

 
 

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

(Henryk) Oskar Kolberg

1814-02-22 - 1890-06-03
etnograf
 

Marcin Zaleski

1796 - 1877-09-16
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Bibianna Moraczewska

1811 - 1887-10-06
literatka
 

Karol Sulikowski

1838-01-28 - 1915-09-22
działacz gospodarczy
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.