INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jakub Penson (Penzon)      Jakub Penson, wizerunek na podstawie fotografii.
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Penson (Penzon) Jakub (1899–1971), lekarz internista, profesor i rektor Akad. Med. w Gdańsku. Ur. 23 IV w Płocku, był synem kupca Samuela i Itty z Landauów. Uczył się w gimnazjum w Płocku i w r. 1918 otrzymał tu świadectwo dojrzałości, po czym służył w wojsku do r. 1921. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniw. Warsz., który ukończył w r. 1927 i 1 II 1928 uzyskał dyplom doktora wszech nauk lekarskich. Od r. 1929 zaczął pracować w Szpitalu Starozakonnych na Czystem w Warszawie na oddziale chorób wewnętrznych i w ambulatorium. W l. 1930–8 ogłosił (sam lub jako współautor) 13 prac z dziedziny chorób metabolicznych, szczególnie cukrzycy. Interesował się też już wtedy chorobami nerek i opracował na ten temat rozdział w podręczniku „Patologia, diagnostyka i terapia” (W. 1936). W r. 1939 mianowano go ordynatorem oddziału chorób wewnętrznych tego szpitala. Oddział P-a w czasie drugiej wojny światowej przekształcono na oddział chorób zakaźnych, gdyż w getcie szalała epidemia duru plamistego. W getcie zajmował się szkoleniem studentów medycyny. W l. 1942–5 P. ukrywał się i nie pracował zawodowo.

Od marca 1946 P. był etatowym starszym asystentem, a później adiunktem w I Klinice Chorób Wewnętrznych Uniw. Łódz. u Józefa Wacława Grotta. Od r. 1947 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, następnie członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Dn. 28 V 1948 habilitował się na Wydziale Lekarskim Uniw. Łódz. jako docent patologii ogólnej, szczegółowej i terapii chorób wewnętrznych na podstawie pracy Cechy kliniczne epidemii duru plamistego w latach 1940 i 1941/42 w Warszawie. Badania własne nad przemianą azotową ze szczególnym uwzględnieniem nerek. Metoda wczesnego rozpoznawania („Pol. Tyg. Lek.” 1946). W pracy tej wyjaśnił mechanizm powstawania i cofania się hyperazotemii, którą uznał za wynik nadmiernego rozpadu białek. Dn. 26 XI 1949 został mianowany profesorem nadzwycz., objął kierownictwo i zorganizował III Klinikę Chorób Wewnętrznych Akad. Med. w Gdańsku. W Klinice tej zajmowano się szczególnie zagadnieniem nadciśnienia tętniczego i chorobami nerek. W dn. 2 VII 1956 mianowany profesorem zwycz., został t. r. przeniesiony na stanowisko kierownika II Kliniki Chorób Wewnętrznych, po zgonie poprzednika Stanisława Wszelakiego. Klinika ta, zajmująca się głównie chorobami nerek, stała się najpoważniejszym ośrodkiem nefrologicznym w północnej części kraju i jednym z pierwszych ośrodków nefrologicznych w Polsce. W r. 1963 Klinika otrzymała sztuczną nerkę, umożliwiającą leczenie ostrej niedomogi nerek, a po otrzymaniu innych dializatorów leczono w niej przewlekłą niewydolność nerek. P. był zwolennikiem określania zbieżności obrazu morfologicznego materiału pobranego z nerek z przebiegiem klinicznym choroby. Wycinki z nerek zaczęto otrzymywać drogą nakłucia przezskórnego (biopsja). W l. 1946–71 ogłosił P. 44 prace (w dużej części jako współautor), dotyczące przede wszystkim zagadnień klinicznych z nefrologii. Zwrócił uwagę na fakt, że przebycie ostrej niedomogi nerek może chronić przed jej powtórzeniem, a mechanizm tego zjawiska nie jest znany (Powtarzalność ostrej niedomogi nerek, „Pol. Arch. Med. Wewn.” 1968). Był autorem podręcznika pt. Choroby nerek (W. 1960, 1965, 1970). Resztę dorobku piśmienniczego P-a stanowią opracowania działów w różnych podręcznikach (np. w: „Diagnostyka różniczkowa chorób wewnętrznych”, pod red. E. Szczeklika, W. 1969).

P. przeprowadził 18 przewodów doktorskich i 5 habilitacji. W r. 1969 na II Międzynarodowym Kongresie Nefrologów wygłosił referat na temat martwicy rdzenia nerek (wspólnie z Barbarą Krupą, „Comptes rendus du II-ème Congrès International de Néphrologie, Prague 1963”, Amsterdam 1964). Obok pracy klinicznej pracował organizacyjnie na uczelni. W l. 1950–3 P. był prorektorem, w l. 1953–6 oraz w l. 1962–8 rektorem Akademii Medycznej w Gdańsku. Ponadto wchodził do Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki (1954–6), do Sekcji Medycznej Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego (1957–9) i do Komisji Nauki Komitetu Centralnego PZPR (1960–6). Był też członkiem przez kilka kadencji Komitetu Wojewódzkiego PZPR i przez wiele lat Komitetu Uczelnianego PZPR. Na emeryturę przeszedł w r. 1969. W r. 1970 został członkiem honorowym Polskiego Tow. Lekarskiego, był członkiem Międzynarodowego Tow. Internistów i Tow. Internistów Polskich (i wieloletnim prezesem Oddziału w Gdańsku). Zmarł 28 IV 1971 w Szpitalu Wolskim w Warszawie po operacji płucnej z powodu nowotworu; pochowany został w Gdańsku-Wrzeszczu na cmentarzu Srebrzysko. Był odznaczony m. in. Sztandarem Pracy II kl., Krzyżem Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i wyróżniony m. in. odznaką «Za wzorową pracę w służbie zdrowia», «Zasłużonym Ziemi Gdańskiej».

P. był żonaty dwukrotnie: od r. 1931 z Marią Janiną Ney (1907–1952) i od r. 1954 z Joanną Muszkowską, docentem Akad. Med. w Gdańsku. W pierwszym małżeństwie dzieci nie miał, z drugiego pozostała córka Anna Felicja (ur. 1954), lekarka.

 

Fot. w Zbiorach Muzealnych Gł. B. Lek.; – Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 r., W. 1936; Woźniewski Z., Polski Almanach Medycyny na r. 1956, W. 1957; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964; – Krupa-Wojciechowska B., Jakub Penson.., „Annales Academiae Medicae Gedanensis” T. 1: 1971 (fot., bibltogr.); – „Głos Wybrzeża” 1971 nr 104; „Litery” 1971 nr 7; „Służba Zdrowia” 1971 nr 23; – Urząd Stanu Cywilnego w Płocku: Akt ur. nr 48/1899, Księga urodzin gminy żydowskiej; – Informacje żony Joanny Muszkowskiej-Penson i dokumenty znajdujące się w jej posiadaniu.

Jan W. Chojna

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Ciecierski

1899-03-08 - 1987-02-20
aktor filmowy
 

Wincenty Wodzinowski

1866 rok - 1940
malarz
 
 

Julia Ceceniowska

1881-04-13 - 1942-02-02
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Wacław Damian Moraczewski

1867-11-27 - 1950-09-13
lekarz
 

Józef Prądzyński

1877-03-02 - 1942-06-27
działacz polityczny
 

Sergiusz Piasecki

1901-04-01 - 1964-09-12
powieściopisarz
 

Ryszard Mienicki

1886-07-28 - 1956-01-29
historyk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.