INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jakub Szkiłłądź (Szkiłądź)  

 
 
Biogram został opublikowany w XLVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego w latach 2012-2013.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szkiłłądź (Szkiłądź) w zakonie Jakub (1810–1894), dominikanin, przeor klasztoru i proboszcz kościoła św. Katarzyny w Petersburgu.

Ur. prawdopodobnie w rodzinie szlacheckiej w gub. grodzieńskiej. Brak informacji o rodzicach oraz imieniu przyjętym na chrzcie.

S. uczył się w Białymstoku, a następnie w prowadzonej przez dominikanów przyklasztornej szkole w Poporciach (pow. trocki). W r. 1828 wstąpił tam do zakonu dominikanów Prow. Litewskiej p. wezw. Świętych Aniołów Stróżów; prawdopodobnie wówczas przyjął zakonne imię Jakub. Po odbyciu rocznego nowicjatu w Poporciach złożył w r. 1829 śluby zakonne. W l. 1829–31 studiował filozofię w klasztorze w Poławieniu (pow. wiłkomierski), a następnie do r. 1833 w Zabiałach (pow. drysieński). W r. 1834 przebywał w klasztorze w Nieświeżu i był nauczycielem języka rosyjskiego w prowadzonej przez dominikanów miejscowej szkole powiatowej; jej uczeń Ludwik Kondratowicz (pseud. Władysław Syrokomla) wspominał go w gawędach „Wędrówki po moich niegdyś okolicach” (Wil. 1853) oraz „Szkolne czasy Jana Dęboroga” (Wil. 1859). Święcenia kapłańskie przyjął S. prawdopodobnie w r. 1834 lub 1835 w Nieświeżu lub Zabiałach, gdzie przebywał zapewne do r. 1838.

W r. 1839 został S. przeniesiony do klasztoru św. Katarzyny w Petersburgu. W przejętej przez dominikanów pojezuickiej szkole męskiej przy tym kościele uczył od r. 1841 geografii i arytmetyki, a w l. 1849–64 religii. Uczył także religii w Szkole Prawa (1849–52), Michajłowskiej Akad. Artyleryjskiej oraz szkołach rządowych i prywatnych. Równocześnie pełnił funkcję kaznodziei przy paraf. św. Katarzyny. Słynął za znajomości języków: rosyjskiego, francuskiego, włoskiego, litewskiego, angielskiego i niemieckiego oraz łaciny. W r. 1852 wydał w Wilnie Historię świętą. Był świadkiem w r. 1857 w procesie informacyjnym przeora petersburskich dominikanów Józefa Maksymiliana Staniewskiego przed nadaniem mu sufraganii mohylewskiej. W związku z poświęceniem utworzonego przez o. Dominika Łuszczewskiego cmentarza katolickiego w Petersburgu (tzw. cmentarz Wyborski) przetłumaczył z łaciny, wydał i poprzedził przedmową pracę „Obrzędy poświęcenia cmentarza, węgielnego kamienia, kościoła, ołtarza i dzwonów, z dołączonym ich wykładem, dla pożytku duchownego katolików” (Wil. 1859).

W r. 1864 objął S. po Dominiku Stacewiczu funkcję przeora klasztoru oraz proboszcza paraf. św. Katarzyny, a także dziekana petersburskiego. Przyczynił się do przekształcenia w r. 1873 działającej przy kościele siedmioklasowej szkoły żeńskiej w placówkę na prawach żeńskiego rosyjskiego gimnazjum państw.; w r. 1874 wzniósł dla szkoły czteropiętrowy budynek, ustanawiając równocześnie urząd szkolnego lekarza oraz poprawiając warunki bytowe pensjonarek i nauczycieli. Pod zarzutem malwersacji został t.r. pozbawiony stanowisk, a wyrokiem sądu kościelnego zesłany w r. 1878 lub 1879 do klasztoru dominikańskiego w Agłonie (pow. dyneburski). Trwające pięć lat śledztwo oczyściło go jednak z zarzutów i S., mianowany dożywotnim przeorem klasztoru oraz proboszczem paraf. św. Katarzyny, wrócił w lipcu 1883 do Petersburga. Wspierał rozwój powstałego w r. 1884 Rzymskokatolickiego Tow. Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny, zainicjował tu też prowadzenie rekolekcji wielkopostnych przez profesorów petersburskiej Akad. Duchownej. W klasztorze przebywało już wtedy tylko pięciu zakonników. Schorowany S. nie pełnił od r. 1892 funkcji przeora i proboszcza; władze duchowne powierzyły probostwo duchownemu świeckiemu, ks. Wincentemu Świderskiemu. S. zmarł 10 II 1894 w Petersburgu; po nabożeństwie żałobnym odprawionym przez sufragana mohylewskiego bp. Franciszka Albina Symona został pochowany 12 II na cmentarzu Wyborskim. S. był odznaczony Orderami św. Stanisława III kl. (1858 lub 1859) oraz II kl.

 

Estreicher w. XIX, IV (błędna data śmierci), VII; Kijas A., Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Słownik biograficzny, W.–P. 2000; PSB (Staniewski Józef Ignacy); – Bazylow L., Polacy w Petersburgu, Wr.–Ł. 1984; Brzozecki S., Opieka duszpasterska Dominikanów nad Polakami w Rosji w XIX wieku, „Przegl. Kalwaryjski” R. 13: 2009 s. 92–3; Czaplicki B., Katolicka działalność dobroczynna w Rosji w latach 1860–1918, W. 2008; Czopowski J., Rzymsko-katolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu, w: Charitas. Księga zbiorowa wydana na rzecz Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynności przy Kościele Św. Katarzyny w Petersburgu, Pet. 1894 s. 578–9; [Giżycki J. M.] Wołyniak, Wiadomości o dominikanach prowincji litewskiej, Kr. 1917 cz. 1 s. 160, 164–6; Kielar P., Działalność misyjna prowincji litewskiej w XIX wieku, w: Studia nad historią dominikanów w Polsce (1222–1972), Red. J. Kłoczowski, W. 1975 I; Kozlov-Strutinskij S. G., Byvšee viborgsoe rimsko-katoličeskoe kladbišče v Sankt-Peterburge i cerkov’ vo imja Poseščenia Presv. Devoj Mariej sv. Elizavety, w: Materialy k istorii Rimsko-katoličeskogo prihoda vo imja Poseščenia Presv. Devoj Mariej sv. Elizavety i k istorii katoličeskogo kladbišča viborskoj storony v Sankt-Peterburge, Ed. I. M. Šejnman, Pet. 2010; Pożarski K., Rzymskokatolicki Cmentarz Wyborski w Sankt Petersburgu (856–1950). Księga Pamięci, Pet. 2003; Wasilewski J., Arcybiskupi i administratorzy archidiecezji mohylowskiej, Pińsk 1930 s. 86; – „Kraj” (Pet.) R. 13: 1894 nr 7 (nekrolog); – Directorium Divini Officii et missarum pro Ecclesis Romano Catholicis Archidioecesis Mohyloviensis z l.: 1834, 1838–9, 1841, 1843–4, 1849, 1851–2, 1854, 1856–66, 1882–93, Vilnae–Petropolis 1833–92; Elenchus Patrum et Fratrum Provinciae Lithuaniae S. Angeli Custodis Ordinis Praedicatorum z l.: 1828 s. 20, 35, 1829 s. 14, 1830 s. 20, 37, 1831 s. 14, 25, 1832 s. 14–15, 1834 s. 15, 22, 1835 s. 15, 22, 1838 s. 15, 25, 1839 s. 22, 37, 1840 s. 19, 34, 1841 s. 19, 34, 1857 s. 64, 1875 s. 80, 1876 s. 84, 1877 s. 82, 1878 s. 85, Vilnae 1827–77; Inventarium documentorum et actorum Ecclesiae Mohiloviensis (1783–1926), Ed. M. Radwan, Pet. 1998; Radwan M., Ecclesiastica w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historycznym w Sankt Petersburgu, L. 2008; tenże, Kościół katolicki w archiwach departamentu wyznań obcych rosyjskiego MSW. Repertorium, L. 2001; tenże, Repertorium archiwów archidiecezji mohylewskiej i diecezji mińskiej, L. 2001; Syrokomla W., Ułamki pamiętników, „Gaz. Warsz.” 1870 nr 90 s. 3, nr 91 s. 4; Z murów Św. Katarzyny. Księga pamiątkowa b. wychowanek i wychowanków gimnazjum przy kościele Św. Katarzyny w Petersburgu, Oprac. J. Gajkowski, W. 1933 I 55–8, 60–1, 172, 211; – Arch. Pol. Prow. Dominikanów w Kr.: sygn. Pr 35, Barącz S., Catalogus Patrum et Fratrum Sacri Ordinis Praedicatorum in Polonia, Russia et Magno Ducatu Lithuaniae Mortuorum, s. 680; Rossijskij gosudarstvennyj istoričeskij archiv w Pet.: F. 821 op. 4 spr. 16775, op. 10 spr. 1077–b, op. 125 spr. 1027 s. 3, 7, spr. 1028 s. 34–5, spr. 1030, 1031, F. 822, 826 op. 1 spr. 546, op. 2 spr. 14, 15, op. 3 spr. 45 k. 221, F. 1781 op. 25 spr. 293 (dot. l. 1881, 1891).

Marek Miławicki

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Władysław Orkan

1875-11-27 - 1930-05-14
pisarz
 

Józef Hofmann (Hofman)

1876-01-20 - 1957-02-16
pianista
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Karol Skarżyński

1875-01-06 - 1957-03-09
wiolonczelista
 

Rufin Morozowicz

1851-12-08 - 1931-04-14
aktor teatralny
 

(Ludwik) Tadeusz Stryjeński

1849-07-29 - 1943-06-03
architekt
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.