Bockshammer Jan Chrystjan (1733–1804), pastor i pisarz protestancko-polski na Śląsku, urodził się 27 V w Cieszynie, studja uniwersyteckie od 1752 odbył w Jenie, w r. 1757 został kaznodzieją nadwornym w Gośćcu (Goschütz), w r. 1764 równocześnie pastorem i senjoreni w Twardogórze (Festenberg). Umarł 1804 w Twardogórze. B. był płodnym pisarzem i wydawcą w języku polskim i niemieckim. W r. 1765 wydał przekład »Historji pasyjnej« Sargancka z tekstem niemieckim, w r. 1772 Erster Unterricht in dem christlichen Glauben, w r. 1774 przekład polski tego dziełka; w r. 1773 przekłady Ernesta »Christliche Disciplin aus dem Lateinischen«, Lavatera »Sittenbuchlein fur das Gesinde«; w r. 1770 wydał dzieło pt. Nauka o wierze, oraz okolicznościowe kazania. Przełożył nadto na j. niemiecki pijara Remigjusza Ładowskiego: »Historję naturalną Królestwa Polskiego«. Protestantom śląskim przysłużył się najwięcej ponownem wydaniem postylli Samuela Dąmbrowskiego i kancjonału. W postylli poprawił paręset błędów drukarskich poprzednich wydań, usunął 2 kazania w cz. II, a na ich miejsce dodał 5 przełożonych z autorów niemieckich i przypowieści pisma Św. (»Postilla Chrześciańska tj. Kazania albo wykłady porządne itd.«. Edycya wtora, Brzeg u J. E. Trampa 1772, przedrukowywana 1789, 1798, 1809, 1810, 1824). Kancjonał, zawierający w sobie pieśni chrześciańskie…, na Śląsku zwyczajne… z starodawnych jako i świeżo przetłumaczonych i złożonych zebrane (Brzeg u Trampa 1776), opierał się na kancjonałach Piotra Artomiusa (Krzesichleba), J. Acoluthusa, J. Herdena, K. F. Giissau’a, M. Klippela i A. Regiusa, a przedewszystkiem na kancjonale tzw. brzeskim Chrystjana Rohrmanna (Brzeg 1723). Kancjonał B-ra przedrukowywano do r. 1849 razy 19. Obok przekładu »Agendy O1eśnickiej« Bocka, »Postylla« Dąmbrowskiego i Kancjonał Bockshammera były najulubieńszemi książkami luteranów polskich na Śląsku pruskim. W układzie kancjonału pomagali B-owi pastorzy: Sassadius z Sycowa i inspektor Chuć (Kutsch) z Byczyny.

Fuchs Gottlieb, Reformation-u. Kirchengeschichte d. Fürstenthums Oels, Breslau 1779, 224–5; Londzin Józef ks., Uzupełnienie do Bibliografji druków polskich (Sprawozdanie jub. gimnazjum w Cieszynie, 1922, 84); Sembrzycki J. K., Krótki przegląd literatury ewang.-polskiej, Nawsie-Cieszyn (1888), s. 10 i nast.       

Wincenty Ogrodziński