INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Fryderyk Bachstrom      Bachstrom, Johann Friedrich - Sztuka pływania albo (...) - (Warszawa) 1808 - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - sygn.: I 363.074 - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl

Jan Fryderyk Bachstrom  

 
 
Biogram został opublikowany w 1935 r. w I tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Bachstrom Jan Fryderyk (1686–1742), teolog protestancki, filozof, lekarz i przyrodnik. Pobierał nauki początkowe w rodzinnym Rawiczu, gimnazjalne (1706–1709) w Wrocławiu, uniwersyteckie w Halli i Jenie, gdzie uległ wpływowi profesora Buddeusa, reprezentującego kierunek pośredni między pietyzmem a ortodoksyjnym luteranizmem. W r. 1723 uzyskał w Kopenhadze doktorat medycyny na podstawie rozprawy De plica Polonica.

W maju 1717 r. powołany na profesora do gimnazjum w Toruniu, opuścił je w czerwcu 1720 r., zagrożony utratą wolności za zbyt śmiało wygłaszane kazania, aby objąć urząd pastora w Węgrowie. W r. 1723, po zamknięciu tego kościoła przez wzmożony fanatyzm religijny, schronił się do poselstwa pruskiego w Warszawie, gdzie zyskał szczególną opiekę Kurta Krzysztofa Schwerina, specjalnego wysłannika pruskiego na sejm w Warszawie. W czasie sprawy toruńskiej w r. 1724 zaofiarował mu swoje usługi, aby nakłonić zagrożoną Radę miejską do oddania miasta pod opiekę pruską. W Warszawie przebywał do r. 1729, pełniąc obowiązki kapelana i lekarza wojskowego, ciesząc się względami Flemminga, któremu w r. 1728 zadedykował swą rozprawkę Traité de la Réunion des Religions, wydaną anonimowo w r. 1731 w jęz. niem. pt. Liebreiche Vereinigung der drei Hauptreligionen. Po śmierci Flemminga przebywał (1729–1731) w Konstantynopolu, współdziałając przy założeniu drukarni w celach misyjnych i zamierzonej Akademji nauk ścisłych. Dalsze lata do r. 1737 wypełnione są wędrówkami po Europie, działalnością literacką rozmaitej treści i pracą pedagogiczną nad dwiema córkami, na których chciał wykazać, że kobiety nadają się do studjów medycznych i do wykonywania zawodu lekarskiego szczególnie w chorobach kobiecych. Starania jego w dwóch uniwersytetach o dopuszczenie ich na wykłady medyczne spotkały się z odmową. Z dzieł wydanych w tym czasie największą wartość ma utopja: Das bey zwey hundert Jahr lang unbekannte nunmehro aber entdeckte vortreffliche Land der Inquiraner (Wrocław 1736–1737).

W r. 1737 powołany na Litwę, wyleczył młodego ks. Hieronima Radziwiłła z wady wymowy, poczem objął w Słucku kierownictwo fabryk radziwiłłowskich, nie zaprzestając działalności literackiej, której ostatnim płodem jest wydane w Amsterdamie w r. 1741 dzieło: L’Art de nager. W r. 1742 został pod niesłusznym zarzutem zdrady stanu, podobno przy współudziale ks. Hieronima, wtrącony do więzienia, gdzie zmarł wśród niewyjaśnionych okoliczności.

Wśród listów B., których przeszło 60 znajduje się w archiwum w Nieświeżu, dwa ostatnie, pisane tuż przed samą śmiercią do starszego z braci, ks. Michała Radziwiłła, mają uchylić tajemnicę właściwego pochodzenia B., jako syna ks. Rakoczego i Turczynki, córki wezyra, wziętej w niewolę pod Wiedniem.

 

Ullrich Herman, »Euphorion, Zeitschr. f. Literaturgeschichte«, XVI, Lipsk 1910 i odb.; tenże, w Allg. D. Biographie, 55; Wotschke Theodor, Aus dem Posener Lande, 1912; tenże, Der Pietismus im alten Polen, »Deutsche Blätter in Polen«, IV, 1927, 435–45; Rękopis Bibljoteki Szczanieckich w Nawrze, pow. toruński, pt. Bachstromische Unruhe in Thorn… vorgestellet von E(phraim) P(raetorius), A. 1718 et sq.

Wanda Bobkowska

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.