INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Józef Grottger  

 
 
1799 - 1853
Biogram został opublikowany w latach 1960-1961 w IX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Grottger Jan Józef (1799–1853), rolnik, amator malarz i rysownik, ojciec Artura. Ur. w Tarnowie jako syn Hilarego, inżyniera rządowego, i Katarzyny Waliczkówny. Kształcił się we Lwowie, następnie w Akademii Wiedeńskiej. Brał udział w powstaniu listopadowym, jako porucznik 5. p. ułanów uczestniczył w bitwach pod Olszynką Grochowską i pod Ostrołęką. Po upadku powstania osiadł na wsi, dzierżawiąc od swego dziadka, Hilarego Siemianowskiego, Ottyniowice i Horodyszcze Królewskie. W r. 1836 ożenił się z Krystyną Blahào de Chodietow, córką Jana Nepomucena Blahào, pochodzącego z politycznego obszaru dawnych Węgier, byłego oficera huzarów, następnie wyższego urzędnika sądu szlacheckiego we Lwowie, oraz krakowianki, Kunegundy Laszkiewiczówny. Owocem małżeństwa G-a było czworo dzieci: trzech synów – Artur, Jarosław, Aleksander – oraz córka Maria. Grottgerowie osiedli w Ottyniowicach, gdzie przebywali do r. 1847. W r. 1848 przenieśli się do Hrehorowa pod Bukaczowcami, później po krótkim pobycie w Hrusiatyczach pod Chodorowem do pobliskiego Zagórzecka. W końcu, podupadłszy majątkowo, osiedli w miasteczku Bukaczowce. Pogryziony przez konia chorego na wściekliznę zmarł G. w r. 1853.

G. był pierwszym nauczycielem, rysunków swego syna Artura. Jego własna twórczość malarska ma charakter dyletancki. Składają się na nią obrazy olejne i rysunki, niekiedy lawowane akwarelą. Poziom artystyczny, zwłaszcza pierwszych prac, pozostawia wiele do życzenia. Najwcześniejsze prace przynależą pod względem tematycznym i formalnym do kręgu klasycyzmu. Zą przykład posłużyć może Koriolan – obraz olejny z r. 1817 – wystawiony w wiedeńskiej Kongress-Ausstellung, ujawniający wpływ Davida i klasycystów wiedeńskich (Füger), a odznaczający się twardym, sumarycznym rysunkiem i nagromadzeniem empirowych realiów. Ten sam klasycystyczny nurt w twórczości G-a reprezentuje Scena grecka – rysunek ze zbiorów Pawlikowskich we Lwowie (1825) – oraz rysunkowy portret L. Siemianowskiej w stroju antykizującym (1817) – dawniej w zbiorach Tarnowskich w Śniatynce. Po powrocie G-a do kraju zaszły w jego pracach zmiany tematyczne i formalne. Pojawiły się kompozycje związane treściowo z historią Polski i jej walk niepodległościowych, jak np. Konfederaci, obraz o nieudolnej kompozycji i dość fantastycznych realiach, nie pozbawiony jednak znaczenia jako ilustracja tych zainteresowań G-a, które nie pozostały bez wpływu na twórczość jego syna. Trzeci rodzaj tematyki uprawianej przez G-a to portret. Na tym polu doszedł do najlepszych rezultatów. Wykonywał portrety olejne, np. portret konny Floriana Łaszowskiego, zrywający z estetyką klasycyzmu, a reprezentujący rodzaj silnie zakorzeniony w rodzimej tradycji i dający w tym samym czasie świetne rezultaty artystyczne w twórczości Piotra Michałowskiego. Charakterystyczne dla G-a wydają się liczne portrety rysunkowe, ujawniające przy pewnej oschłości i sztywności linii znaczną dozę realistycznej obserwacji modela (np. portrety H. Siemianowskiego i arcbpa ormiańskiego we Lwowie, Stefanowicza). Twórczość malarska G-a została po raz pierwszy ujawniona na wystawie lwowskiej w r. 1894. Kilka jego prac posiadała Galeria Narodowa we Lwowie.

 

Enc. Org.; Bołoz-Antoniewicz J., Katalog wystawy sztuki polskiej od r. 1764–1886, Lw. 1894 s. 168–70; – tenże, Grottger, Lw. (1910) s. 27–32; Mycielski J., Sto lat dziejów malarstwa w Polsce 1760–1860, Kr. 1897 s. 314–6; Potocki A., Grottger, Lw. 1907 s. 15–6; „Wiad. Konserwatorskie” (Lw.) 1924; – Arthur i Wanda, Dzieje miłości Arthura G-a i Wandy Monné. Listy – pamiętniki, Oprac. M. Wolska i M. Pawlikowski, Medyka–Lw. 1928 I 18, 147, 473–4, 475.

Barbara Miodońska

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to tekst zaktualizowany, uwzględniający opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.

  

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Artur Grottger

1837-11-11 - 1867-12-13 ilustrator
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Rafał Hadziewicz

1805-10-13 - 1886-09-07
malarz
 

Stanisław Franciszek Jachowicz

1796-04-17 - 1857-12-24
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Leonard Rettel

1811-11-06 - 1885-03-21
belwederczyk
 

Eryk Józef Jachowicz

1842-04-21 - 1893-02-15
dziennikarz
 

Antoni Józef Szabrański

1801-06-09 - 1882-05-11
poeta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.