Pałaszowski Jan Józef (zm. 1763), profesor prawa Uniw. Krak. Ur. w krakowskiej rodzinie mieszczańskiej, był synem Alberta (Wojciecha) i Magdaleny, bratem Kazimierza Stanisława (zob.). Studia filozoficzne ukończył w Uniw. Krak., uzyskując 26 X 1719 stopień bakałarza, a w r. 1721 tytuł magistra sztuk wyzwolonych. W l. 1721/2–1728/9 wykładał bezpłatnie jako docent extraneus na Wydziale Filozoficznym, nadto w r. 1725 pełnił obowiązki seniora Bursy Filozofów. Wg Janockiego miał być również w tym czasie nauczycielem prywatnym Ignacego Sapiehy, syna woj. brzeskiego Władysława. W r. 1729 uświetnił promocję Franciszka Materskiego na doktora teologii panegirykiem Quantitas meritorum continua ad punctum Theologici honoris (Kr.). Powołany 28 III 1729 do Kolegium Mniejszego, w dwa miesiące później został delegowany przez władze uczelni na sejm w Grodnie. Równolegle odbywał studia prawnicze i 10 III 1730 został przyjęty do Kolegium Prawniczego na podstawie tezy inkorporacyjnej Quaestio juridica de praesumptionibus (Kr). Jako profesor Wydziału Prawa wykładał na przemian prawo kanoniczne i cywilne. Posiadał już niższe święcenia kapłańskie, kiedy 27 VII 1731 otrzymał z prezenty Uniwersytetu probostwo w Wilamowicach, gdzie odnowił i wyposażył tamtejszy kościół w dzwony i inne «aparaty kościelne». Kanonik kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie od r. 1732, w t. r. (1 VII) objął z ramienia Uniwersytetu urząd dyrektora Akademii Lubrańskiego w Poznaniu. Tutaj, przy poparciu finansowym kanonika poznańskiego Łukasza Dajewskiego, opublikował rozszerzone wydanie dzieła Hieronima de Leyva, poświęcone interpretacji prawa kanonicznego „Examen episcoporum et eorum, qui approbandi sunt ad administranda Sacramenta” (P. 1736), które dedykował bpowi poznańskiemu Stanisławowi Józefowi Hozjuszowi. W r. 1737, ukończywszy zajęcia w Akademii Lubrańskiego, otrzymał probostwo kazimierskie w diec. poznańskiej. Podczas drugiej kadencji na stanowisku dyrektora w Poznaniu (26 IV 1740 – 26 XI 1743) wydał, tym razem własnym nakładem, romans historyczny Jana Barklaya „Argenida” (P. 1743), w tłumaczeniu polskim Wacława Potockiego.
Po powrocie do Krakowa wszczął, już jako archidiakon kolegiaty,Wszystkich Świętych (19 IV 1747), starania o dopuszczenie do doktoratu i 21 II 1748 na podstawie dysertacji Quaestio juridica de Officio et potestate Vicarii Generalis (Kr.) otrzymał tytuł licencjata, w miesiąc później odbył w obecności bpa krakowskiego Andrzeja Stanisława Załuskiego uroczystą promocję na doktora obojga praw. W półr. letn. 1750 sprawował obowiązki dziekana Wydziału Prawa; od 21 XI 1752 do 13 XI 1755 po raz trzeci pełnił urząd dyrektora kolonii akademickiej w Poznaniu, a zarazem asesora Konsystorza Generalnego i cenzora książek w diec. poznańskiej, gdzie też 4 XI 1754 uzyskał z prezenty Uniwersytetu beneficjum w Nakle. W r. 1757 otrzymał katedrę prawa kanonicznego na Uniw. Krak. («professio Magdalenistica») i jednocześnie został obrany prowizorem Bursy Jagiellońskiej, nadto uzyskał probostwo w Wieliczce i kolegiacie Wszystkich Świętych (14 XII). W półr. zim. 1757/8, w półr. letn. 1758 oraz w półr. zim. 1762/3 ponownie był dziekanem Wydziału Prawa. Podczas promocji doktorskiej profesorów Michała Marciszowskiego i Andrzeja Lipiewicza w r. 1762 przedstawił jako promotor własną rozprawę Quaestio juridica de Jure Majestatico (Kr.). Kilkakrotny prepozyt, od r. 1762 «senior pater» Kolegium Prawniczego, zmarł 17 XII 1763 w Krakowie, pochowany został – jak się wydaje – w kościele Wszystkich Świętych.
Estreicher; Janocki, Lexikon, I 121; – Dobrzyniecka J., Drukarnie Uniwersytetu Jagiellońskiego 1674–1783, Zesz. Nauk. UJ, Prace Hist., Z. 53, Kr. 1975; Latosiński J., Monografia miasteczka Wilamowic, Kr. 1909 s. 174, 203; Nowacki, Dzieje archidiec. pozn., II 700; – Statuta nec non liber promotionum; – Arch. UJ: rkp. 1, 21, 22, 50, 51, 55, 65, 90, 208.
Wanda Baczkowska