Karski Jan h. Jastrzębiec (1726–1784), biskup sufragan gnieźnieński. Ur. 22 X w rodzinnym majątku Zakliczów w ziemi różańskiej woj. mazowieckiego, syn Wojciecha, stolnika różańskiego, i Konstancji z Szydłowskich. Wykształcenie i początki kariery duchownej oraz zakulisowej działalności politycznej K-ego są mało znane. K. uzyskiwał stopniowo godności: proboszcza żnińskiego, uniejowskiego, proboszcza na Spiszu w Igłowie (zwany tam praepositus) oraz na krótko (1775) infułata klimontowskiego, dziekana łowickiego, opata komendatoryjnego płockiego, a wreszcie 29 IV 1760 r. został kanonikiem gnieźnieńskim; w t. r. z wyboru kapituły pełnił funkcję wiceprezydenta Trybunału Kor. W dobrach kapituły zajmował się porządkowaniem spraw gospodarczych; w r. 1767 delegowany został do rady przybocznej prymasa W. Łubieńskiego. W burzliwych latach konfederacji radomskiej i barskiej K. należał do grupy stronników Stanisława Augusta. Łączono również K-ego z «księżmi-intrygantami», skupionymi wokół prymasa G. Podoskiego, z poparcia którego uzyskał 29 VIII 1771 r. prowizję na biskupa tytularnego junopolitańskiego i sufragana gnieźnieńskiego (wyświęcony w kościele Św. Krzyża w Warszawie 5 XI 1772 r). U Repnina K. zabiegał o ochronę dóbr kapituły przed wojskami rosyjskimi, a w czasie częstych podróży po kraju i za granicę – m. in. do Rzymu – i dłuższych pobytów na Spiszu, motywowanych sprawami swych probostw, oddawał królowi cenne posługi: donosił o zamierzeniach i posunięciach władz konfederacji barskiej. Obdarzony tytułem sekretarza królewskiego oraz Orderem Św. Stanisława (maj 1777), piastował K. jeszcze w l. 1772–3 i 1776–7 godność prezydenta Trybunału Kor. Nie objął faktycznie – mimo napomnień prymasa A. Ostrowskiego – godności biskupa sufragana. Interesował się nadal sprawami dochodów kapituły gnieźnieńskiej, podróżował wiele po kraju, często wracając do Warszawy, gdzie też zmarł 25 X 1784 r. Pochowany w kościele Panny Marii na Starym Mieście.
Boniecki; Korytkowski, Prałaci gnieźn., II, IV; Szostkiewicz Z., Katalog biskupów obrządku łacińskiego przedrozbiorowej Polski, Sacrum Poloniae Millenium, Rzym 1954 I 483; – Konopczyński, Konfederacja barska, I, II; Łoza S., Kawalerowie Orderu Świętego Stanisława 1765–1813, W. 1925; Wiśniewski J., Monografie dekanatu sandomierskiego, Radom 1915 s. 59; – Suplement do „Gaz. Warsz.” 1784 nr 88 z 3 XI; – B. Czart.: rkp. 667, 669, 940b; Zbiór dokumentów oryginalnych i odpisów w posiadaniu Szymona Karskiego (Warszawa).
Ryszard W. Wołoszyński