INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Markiewicz  

 
 
1613-04-10 - 1691
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Markiewicz (Markowicz) Jan (1613–1691), kupiec i rajca krakowski, pamiętnikarz. Ur. 10 IV w Krakowie, syn Jana, kupca korzennego, i Zuzanny Fontanówny. Naukę rozpoczął w gimnazjum luterańskim w Bytomiu, od ok. r. 1623 uczył się w kolegium jezuickim w Nysie, potem w Lublinie. Po powrocie do Krakowa (1636) początkowo terminował w sklepie swego krewnego Ochockiego, z początkiem 1643 r. otworzył przy ul. Szewskiej własny sklep z towarami «korzennymi», które sprowadzał z Gdańska, gdzie miał stałych korespondentów od spraw handlowych (Hans Augustin, Hans Ypagen, Baierowie i in.). Obok handlu prowadził w sklepie kantor bankowy, wypożyczając pieniądze pod zastaw i wymieniając weksle i monety gdańskie. Wkrótce stał się jednym z zamożniejszych mieszczan krakowskich, już w r. 1654 miał kamienicę w rynku, a w r. 1662 wartość towaru zgromadzonego w sklepie obliczał na 15 tys. zł. W l. 1660–1 dzierżawił od miasta czopowe, wkrótce potem został wybrany ławnikiem i funkcję tę pełnił od r. 1666 do 1689, kiedy to 17 XII t. r. objął urząd rajcy.

Zamiłowany bibliofil, zgromadził znaczną bibliotekę liczącą ponad 100 woluminów, a w okresie okupacji szwedzkiej Krakowa (1655–7) wykupywał zrabowane przez najeźdźców książki (ok. 200 pozycji), które przekazywał prawowitym właścicielom, m. in. 70 tomów zwrócił kolegium jezuickiemu Św. Barbary w Krakowie. W r. 1671 przyczynił się do wydania, a może i wystawienia (wraz z Janem Zaleskim i Jakubem Gronkowskim) dialogu „Wspaniałość nieba ziemskiego, od mądrości boskiej… przeznaczona” (program druk. Kr. 1671) na dorocznym święcie kongregacji Niepokalanego Poczęcia w kościele Św. Piotra i Pawła. Był autorem silva rerum spisywanej w l. 1654–87 na marginesie księgi sklepowej (rękopis do r. 1939 w Bibliotece Uniw. Lwow., sygn. 2 C 11). Złożyły się na nie wypisy z czytanych książek, kopie współczesnych pism ulotnych, głównie nowin krążących w odpisach, utwory własne, m. in. wierszowana korespondencja z pisarzem krakowskim Franciszkiem Zajdlicem, instrukcje wychowawcze dla chłopców sklepowych, maksymy życiowe oraz pamiętnik. W pamiętniku tym obok zapisek z życia osobistego podawał również opisy ważniejszych wydarzeń publicznych. Szczególnie interesujący fragment zapisek M-a stanowi pisany na bieżąco diariusz okupacji Krakowa z l. 1655–7, zaopatrzony w teksty odezw szwedzkich oraz współczesnych uchwał Rady Miejskiej. M. zmarł wiosną (przed 4 V) 1691 w Krakowie; pochowany został na cmentarzu kościoła Mariackiego.

Z małżeństwa zawartego w r. 1643 z mieszczką krakowską nie znanego nazwiska pozostawił liczne potomstwo, m. in. syna Jana, w l. 1689–92 ławnika krakowskiego.

 

Nowy Korbut (Piśm. staropolskie), II 505–6; – Bieniarzówna J., Mieszczaństwo krakowskie XVII w., Kr. 1969 15 i passim; Chłędowski A. T., O początkowych pismach periodycznych w języku polskim, „Pam. Lwow.” T. 1: 1816 s. 124–5; Wójcicki K. W., Teatr starożytny w Polsce, W. 1841 II 224–7; – Chłędowski A. T., Wyjątki z dziennika Jana Markiewicza korzennika krakowskiego w XVII w., „Pam. Lwow.” T. 3: 1816 s. 197–219; Kubala L., Mieszczanin polski w XVII w., w: Szkice historyczne, Lw. 1880 II 293–323 (fragmenty dziennika Markiewicza); – Arch. Państw. w Kr.: rkp. nr 1477 s. 34, nr 1478 s. 69, 92.

Wanda Baczkowska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.