Minwid Jan h. Kościesza odmienny (ok. 1582–1638), minister kalwiński, superintendent zborów w dystrykcie zawilejskim. Pochodził z rodziny żmudzkiej. Ur. w Nowym Mieście (miasteczku należącym do Radziwiłłów z linii birżańskiej), był synem Stanisława (zm. 1618), tamtejszego ministra kalwińskiego, który w r. 1595, jako minister upicki, reprezentował zbory litewskie na synodzie generalnym w Toruniu, a później był superintendentem dystryktu zawilejskiego. Dn. 9 X 1595, nie mając jeszcze czternastu lat, zapisał się M. na uniwersytet w Królewcu. Ok. r. 1611 został ministrem zboru w Wiżunach. W l. 1612, 1613 i 1614 jako minister wiżuński pełnił funkcję pisarza synodów prowincjonalnych. W r. 1617 zgromadzenie prowincjonalne w Wilnie zleciło mu (wraz z ks. Samuelem Lenartowiczem) kolejną weryfikację tłumaczenia „Institutio christianae religionis” Kalwina, dokonanego przez Jana Czyża Mintowta, sekretarza królewskiego. W rok później M. brał udział w komisji powołanej przez synod prowincjonalny do oceny katechizmu przygotowanego przez Jana Zygrowiusza. M. pozostawał w bliskich kontaktach z hetmanem polnym, a później w. lit. Krzysztofem Radziwiłłem, załatwiał mu różne sprawy gospodarczo-administracyjne. W Wiżunach prowadził przy zborze szkołę dla alumnów i zdawał Radziwiłłowi dokładne sprawozdania z tej działalności. Po r. 1620 dojeżdżał M. z Wiżun do zboru w Wenusowie. W r. 1623 przeniesiono go do zboru w Świętych Jeziorach, w r. n. został superintendentem zborów podlaskich. Uczestniczył w synodzie w r. 1625 (podpisał uchwałę o szkołach), na którym wyznaczono go na superintendenta dystryktu żmudzkiego. Postanowiono wówczas powierzyć mu zbory w Birżach i Radziwiliszkach, ale z powodu śmierci ministra nowomiejskiego Pawła Lusceniusa skierowano go ostatecznie do Nowego Miasta, wyznaczając M-a zarazem na superintendenta dystryktu żmudzkiego. W r. 1626 powołany został na stanowisko superintendenta dystryktu zawilejskiego, na którym pozostał do końca życia. Brał M. udział w mieszanej komisji złożonej z osób świeckich i duchownych, mającej na celu pojednanie Czechowiców z Balami (w sprawie o zabójstwo Daniela Czechowica). M. zmarł w r. 1638, prawdopodobnie w Nowym Mieście. Jego następcą na stanowisku superintendenta zawilejskiego został syn Samuel (zob.).
Lukšaite I., Lietuvių kalba reformaciniame judējime XVII a., Acta Historica Lituanica, Vilnius 1970 V 28; Łukaszewicz J., Dzieje kościołów wyznania helweckiego w Litwie, P. 1843 II 217; – Matrikel der Albertus Univ. zu Königsberg, I 128; Węgierski A., Libri quattuor Slavoniae Reformatae, W. 1973; Zbiór pomników reformacji kościoła polskiego i litewskiego, Wil. 1911–15 S. I z. 1, S. IV z. 2; – AGAD: Arch. Radziwiłłów dz. V teka 204 nr 9730; B. Lit. Akad. Nauk. w Wil.: ERS – 1157 s. 71, 115, 128v., 133, 140, 147, 182, 302, 408, 442; B. Narod.: rkp. BOZ 803 s. 256; B. Republikańska w Wil.: F. 93 nr 1, F. 93 nr 16, F. 93 nr 21 (Księga sesji zboru kiejdańskiego 1628–1663, s. 25); B. Uniw. Warsz.: Kartoteka synodaliów; – Uzupełnienia Marii Sipayłło.
Stanisław Tworek