INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Nepomucen Słupecki  

 
 
1804-04-28 - 1872-01-01
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Słupecki Jan Nepomucen (1804–1872), powstaniec r. 1830/31, działacz polityczny w Poznaniu. Ur. 28 IV w Rydzynie, był synem dzierżawcy, przypuszczalnie jednego z majątków ks. Augusta Sułkowskiego.

Dzięki opiece ks. Sułkowskiego S. uczył się w szkole, a następnie w gimnazjum pijarów w Rydzynie. W r. 1830, po wybuchu powstania listopadowego, przedostał się do Król. Pol. i wszedł w skład 14. pp, którego szefem był Jan Krasicki. Wraz z nim brał udział w bitwie pod Nurem (22 V 1831), następnie mianowany podporucznikiem walczył pod Ostrołęką (26 V), gdzie został ciężko ranny. Wyleczony w Warszawie, wysłany został jako adiutant do płk. A. Le Gallois. Dn. 19 VIII został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari. Wziął udział w wyprawie gen. Girolamo Ramoriny na Siedlce, gdzie dotarł 8 IX t.r. Po powrocie do Wielkopolski skazano go na dziewięć miesięcy więzienia w fortecy i konfiskatę majątku, ale wkrótce został ułaskawiony. Na ok. dziesięć lat osiadł na wsi, ożenił się, lecz w gospodarce jakoś mu «krzywo poszło» (Marceli Motty).

Przeniósł się więc S. do Poznania, w r. 1840 został urzędnikiem w Ziemstwie Kredytowym, pełnił obowiązki tłumacza i kancelisty; pracował tam do końca życia. Na balu Tow. Agronomicznego w Gnieźnie w r. 1841 został wciągnięty do ruchu spiskowego. W Komitecie Poznańskim S. należał do grupy młodych działaczy, rekrutujących się ze średnio zamożnej szlachty i inteligencji pochodzenia szlacheckiego, która dążyła do szybkiego wybuchu powstania. Na początku r. 1844 spowodowała ona rozłam w Komitecie, dążąc do podporządkowania sobie grupy ziemiańskiej. Ostatecznie w jesieni 1844 kompromisowy komitet został obalony, w nowym zaś, pięcioosobowym, pod przewodnictwem Karola Libelta, znalazł się także S. W tym czasie działał również w Tow. Naukowej Pomocy dla Młodzieży Męskiej Wielkopolski (założonym w r. 1841), zajmując się opieką nad stypendystami. Był także członkiem kasyna w Poznaniu. Po wykryciu w r. 1846 spisku został uwięziony w berlińskim Moabicie. W czasie procesu w r. 1847 prokurator żądał skazania go za zbrodnię stanu. S. jednak konsekwentnie zaprzeczał udziałowi w organizacji spiskowej. Jeszcze w trakcie procesu zwolniony został z więzienia ze względu na zły stan zdrowia, choć pozostał nadal pod dozorem policji. Ostatecznie wyrokiem sądu (17 XI) uwolniono go od oskarżenia.

Po wybuchu rewolucji 1848 r. S. zaciągnął się do Gwardii Narodowej, a w kwietniu wstąpił do Klubu Polskiego. Zdobył sobie uznanie jako dobry mówca klubowy. Wraz z przywódcami Klubu krytykował Komitet Poznański za prowadzoną przezeń politykę, a także fakt, że powstał on nie w drodze wyborów. Po układzie w Jarosławcu, wobec przygniatającej przewagi wojsk pruskich, opowiadał się za złożeniem broni przez oddziały w obozach wojskowych, przeważyła jednak decyzja o podjęciu walki. Po upadku rewolucji wszedł w skład Ligi Polskiej i zasiadał w jej Dyrekcji w Poznaniu. W środowisku poznańskim, znany był ze swojego patriotyzmu. Chętnie brał udział w wieczorach, na których opowiadał o powstaniu listopadowym i deklamował utwory patriotyczne. «Człek niski, chudy, zwinny, z miłą i ruchliwą fizjonomią, gęstym i wcześnie siwym włosem» (M. Motty), był S. powszechnie lubiany. Znajdował się w trudnych warunkach materialnych, chorował na gruźlicę. Zmarł 1 I 1872 w Poznaniu, pochowany został 3 I na tamtejszym cmentarzu.

O stosunkach rodzinnych S-ego wiadomo tylko, że miał córkę i syna, nauczyciela gimnazjalnego.

 

Wojtkowski, Bibliogr. historii Wpol., I; Żychliński, Kronika rodzin, s. 402–3 (tu data ur. 28 I); – Dzieje Poznania, W. 1994 II 337; Dzieje Wielkopolski, P. 1973 II; Jakóbczyk W., Karol Marcinkowski, P. 1981 s. 96, 112; tenże, Studia z dziejów Wielkopolski, P. 1951 I 86; Karwowski S., Historia W. Ks. Poznańskiego, P. 1918–20 I–II; Kieniewicz S., Społeczeństwo polskie w powstaniu poznańskim 1848 roku, W. 1960; Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830, Lw. 1881; Łuczakówna H., Wiktor Heltmann, P. 1935; Moraczewski J., Wypadki z roku 1848, P. 1850; – Akta i czynności tyczące się procesu Polaków, [b.m.w.] 1847 II 71–5, 104, 585; Anklage-Schrift des Staatsanwalts […] wegen Hochverrats, Berlin 1847; – Motty M., Przechadzki po mieście, Wr. 1957 I; – ,,Dzien. Pozn.’” 1872 nr 4.

Adam Galos

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Powiązane artykuły

 

Obrona Warszawy w 1831 r.

Powstańcy i cywile opanowali miasto już 30 listopada 1830 r. Namiestnik carski i garnizon rosyjski ewakuował się. Warszawa stała się centrum polityczno-administracyjnym i wojskowym powstania listopadowego,......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Smoliński

1809? - 17 lub 21 grudnia 1886
powstaniec listopadowy 1830
 

Kazimierz Łada

1824 - 1871-09-05
muzyk
 

Feliks Fabiani

1838-05-22 - 1904-03-11
pedagog
 

Jakub Gay

1800 - 1849
architekt
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.