INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Odrowąż ze Sprowy h. Odrowąż      Jan Odrowąż ze Sprowy, wojewoda bełski, starosta samborski wydaje wyrok w sporze o granicę i drogę ... - Archiwum Greckokatolickiego Biskupstwa w Przemyślu - sygn. 56/142/0/0/10D - źródło kopii cyfrowej: http://www.skany.przemysl.ap.gov.pl

Jan Odrowąż ze Sprowy h. Odrowąż  

 
 
ok. 1482 - 1513, między 23 VI a 31 VII
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Odrowąż Jan ze Sprowy h. Odrowąż (ok. 1482–1513), wojewoda ruski. Był synem Jana, woj. ruskiego (zob.), i Beaty Tęczyńskiej. Nieletni w r. 1496, na sejmie 1501 r. uzyskał zwrot tenuty samborskiej, trzymanej prawem zastawu przez jego rodziców, a administrowanej wówczas przez wojskiego lwowskiego Stanisława Małdrzyka, któremu polecono dopilnować przekazania tenuty O-owi. Miasto Sambor, zniszczone w r. 1498 podczas najazdu Turków i Tatarów, było od r. 1499 zwolnione na 10 lat od podatków. W r. 1504 O. pożyczył królowi Aleksandrowi sumę 960 grzywien, umacniając tym zabezpieczenie swych praw do Samborszczyzny. T. r. (przed 2 III) ożenił się z Anną, córką kasztelana krakowskiego Spytka Jarosławskiego (zob.), która wniosła mu w posagu 3 000 grzywien. Mianowany 13 V 1507 wojewodą bełskim, miał O. z urzędu, wraz z Andrzejem Herburtem, czuwać nad stanem drogi wiodącej z Węgier do Polski. Na sejmie krakowskim 1508 r. Zygmunt I zlecił mu dopilnowanie, by zbiegli do Polski w czasie ostatniej wojny mołdawskiej poddani hospodara zostali zwróceni. W r. 1509 należał do komisji, którą król wyznaczył dla rozsądzenia sporu między mieszczaninem warszawskim Pawłem Baryczką a starostą brzeskim Pawłem Czernym o skład soli w mieście Kazimierzu. T. r. w chwili ataku hospodara mołdawskiego Bogdana na Pokucie O. wraz z matką wsparli króla znaczną pożyczką 2 000 zł na zaciągi. W zamian za to oboje dostali Samborszczyznę w dożywocie. Dn. 1 X 1510 został O. wyznaczony, wraz z woj. ruskim Stanisławem Kmitą i kasztelanem przemyskim Andrzejem Czuryłą, do traktowania z Węgrami w sprawach spornych i wzajemnie popełnianych bezprawiach.

Mianowany wojewodą ruskim 5 V 1511, O. jesienią t. r., wespół z marszałkiem kor. Stanisławem z Chodcza, gromadził zbrojnych dla odparcia spodziewanego najazdu mołdawskiego. Król z Brześcia Lit. słał im nakaz, by nie stali po zamkach, lecz w polu, aby ponadto w razie potrzeby mogli mieć wsparcie ze strony zbrojnej szlachty i chłopów i wreszcie – aby byli gotowi iść z pomocą walczącym na Podolu. Winni byli pozostawać w stałym kontakcie ze starostą kamienieckim Stanisławem Lanckorońskim i dbać o takie wykorzystanie własnych sił województwa ruskiego, żeby nie trzeba było oglądać się w każdym przypadku na pomoc województw odleglejszych. Zaproszony wraz z żoną przez Zygmunta I na powitanie przybywającej jego małżonki Barbary Zapolyi, uczestniczył potem w lutym 1512 w sejmie krakowskim. W marcu t. r. został jednym z komisarzy królewskich dla rozsądzenia sporu o przewóz soli «dolińskiej», powstałego między arcbpem lwowskim Bernardem Wilczkiem a wojskim lwowskim Stanisławem Małdrzykiem. Wtedy też O., zapewne w związku z własnymi zaciągami, «powodowany twardą koniecznością», pozastawiał pewne wsie w dobrach samborskich. W bitwie pod Wiśniowcem 26 IV, dowodząc jednym z czołowych oddziałów, przyczynił się niemało do odniesionego zwycięstwa. Odbito wtedy wielką ilość jeńców i zagrabionego przez Tatarów mienia. Ale to mienie nie zawsze wracało do prawych właścicieli. O. zagarnął dla siebie stadninę wojskiego przemyskiego Mikołaja Koniuszeckiego, czego król nie omieszkał mu wytknąć w sposób ostry. W grudniu 1512 był O. na sejmie piotrkowskim. W r. 1513 winien był odbyć 22 VII w Przemyślu popis woj. ruskiego, ponieważ jednak był poważnie chory, król zlecił mu przekazać tę czynność teściowi Spytkowi Jarosławskiemu.

Dobra dziedziczne O-a stanowił Sędziszów z przyległymi wsiami w pow. pilzneńskim. Dla tego miasta uzyskał w r. 1512 dwa jarmarki roczne i tygodniowe targi. Właściwą podstawą zamożności O-a była królewszczyzna samborska, licząca około 100 wsi, wraz z żupami solnymi w Jasienicy, Nahujowicach i Buszowej. Dzierżawił też pewne wsie w pow. lwowskim. Poszczególne wsie klucza samborskiego, pozastawiane w ubiegłym stuleciu, wykupywał, ale i sam często uciekał się do zastawiania ich. Popadł w zatarg z mieszczanami Sambora dotyczący procedury obioru rajców i obwołania ich oraz obowiązków mieszczan wobec zamku. Król zsyłał w r. 1508 komisarzy dla pogodzenia stron. Mieszczanom Drohobycza zezwolił na użytkowanie lasów dla potrzeb tamtejszych salin. Kiedy po śmierci O-a jego matka usiłowała ich pozbawić tych praw, król upomniał ją ostro, wskazując na płynące stąd dla skarbu straty. W r. 1512 dostał O. dożywotnio plac w Piotrkowie pod budowę dworu.

Zmarł O. w r. 1513, między 23 VI a 31 VII. Jego żona Anna z Jarosławskich (ur. po 7 I 1483, zm. krótko po 17 X 1526) otrzymała od ojca (już jako wdowa), wspólnie z siostrą Magdaleną Pilecką, wojewodziną bełską, miasto i zamek Jarosław z przynależnymi doń wsiami. Wyszła ona powtórnie w r. 1516 lub 1517 za mąż za kasztelana wojnickiego Mikołaja Jordana (zob.).

Z małżeństwa z Anną pozostawił O. troje dzieci: syna Stanisława (zob.) i córki: Jadwigę i Beatę, wydaną za mąż zrazu za Jana Tarnowskiego, przyszłego hetmana, ale małżeństwo to zostało unieważnione z racji niedopełnienia. «Virgo» Beata, zaręczona następnie z wojewodzicem wileńskim Stanisławem Radziwiłłem, wyszła ostatecznie za Stanisława Łaskiego, woj. sieradzkiego (zob.).

 

Dworzaczek; Niesiecki; Uruski; – Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy, W. 1971 I; Maleczyński K., Urzędnicy ziemscy i grodzcy lwowscy, Lw. 1938; – Acta Tom., I–III; Bielski, Kronika, s. 965; Matricularum summ., II–IV; Mon. Pol. Hist., III 253, 800; Script. Rer. Pol., II.

Włodzimierz Dworzaczek

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

pożyczki dla króla, palacja ruska, ojciec - urzędnik ziemski lwowski, palacja bełska, ojciec - Wojewoda Ruski, ojciec - urzędnik ziemski sandomierski, starostwo samborskie (Woj. Ruskie), komisarstwo królewskie, matka - Tęczyńska, teść - Kasztelan Krakowski, ojciec - Wojewoda Podolski, sejm 1512 piotrkowski, teść - Wojewoda Ruski, dobra w Pow. Pilzneńskim, ród Odrowążów, herb rodu Odrowążów, spory z poddanymi, teść - urzędnik ziemski krakowski, dobra w Woj. Sandomierskim, zięć - Wojewoda Sieradzki, bitwa pod Wiśniowcem 1512, teść - Wojewoda Sandomierski, teść - Wojewoda Bełski, teść - Wojewoda Krakowski, królewszczyzny w Woj. Ruskim, pertraktacje z Węgrami, rodzina Odrowążów ze Sprowy h. Odrowąż, brat - starosta w Woj. Ruskim, matka - kasztelanka krakowska, matka - wojewodzianka sandomierska, matka - starościanka lubelska, wuj - Kasztelan Wiślicki, wuj - Wojewoda Ruski, matka - kasztelanka wojnicka, matka - wojewodzianka krakowska, wuj - Kasztelan Wojnicki, wuj - sekretarz królewski, matka - kasztelanka biecka, wuj - Wojewoda Bełski, syn - Wojewoda Podolski, wuj - Kasztelan Małogoski, zięć - podróżnik, zięć - publicysta, pozyskiwanie przywilejów na targi, zięć - dyplomata, ojciec - starosta w Woj. Ruskim, teść - Starosta Ruski, syn - starosta w Woj. Ruskim, ojciec - Starosta Generalny Ruski, syn - Starosta Generalny Ruski, syn - Wojewoda Ruski, syn - Wojewoda Bełski, wuj - starosta w Woj. Kaliskim, wuj - rektor, stryj - Starosta Generalny Podolski, teść - starosta w Woj. Ruskim, witanie królowych w kraju, ojciec - Starosta Generalny Podolski, zięć - mówca, wuj - Miecznik Wielki Koronny, stryj - Wojewoda Ruski, stryj - Starosta Generalny Ruski, sejmy XVI w. (1 poł.), dzieci - 3 (w tym syn), teść - starosta w Woj. Poznańskim, ojciec - starosta w Woj. Podolskim, syn - Kasztelan Lwowski, wuj - kanonik płocki, zamek w Samborze, wuj - prałat w kapitule poznańskiej, wuj - kanonik krakowski, królewszczyzny zastawione, wuj - prałat w kapitule krakowskiej, wuj - urzędnik ziemski krakowski, wuj - Starosta Generalny Ruski, wuj - urzędnik ziemski sandomierski, wuj - urzędnik ziemski lwowski, żona - Jarosławska, teść - urzędnik ziemski przemyski, sejm 1508, krakowski, zięć - Kasztelan Przemęcki, zięć - starosta w Woj. Łęczyckim
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Mikołaj Kopernik

1473-02-19 - 1543-05-21
astronom
 

Wit Stosz (Stoss, Stwosz)

około 1438 - 1533-09-22
rzeźbiarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Anna Odrowążowa (z książąt mazowieckich)

ur. między 1498 a 1500 - ok. 1557
wojewodzina
 

Stanisław Konicz z Brzezin

brak danych - 1492-09-10
teolog
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.