Odrowąż Jan ze Sprowy h. Odrowąż (zm. 1485), wojewoda ruski. Był synem Piotra, woj. ruskiego (zob.), młodszym bratem Andrzeja, woj. ruskiego (zob.). Jak dowodzą tego dalsze losy O-a, otrzymał on w młodości staranne wykształcenie. Na arenie politycznej wystąpił po raz pierwszy w sprawie o sukcesję po bracie Andrzeju (zm. 1465). Wobec stanowczej postawy panów i szlachty ruskiej oraz mieszczan lwowskich król Kazimierz Jagiellończyk wykupił z rąk O-a zastawione jeszcze u jego brata Andrzeja ziemie lwowską, żydaczowską i miasto Gliniany. Pieniądze uzyskano z nadzwyczajnego i dobrowolnego podatku nałożonego na Ruś, co znalazło pełne poparcie ludności, protestującej wobec planu oddania O-owi starostwa lwowskiego na poczet królewskich długów. W rezultacie O. utrzymał jedynie Samborszczyznę, gdzie w następnych latach, poprzez skupywanie sołectw, wykup zastawów i dalsze pożyczki królowi, umacniał swoją pozycję. W r. 1467 O. pożyczył królowi 200 kóp gr zabezpieczonych na Samborze. W r. 1468 uzyskał przeniesienie zapisu uprzednio pożyczonych królowi 400 grzywien z Żydaczowa na dobra samborskie. W l.  1471 i 1474 udzielił królowi dalszych pożyczek, każda po 100 grzywien, wszystkie zabezpieczone na Starym i Nowym Samborze. W czasie lustracji w r. 1469 okazało się, że O. posiadał w Samborskiem 40 wsi, nie licząc wyżej wymienionych zastawów. Nie dopuszczano długo O-a do intratnych i kluczowych urzędów na Rusi, tradycyjnym obszarze działalności rodu Odrowążów. Niemniej jako wierzyciel króla korzystał z jego poparcia. W r. 1467 został podstolim sandomierskim, następnie (1468) stolnikiem lwowskim, wojewodą podolskim został w r. 1476, a następnie (1482) wojewodą ruskim. Mimo iż w rękach O-a pozostawał nadal kompleks dóbr samborskich, na r. 1465 przypada spadek znaczenia politycznego Odrowążów na Rusi. W r. 1478 O. stanął na czele rycerstwa ruskiego przeciwko Tatarom i powstrzymał ich najazd na centralne rejony Rusi. Nie zdołał jednak przeszkodzić im w grabieży i spaleniu Bracławia. W r. n. brał udział w sejmie piotrkowskim i był świadkiem ukorzenia się przed królem Tungena, bpa warmińskiego. W r. 1480 procesował się z mieszczanami lwowskimi, którym zatrzymał stada wołów w drodze do Korony, zaś w r. 1482 wszczął proces (w Przemyślu) z mieszczanami samborskimi o dochody z miasta. Kontakty handlowe utrzymywał O. z mieszczaństwem lwowskim, przemyskim i samborskim oraz ze szlachtą ruską, a szczególnie z Herburtami, u których pożyczał niekiedy pieniądze i zastawiał im dobra. Poza majętnościami odziedziczonymi po bracie Andrzeju, posiadał jeszcze wieś Buczek pod Opocznem, zaś jego synowie utrzymali się także w dziedzicznym Piekoszowie i Odrowążu, dokupując tu jeszcze Końskie. Im właśnie oraz ich matce zabezpieczył O. nadto dochody z Samborszczyzny, której wartość oszacowano w r. 1496 na kwotę 24 029 fl. O. zmarł 21 III 1485.

Z małżeństwa z Beatą z Tęczyna, córką Jana, kaszt. krakowskiego, pozostawił synów: Jana (zob.), Stanisława i Hieronima, star. samborskiego.

Dworzaczek, tabl. 109; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy; – Dzieduszycki M., Starostowie ruscy i lwowscy, „Przew. Nauk. i Liter.” R. 3: 1875 s. 438; Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, „Roczn. Tow. Herald.” T. 8: 1926/7 s. 31, 63, 81; Hrabyk P., Spytko z Jarosławia, Roczn. Przemyski T. 2: 1912 s. 20, 57; Łaszczyńska O., Ród Herburtów w wiekach średnich, P. 1948 s. 397; Prochaska A., Konfederacja lwowska 1464 r., „Kwart. Hist.” R. 6: 1892 s. 772; – Długosz, Historia, VI; Inventarium… privilegiorum, litterarum, diplomatum…, Ed. E. Rykaczewski, Luteciae-Parisiorum 1862; Materiały do historii miasta Sambora 1390–1795, Wyd. A. Dörflerówna, Lw. 1936; Matricularum summ., IV.

Feliks Kiryk