Plichta Jan (1. poł. XIX w.), prawnik i ekonomista, tłumacz. O pochodzeniu, miejscu urodzenia i wykształceniu P-y brak danych. Uruski wiąże go ogólnikowo z rodem szlacheckim herbu Półkozic. Przypuszczać jedynie można, że w początkach XIX w. P. kształcił się w jakiejś uczelni niemieckiej – zapewne na terenie Prus – skąd wyniósł dobrą znajomość języka i zainteresowanie niemiecką literaturą prawniczą i ekonomiczną. W 1. poł. 1807 r. występuje P. jako sekretarz generalny Izby Administracyjnej w Płocku. Po reorganizacji władz terenowych Księstwa Warszawskiego został sekretarzem generalnym Prefektury Departamentu Płockiego. Funkcję tę sprawował do końca lutego 1816. W l. 1810–15 rozwinął ożywioną działalność przekładową, publikując obszerne wyjątki z dzieł wybitnego przedstawiciela niemieckiej ekonomii liberalnej J. Sodena i mniej znanego ekonomisty J. Krausego. Do prac tych P. zachęcany był – jak sam stwierdzał w przedmowach i odsyłaczach – przez prefekta departamentu płockiego Rajmunda Rembielińskiego. Przekłady ukazywały się w odcinkach na kartach „Dziennika Departamentowego Płockiego” z l. 1810–12, niektóre bez podania nazwiska tłumacza, np. „Uwagi o gospodarstwie skarbowym, czyli o finansach przez hrabię Soden” (1810 nr 10). Omawiane przekłady P-y nie odegrały współcześnie większej roli w rozwoju myśli ekonomicznej w Polsce. Wyjątek stanowi ogłoszone osobno tłumaczenie 40-stronicowego dzieła J. Sodena „Projekt do urządzenia narodowego banku hipotecznego. Wyjęty z ekonomii politycznej hrabiego S… J…” (Płock 1811) – z dodaniem krótkich, lecz interesujących uwag P-y na temat możliwości praktycznych zastosowań myśli autora niemieckiego do warunków polskich. P. wydać miał wtedy również w Płocku w r. 1811 Rozprawę o papierowych pieniądzach (Estreicher), być może było to także tłumaczenie z języka niemieckiego (por. „O papierowych pieniądzach. Wyjątek z dziennika niemieckiego”, „Dziennik Departamentowy Płocki” 1812 nr 63 – tłum. anonimowe). W lipcu 1811 P. opublikował jako rozpowszechniany także oddzielnie dodatek do tegoż „Dziennika” Doniesienie o zamierzonym wydaniu tłumaczenia polskiego dwutomowego dzieła L. H. Jacoba, ekonomisty niemieckiego, który działał ówcześnie w Rosji. Zachęcając do prenumeraty, P. charakteryzował poglądy i treść książki, określając jej autora jako jednego z najwybitniejszych specjalistów w dziedzinie ekonomii. Wydawnictwo zostało wstrzymane przez ministra spraw wewnętrznych Jana Pawła Łuszczewskiego pod pretekstami natury formalnej, w istocie chodziło o zbyt swobodne wypowiedzi Jacoba na tematy religii i władzy państwowej. P. wznowił sprawę w czerwcu 1814, w okresie tymczasowych rządów rosyjskich w Księstwie Warszawskim i po paromiesięcznej korespondencji z władzami centralnymi uzyskał pozwolenie na realizację publikacji. Zobowiązano go jednak bądź do umieszczenia na wstępie uwag cenzora ks. Franciszka Ksawerego Michała Bohusza, który oskarżał Jacoba o dwuznaczne sformułowania, a nawet o ateizm, bądź do dokonania daleko idących poprawek w tekście. P. wybrał pierwsze rozwiązanie, informując o tym w prasie w listopadzie 1814. Książka ukazała się w r. n. pod tytułem „Zasady prawodawstwa i instytucji policyjnych”, z dedykacją prefektowi Rembielińskiemu. Do książki, w której tłumacz m. in. interesująco ustalał polską terminologię prawno-administracyjną i ekonomiczną, załączony został także wydany już w r. 1811 „Projekt” Sodena. Można się tylko domyślać, iż przeforsowanie wydania „Zasad…” Jacoba na takich warunkach wpłynęło na rychłe opuszczenie przez P-ę służby państwowej. W l.n. P. prowadził w Płocku kancelarię adwokacką, występując jako «patron przy Trybunale Cywilnym I Instancji Województwa Plockiego». Ostatni ślad działalności publicznej P-y wiąże się z okresem powstania listopadowego, gdy w grudniu 1830 powołany został do składu Komisji Obwodu Płockiego. Brak jednak śladów aktywnej działalności P-y we władzach powstańczych Płocka. Dalszych losów P-y nie udało się ustalić.
Estreicher w. XIX; Enc. Org. (1898–1904); Uruski; – Grodek A., Studia z historii myśli ekonomicznej, W. 1963; Wołoszyński R. W., Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830, W. 1974; – Arch. Wybickiego, II; Dziennik Departamentowy Płocki, 1810–42; Dziennik Urzędowy Departamentu Płockiego, 1814–16; Dziennik Urzędowy Województwa Płockiego, 1823–6 (ogłoszenia kancelarii adwokackiej P-y), 1830 nr 54 s. 1281; – B. Tow. Nauk. Płockiego: rkp. 6 k. 9–27 (korespondencja urzędowa w sprawie wydania tłumaczenia dzieła L. H. Jacoba, „Zasady prawodawstwa i instytucji policyjnych”, Tłum. J. Plichta, W. 1815 I–II).
Ryszard W. Wołoszyński