INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Ryszard Okniński      Grafika opublikowana w 1890 roku w czasopismie "Kłosy" , t. 50 nr 1304, źródło kopii cyfrowej: Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa.

Jan Ryszard Okniński  

 
 
1848 - 1925-10-07
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Okniński Jan Ryszard (1848–1925), malarz. Ur. w Śniadowie (pow. łomżyński), był synem Adama i Antoniny. Ojciec jego pochodził z drobnej szlachty, był urzędnikiem skarbowym w Łomży, później nabył niewielką posiadłość pod Lublinem. O. uczęszczał do gimnazjum w Lublinie. Zamieszany przypuszczalnie w wypadki powstania styczniowego, pracował następnie kilka lat w warsztatach kolejowych Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. W latach siedemdziesiątych studiował w Warszawskiej Klasie Rysunkowej u Wojciecha Gersona, następnie – przez krótki okres – w akademii monachijskiej pod kierunkiem O. Seitza. Ok. r. 1880 powrócił do kraju i kilka lat mieszkał w Lublinie; do Warszawy przeniósł się na stałe w r. 1886. Miał tam pracownię przy ul. Złotej. Pierwsze prace O-ego to obrazy osnute na tle wypadków z powstania styczniowego (Z niedalekiej przeszłości). Malował sceny z życia wsi (Za pługiem), dworu wiejskiego, najczęściej myśliwskie w scenerii leśnej (W kniei, Przy lisiej jamie, Polowanie z chartami, Za szarakiem); wiele scen z końmi, także pejzaże (Potok w Krynicy, Południe w jesieni) i liczne portrety, malowane głównie w późniejszym okresie twórczości, które cieszyły się powodzeniem (m. in. portret Dominika Oknińskiego, dyrektora Instytutu Puławskiego, 1880, Antoniego Tańskiego, ok. r. 1922, portret ojca artysty Adama). O. malował niemal wyłącznie olejno. W r. 1882 wziął udział w Wystawie Szkiców na rzecz Muzeum Sztuk Pięknych, gdzie kupiono jego Lisowczyka. W Salonie Krywulta w Warszawie pokazał w r. 1889 Scenę myśliwską. Był członkiem rzeczywistym Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (TZSP). Liczne jego prace nabywano do rozlosowania wśród członków Towarzystwa. W TZSP wystawiał w l. 1883–97, 1903, 1910/11, 1912, 1913/14, 1915, 1918, 1923, 1924, 1925; 3 jego prace pokazano na wystawie «Portret Polski» w r. 1925. Reprodukcje rysunków i obrazów O-ego zdobiły współczesne czasopisma warszawskie, jak „Tygodnik Illustrowany”, „Kłosy”, „Świat” i in. Należał do władz Salonu Artystycznego w Warszawie i eksponował stale swe prace na wystawach Salonu w latach dziewięćdziesiątych. Malował również obrazy ołtarzowe do kościołów prowincjonalnych na zlecenie tej spółki artystów (m. in. w r. 1897 do katedry kieleckiej: Bóg-Ojciec oraz Św. Aleksander wobec areopagu biskupów). W r. 1900 wziął udział w pierwszej ekspozycji utworzonego w Kijowie polskiego Salonu Artystycznego. O. był także jednym z pionierów fotografii prasowej. W czasopiśmie „Świat” w l. 1906–7 zamieszczał liczne fotografie podpisane: «zdjęcia obiektywem Fosa». Ostatnie parę lat życia spędził w Kolczynie (pow. sierpecki), majątku swych krewnych Tańskich, gdzie malował portrety oraz studia pejzażowe. Zmarł w Kolczynie 6 X 1925 i został pochowany na cmentarzu w Gozdowie. Nie był żonaty.

Po śmierci O-ego zorganizowano w TZSP w r. 1926 jego wystawę pośmiertną. Obrazy O-ego były również wystawione w Domu Związkowym w Katowicach w r. 1926 i w Wilnie w r. 1927. Targ w małym miasteczku znajdował się w r. 1934 na wystawie TZSP «Polska i jej Lud w Malarstwie»; również w Zachęcie wystawiono w r. 1937 obraz O-ego Ostatnie chwile. O. pozostał wierny tradycji epoki, która go wydała» – pisano we wspomnieniu pośmiertnym w „Sprawozdaniu TZSP” za r. 1925. «Przy sztywnej i nieco dyletanckiej formie prace jego posiadały pewien wdzięk naiwnej szczerości». Prace O-ego znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie (Zasadzka, portrety: pana i pani Kotarskich, ks. Lubomirskiej i Fragment z polowania w lesie), w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Łodzi (dwa widoki akwarelowe Łodzi z r. 1896), a także w zbiorach prywatnych i u rodziny (przeważnie portrety rodziny Oknińskich i Tańskich). Większość prac O-ego spłonęła w mieszkaniu Zofii z Oknińskich Tańskiej w Warszawie podczas drugiej wojny światowej.

 

Autoportret z r. 1925 (zaginiony); Fot. w Materiałach Red. PSB; Fot. w posiadaniu bratanka O-ego Stefana Oknińskiego w Warszawie; – Grajewski, Bibliografia ilustracji; Pol. Bibliogr. Sztuki, I cz. 2; Enc. Org. Suplement, II 1912; Enc. Warszawy; Przewodnik nr 7 Tow. Zachęty Sztuk Pięknych, 1925 s. 30 (wspomnienie pośmiertne S. Popowski); Przewodnik nr 15 po Wystawie Tow. Zachęty Sztuk Pięknych, W. 1926, Wystawa Pośmiertna R. O-ego, s. 13; Salon doroczny Tow. Zachęty Sztuk Pięknych, W. 1924 s. 13; Wiercińska, Katalog prac TZSP; Wystawa „Polska i jej Lud w Malarstwie”, W. 1934; Wystawa „Portret Polski”, W. 1925; – Gawarecki H., O dawnym Lublinie, L. 1974 s. 168; Płażewska, Warsz. Salon A. Krywulta; Pol. życie artyst. w l. 1890–1914; Pol. życie artyst. w l. 1915–39; – Fałat J., Pamiętniki, W. 1935 s. 82; Sprawozdanie Komitetu Tow. Zachęty Sztuk Pięknych za r. 1918 s. 22, 1924 s. 12, 1925 s. 15 (Wspomnienie pośmiertne), 25, 1934 s. 25, 1937 s. 45; – „Biesiada Liter.” 1882 s. 366; „Biul. Hist. Sztuki” R. 26: 1964 z. 1 s. 78–9; „Kłosy” 1885 t. 1 s. 86, t. 2 s. 366, 1887 t. 1 s. 26–7; „Kur. Warsz.” 1926 nr 286 (H. Piątkowski, Śp. R. Okniński); „Rola” 1887 s. 177; „Ruch, kalendarz encyklopedyczny” nr 1887, W. 1886 s. 111; „Stolica” 1977 nr 14/15 s. 18; „Sztuki Piękne” R. 4: 1927 s. 158; „Tyg. Illustr.” 1897 t. 2 s. 814, 1898 t. 1 s. 19, 138, 359, 458, t. 2 s. 735, 1899 t. 1 s. 239, 277, 398, 1925 t. 2 s. 935; – Arch. Paraf. w Gozdowie: Księgi metrykalne 1925 nr 31 (metryka zgonu ); IS PAN: Mater. Słown. Artystów Pol.; – Informacje Stefana Oknińskiego w Warszawie.

Elżbieta Szczawińska

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.