INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Sienieński h. Dębno      Jan SIENIEŃSKI, Kasztelan Halicki i poseł do Turcji - portret asortacyjny w: Bartosz Paprocki, Gniazdo Cnoty, Kraków 1578, s. 1042 - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl.

Jan Sienieński h. Dębno  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sienieński Jan h. Dębno (ok. 1532–1580), poseł na sejmy, kolejno stolnik i podkomorzy sanocki, następnie kasztelan halicki. Był najstarszym synem kaszt. sanockiego Zbigniewa (zob.) i Anny z Tęczyńskich.

Działalność polityczną S. rozpoczął posłując z woj. ruskiego na sejm w Piotrkowie w r. 1565. Ponownie obdarzony mandatem poselskim przez szlachtę ruską, uczestniczył w sejmie piotrkowskim w r. 1567. Być może w trakcie obrad został mianowany stolnikiem sanockim, bowiem 9 V t.r. występował z tym tytułem na akcie potwierdzającym mu dożywotnie użytkowanie scedowanego mu przez ojca wójtostwa we wsi Haczów; 12 II 1570 król przyznał je także jego żonie. Przed 2 X 1570 został podkomorzym sanockim, zaś stolnikostwo dostał jego brat Mikołaj. W okresie pierwszego bezkrólewia 16 X 1572 był na sejmiku wiszeńskim, gdzie wraz z innymi opowiedział się za elekcją viritim, a być może wziął też udział w zjeździe woj. ruskiego 2 III 1573 w Wiszni.

Po ucieczce z Polski Henryka Walezego S. był 28 II 1575 na zagajeniu sądów generalnych swego województwa we Lwowie, a następnie wziął udział w sejmiku lwowskim 12 IV, który zajmował się kwestią sądu generalnego. Dn. 28 VII na sejmiku w Haliczu został wybrany na jednego z trzech deputatów tego zjazdu na sejmik do Wiszni z poleceniem starania się o zapewnienie bezpieczeństwa ziemiom ruskim. Na sejmiku wiszeńskim 26 X powierzono mu funkcję «prefekta» pospolitego ruszenia szlachty sanockiej, dodając do pomocy chorążego sanockiego Krzysztofa Tarnowskiego. Po wyborze Stefana Batorego był 31 XII 1575 na sejmiku w Wiszni, gdzie za radą powracających ze zjazdu elekcyjnego posłów zawiązano konfederację przy elekcie i podjęto decyzję o udaniu się pospolitym ruszeniem na zjazd do Jędrzejowa. Obrany posłem na sejm koronacyjny Stefana Batorego, uczestniczył w obradach w Krakowie, a pod koniec zjazdu, 24 IV 1576, wraz z bratem Mikołajem i Janem Biejkowskim, stolnikiem przemyskim, zredagował i podpisał list adresowany do szlachty ruskiej informujący ją o przebiegu sejmu. Dn. 14 VI t.r. otrzymał kaszt. halicką.

Najpewniej w 2. poł. 1576 r. król mianował S-ego posłem wielkim do sułtana Murada III z misją odnowienia przymierza Rzpltej z Turcją. Mimo ponagleń przebywającego w Prusach Królewskich króla i pozostającego u jego boku podkanclerzego Jana Zamoyskiego S. zwlekał z wyjazdem z powodu braku dostatecznych funduszy na koszty poselstwa. Stanisław Żółkiewski pisał 14 IV 1577 do Zamoyskiego «pan halicki nie chciał jechać, ani chce, aż będzie miał wszystkie pieniądze z pełna». Zniecierpliwiony postawą S-ego Batory 9 V t.r. w liście z Brodnicy wzywał go do wyjazdu, albo do rezygnacji z poselstwa. Otrzymawszy 10 tys. złp., S. ruszył w drogę chyba w 2. poł. maja. Wiózł ze sobą niezbyt bogate podarunki (11 soroków soboli, 15 srebrnych pozłacanych pucharów), lecz mimo to został dobrze przyjęty w Stambule i 14 VII uzyskał odnowienie przymierza, a nadto obietnicę powstrzymania Tatarów od najazdów na Polskę. O wynikach swej misji zawiadomił króla w drodze powrotnej listem z 10 VIII pisanym z Obłuczycy nad Dunajem. Pisał m.in., że wobec osłabienia wpływów Mehmeta Paszy Sokollu na dworze sultańskim nie przekazał mu przeznaczonego dlań złotego łańcucha i że dodatkowych poleceń króla w sprawie Tatarów nie zdołał w Stambule wykonać, ponieważ doręczono mu je dopiero 3 VIII w Hajdosz w Bułgarii, gdy powracał do Polski. Po powrocie wziął udział w sejmie w Warszawie w r. 1578 i złożył podpis na akcie nadającym margrabiemu Jerzemu Fryderykowi opiekę nad chorym ks. pruskim Albertem Fryderykiem. Na podstawie przekazu Bartosza Paprockiego, który podaje, że S. uczestniczył w wojnach moskiewskich Stefana Batorego można przyjąć, choć inne źródła tego nie potwierdzają, iż wziął udział w r. 1579 w wyprawie połockiej. W r. 1580 wyruszył na kampanię wielkołucką, nie zdołał jednak jej odbyć, ponieważ zmarł w drodze 1 VIII 1580 w Słucku, mając 48 lat. Pochowany został w kościele farnym w rodzinnym Rymanowie. W miejscu jego pochówku został wzniesiony renesansowy piętrowy nagrobek z marmuru i alabastru, wykonany przez lwowskiego rzeźbiarza Hermana Hutten Czapkę, z tablicą, na której umieszczono wiersz Mikołaja Reja „Na groby”.

S. był żonaty z córką star. żydaczowskiego Jerzego Paniowskiego – Zofią. Odwołując się do związków łączących męża z kanclerzem Zamoyskim, 27 XII 1580 prosiła go przez wzgląd na zasługi zmarłego, o protekcję u króla. Z małżeństwa z nią miał S. pięciu synów; Zbigniewa (zob.), Jana, Łukasza, Samuela, Mikołaja oraz osiem córek: Annę (zamężną Pilecką), Zofię, Katarzynę, Elżbietę, drugą Zofię, Barbarę, Reginę i Cecylię.

 

Postacie S-ego (w pełnej zbroi) i jego żony oraz płaskorzeźba z wyobrażeniem ich klęczących dzieci na nagrobku w kościele w Rymanowie, fot. w: Katalog zabytków sztuki w Pol., S. nowa, I z. 1 s. 141, 338, 341–2; – Niesiecki; Paprocki; Urzędnicy, III/1 (z błędami); – Boratyński L., Stefan Batory i plan ligi przeciw Turkom 1576–1584, Kr. 1903 s. 23, 27; Dobrowolski T., Ze studiów nad Renesansem. II Rejowskie „Na groby” w farze rymanowskiej, Sprawozdanie Dyrekcji c.k. gimnazjum VIII we Lwowie za rok szkolny 1913, Lw. 1913 s. 6–10; Hist. dyplomacji pol., II 15; Kaniewska I., Małopolska reprezentacja sejmowa za czasów Zygmunta Augusta 1548–1572, W.–Kr. 1974, tabl. nr 13; Kolankowski L., Posłowie sejmów Zygmunta Augusta 1548–1572, „Reform. w Pol.” R. 5: 1928; Michalak J., Rymanów Zdrój i okolice, Rzeszów 1979 s. 15; Polska służba dyplomatyczna XVI–XVIII w., W. 1966; Spieralski Z., Awantury mołdawskie, W. 1967 s. 137; – Acta Hist., XI; Akta grodz. i ziem., X, XX, XXIV; Arch. Zamoyskiego I, II; Bielski, Kronika, s. 1442; Cod. Regni Pol. et M. Duc. Lit., IV 392; Katalog dokumentów tureckich. Oprac. Z. Abrahamowicz, W. 1959 s. 217–19; Matricularum summ., V 9910, 10353, 10831; Orzelski, Bezkrólewia ksiąg ośmioro; Źródła Dziej., IV, IX; – B. Czart.: rkp. 612 k. 269, 279.

Irena Kaniewska

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zygmunt III Waza

1566-06-20 - 1632-04-30
król Polski
 

Henryk (de Valois)

1551-09-19 - 1589-08-02
król Polski
 

Samuel Zborowski h. Jastrzębiec

1 poł. XVI w. - 1584-05-26
hetman kozacki
 

Wacław z Szamotuł

około 1526 - około 1560
kompozytor
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.