INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Skotnicki      Jan Skotnicki, wizerunek na podstawie fotografii (TŚ).

Jan Skotnicki  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skotnicki Jan, krypt. J. S. (1876–1968), malarz, grafik, działacz polityczny. Ur. 29 VIII w Bobrownikach (wg aktu chrztu – w Podwierzbiu) w rodzinie ziemiańskiej, był synem Jana oraz Cecylii z domu Sestié, bratankiem Antoniego (zob.), młodszym bratem Czesława (zob.).

S. uczył się w gimnazjum Wojciecha Górskiego, a następnie w gimnazjum Jana Pankiewicza w Warszawie. Równocześnie prowadził trzy kółka samokształceniowe w warszawskich szkołach realnych. Należał do centralnego zarządu, kierującego pracą samokształceniową młodzieży w Warszawie. W r. 1893 jako uczestnik obchodów 3 maja w Ogrodzie Botanicznym był odnotowany w protokółach policyjnych. W r. 1895 za udział w organizacjach samokształceniowych został przez władze rosyjskie wydalony z Warszawy i internowany w Pińsku, gdzie uczęszczał do gimnazjum i w r. 1897 zdał maturę. Następnie wrócił do Warszawy i uczył się malarstwa w Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Adama Badowskiego. W r. 1898 przeniósł się do ASP w Petersburgu, gdzie kształcił się pod kierunkiem L. N. Baksta i Jana Ciąglińskiego. W końcu 1899 r., w związku z udziałem w demonstracji przeciwko władzom Akademii, S. musiał opuścić Petersburg. W l. 1900–3 studiował w ASP w Krakowie kolejno pod kierunkiem Jacka Malczewskiego, Józefa Mehoffera i Teodora Axentowicza. Równocześnie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady z zakresu historii sztuki i filozofii na UJ. Został członkiem akademickiego stowarzyszenia «Zjednoczenie». Brał udział w życiu krakowskiej cyganerii; uczestniczył m. in. w weselu Lucjana Rydla w Bronowicach, przyjaźnił się z Włodzimierzem Tetmajerem. W końcu 1903 r. wyjechał ponownie do Petersburga i kontynuował studia malarskie w tamtejszej ASP. W r.n., w związku z udziałem w manifestacjach studenckich na pl. Kazańskim, musiał uciekać do Finlandii. Stamtąd udał się do Paryża; studiował tu malarstwo w Académie Colarossi (wg Swieykowskiego w Académie de la Grande Chaumière). W r. 1905 ożenił się tam z Teodorą z Trenklerów, pasierbicą łódzkiego przemysłowca i mecenasa sztuki Henryka Grohmana (zob.).

W r. 1905 S. przyjechał do Krakowa, był tam współzałożycielem kabaretu «Zielony Balonik» i współrealizatorem plastycznym jego programów. Zaczął intensywnie uprawiać twórczość malarską: malował (olejno) przede wszystkim pejzaże, sceny o charakterze rodzajowym, kompozycje symboliczne, a także martwą naturę (np. obrazy Zima, Na rynku, Zamiatacze ulic, W ogrodzie, Ulica w Paryżu, Jak w bajce, Piast i Rzepicha), cykle pejzaży tatrzańskich i kresowych. S. rysował też (ołówkiem, kredką) pełne wyrazu portrety swych znajomych i przyjaciół, głównie ze świata artystycznego, np. Jana Stanisławskiego, Juliana Fałata, W. Tetmajera, L. Rydla, Leona Wyczółkowskiego (wiele z nich jest reprodukowanych we wspomnieniach S-ego Przy sztalugach i przy biurku). Projektował też kilimy (np. Anioł, Pawie piórka białe). Krytyka młodopolska traktowała twórczość S-ego z uznaniem. Później opinie o niej stały się bardziej powściągliwe, a nawet lekceważące. Mieczysław Wallis wywodził malarstwo S-a z tradycji monachijskiej secesji, charakteryzował je jako «powabne dla oka, choć pozbawione silniejszych akcentów indywidualnych, układy dekoracyjne płaskich plam barwnych». S. opublikował w miesięczniku „Krytyka” kilka artykułów podpisanych krypt. J.S., bądź nie podpisanych, dotyczących ruchu artystycznego w Krakowie.

S. wystawiał swe prace w Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych (TPSP) w Krakowie w l. 1904 (debiut na wystawie jubileuszowej), 1911 (ze spółdzielnią «Kilim»), 1913, w TPSP we Lwowie w r. 1906, wielokrotnie w Tow. Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP) w Warszawie: 1906, 1907, 1908/9, 1910, 1910/11, 1912 (ze spółdzielnią «Kilim»), 1912/13, 1913 (wystawa grafiki S-ego), 1914 (grafika), 1918 (wystawa indywidualna). Wziął udział w wystawie grafiki w Zakopanem w r. 1911.

W r. 1908, ze względu na stan zdrowia żony, przeniósł się do Zakopanego, gdzie przebywał z niewielkimi przerwami do r. 1917; miał tam własną willę – «Zofiówkę». W r. 1909 wraz z Kazimierzem Brzozowskim, Władysławem Skoczylasem i Janem Dworskim założył Tow. Sztuki Podhalańskiej. Zainteresował się w tym okresie technikami graficznymi, a zwłaszcza akwafortą. W r. 1910 z jego inicjatywy założone zostało w Zakopanem tkackie stowarzyszenie spółdzielcze «Kilim», wspomagane finansowo przez Grohmana. S. kierował pracą warsztatów artystycznych tego stowarzyszenia. W r. 1911 wchodził do jury I Konkursu im. Henryka Grohmana na najlepszą grafikę. W r. 1912 był współzałożycielem Tow. Przyjaciół Sztuk Graficznych (TPSG) w Warszawie (był jego wiceprezesem). W listopadzie 1913 wygłosił w siedzibie Towarzystwa (w kamienicy Baryczków) cykl 12 wykładów pt. O różnicach technik graficznych. Należał też do TZSP w Warszawie. W wydanym w r. 1913 przez Antykwariat Polski H. Wildera „Katalogu prac współczesnych artystów” pomieszczono 41 prac graficznych S-ego.

Po wybuchu w r. 1914 pierwszej wojny światowej S. wraz z Ksawerym Prausem, Kazimierzem Dłuskim i Edmundem Brzezińskim założył podległy Naczelnemu Komitetowi Narodowemu (NKN) Komitet Pomocy Wojskowości Polskiej, który organizował w Zakopanem warsztaty intendentury wojskowej oraz lazaret; S. był przewodniczącym sekcji administracyjnej i skarbnikiem Komitetu. Został też wybrany na prezesa Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Zakopanem i w tym charakterze interweniował w końcu października t.r. u starosty nowotarskiego w sprawie aresztowanego w Poroninie W. I. Lenina, przyczyniając się do jego zwolnienia.

W lutym 1915 S. wyjechał na front wschodni w rejon działania II Brygady Legionów. Przebywał w miejscowościach: Moisyna, Kirlibaba, Rafajłowa i Nadwórna. Przywiózł z frontu wiele szkiców malarskich, ale działalność twórcza maskowała chyba misję polityczną. Bezpośrednio z frontu udał się do Wiednia (podobno z powodu choroby); otrzymał zakaz opuszczania tego miasta przez kilka miesięcy. W r. 1916 S. powrócił do Zakopanego, gdzie od K. Dłuskiego przejął funkcję komisarza wojskowego NKN na pow. nowotarski. W r. 1917 zaprojektował sztandar dla 3. pp Legionów. T.r. wyjechał do Warszawy. Tu został sekretarzem generalnym powstałego w czerwcu 1917 Centrum Narodowego, a następnie członkiem Ligi Państwowości Polskiej. Niemcy przeprowadzili t.r. w jego warszawskim mieszkaniu dwie rewizje, poszukując korespondencji z Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu.

W czasie pierwszej wojny światowej powstało wiele prac S-ego o tematyce legionowej, które pokazał na wystawie «Legiony w sztuce» w r. 1915 w Wiedniu (obraz Modlitwa na froncie został zakupiony przez rząd austriacki do Galerii Malarstwa Współczesnego w Wiedniu). Wystawiał też swe prace (w różnych zestawach) na kolejnych wystawach poświęconych Legionom: w Krakowie (1916, 1924), w Warszawie i w Lublinie (1917), we Lwowie, Krakowie i Sosnowcu (1934).

W kwietniu 1918 S. został powołany na członka Rady Stanu Król. Pol., a następnie wybrany na sekretarza jej prezydium. Po wojnie w czerwcu 1919, został inspektorem szkolnictwa zawodowego Wydz. Rzeźby, Malarstwa i Sztuk Zdobniczych Min. Kultury i Sztuki (MKiS). W czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. wstąpił jako kanonier do l.p. artylerii polowej. W listopadzie t.r. powrócił do pracy w ministerstwie. Po zlikwidowaniu w lutym 1922 MKiS S. został zastępcą szefa, utworzonego na to miejsce Dep. Sztuki w Min. WRiOP, a od marca 1923 do r. 1929 był jego dyrektorem. W grudniu 1922 S. stał w Zachęcie obok prezydenta Gabriela Narutowicza w czasie zamachu i na jego rękach umarł prezydent. W okresie siedmiu lat kierowania departamentem S. opracował pierwszy program działania w dziedzinie sztuki. Zapoczątkował reformę szkolnictwa artystycznego, przyczynił się do powstania wojewódzkich oddziałów konserwatorskich i in. Działalność ministerialna S-ego była różnie oceniana. Krytyczne głosy, łącznie z żądaniem ustąpienia S-ego ze stanowiska, ukazywały się w prasie, np. w „Wiadomościach Literackich” (1924), czy w „Głosie Prawdy” (1926, A. Wieczorkiewicz); zarzucano mu brak kompetencji, nieróbstwo, zwalczanie wśród urzędników departamentu wszelkiej inicjatywy i usuwanie najzdolniejszych współpracowników. Natomiast Stefan Krzywoszewski wyraził w swych pamiętnikach pochlebną opinię o S-m, pisząc, że S. «posiadał nie tylko umysł światły, ale i praktyczne zdolności administracyjne» i że «wprowadził ład do naszego życia artystycznego».

Po ustąpieniu w r. 1929 z Min. WRiOP S. podróżował; był we Włoszech i Jugosławii, a także kilkakrotnie jeździł na Polesie. Wznowił twórczość malarską, brał udział w reprezentacyjnych ekspozycjach sztuki polskiej za granicą (organizowanych przez Tow. Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych – TOSSPO), m. in. w Helsinkach, Brukseli i Londynie. Miał w TZSP indywidualne wystawy w l. 1931 i 1933. Zasiadał w jury wielu konkursów plastycznych. W r. 1930 otrzymał nagrodę za projekty znaczków pocztowych. W l. 1930–2 był doradcą artystycznym w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie. W r. 1932 zamieszkał na stałe w Podkowie Leśnej koło Warszawy, gdzie wybudował własną willę. W czerwcu 1937 został wybrany na wiceprezesa Muzeum Przemysłu i Rolnictwa (MPiR) w Warszawie. Został członkiem rady i zarządu Muzeum Etnograficznego, podlegającego MPiR, a także członkiem komisji wystawowej. Wg Leona Chajna S. był członkiem Wielkiej Loży Narodowej Rytu Szkockiego – «Wniesienie Światła», natomiast Ludwik Hass uważa, że S. nie miał nic wspólnego z masonerią.

We wrześniu 1939 S. pozostał w oblężonej przez Niemców Warszawie. W r. 1940 Niemcy zajęli jego warszawskie mieszkanie dla aktora Igo Syma. Przez cały czas okupacji S. przebywał w Podkowie Leśnej. Po powstaniu warszawskim 1944 r. w jego willi znalazło schronienie ok. 30 osób wysiedlonych z Warszawy.

Od grudnia 1945 do marca 1947 S. był dyrektorem Dep. Plastyki MKiS. Następnie w l. 1947–55 pracował w MPiR w Warszawie (m. in. na stanowisku wicedyrektora). Równocześnie w l. 1947–55 wykładał historię sztuki w Ognisku Kultury Plastycznej w Grodzisku Mazowieckim, a w l. 1947–50 był również kierownikiem tegoż Ogniska. W r. 1946 wraz z Zygmuntem Badowskim, Tadeuszem Cieślewskim (ojcem), Bronisławem Kopczyńskim, Zofią Stankiewicz był współorganizatorem Grupy «Niezależni». Obrazy S-ego były eksponowane na trzech wystawach tej grupy, organizowanych w l. 1947–8 na Politechn. Warsz. Grupa ta w r. 1955 przyjęła nazwę «Grupa Twórcza Zachęta»; S. brał udział w organizowanych przez nią wystawach. Dużą ekspozycję, prezentującą dorobek artystyczny całego życia, miał S. w Zachęcie w lecie 1957. W t.r. ukazały się drukiem jego wspomnienia Przy sztalugach i przy biurku (W.). Zmarł 14 I 1968 w Podkowie Leśnej, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Był odznaczony m. in. Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta (1926), Komandorią francuskiej Legii Honorowej (1930), fińskim Orderem Białej Róży.

W małżeństwie z Teodorą z Trenklerów (1881–1963) miał S. syna Zdzisława (1905–1918).

Prace S-ego ocalały tylko częściowo. Pracownie w Warszawie i «Zofiówka» w Zakopanem uległy spaleniu w czasie drugiej wojny światowej wraz ze znajdującymi się w nich obrazami. Obrazy i grafikę S-ego posiadają Muzea Narodowe w Krakowie i w Warszawie oraz Biblioteka Uniw. Warsz., a wiele jego dzieł jest w posiadaniu rodziny. W Bibliotece Uniw. Łódz. przechowywane są rękopisy i maszynopisy kilku niedrukowanych prac i artykułów S-ego. W posiadaniu rodziny znajduje się rękopis pamiętników z okresu 1953–68, stanowiący kontynuację drukowanych wspomnień.

 

Fot. w: Polskie życie artyst. w l. 1915–39; – Grajewski, Bibliogr. ilustracji; Pol. Bibliogr. Sztuki; W. Enc. Powsz. (PWN); Współcz. Działacze Polit.; Swieykowski, Pam. Tow. Przyj. Sztuk Pięknych; Słownik artystów plastyków okręgu warszawskiego ZPAP, W. 1972; Thieme–Becker, Lexikon d. Künstler; Zagórowski, Spis nauczycieli; Boniecki J., Katalog fotografii z Archiwum Dokumentacji Mechanicznej i innych Archiwów Państwowych, W.–Ł. 1989; Katalog działu sztuki Powszechnej Wystawy Krajowej, P. 1929 s. 36; Katalog historycznej wystawy Legionów Polskich w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kr. 1934 s. 20, 28; Katalog kolekcji obrazów Jana Skotnickiego, [Kr.] 1931; Katalog powszechnej wystawy Sztuki Polskiej we Lwowie, Lw. 1910 poz. 348–52; Katalog wystawy dzieł sztuki „Legiony Polskie”, Kr. 1916 s. 31–3; Katalog wystawy jesiennej TPSP we Lwowie, Lw. 1928 poz. 119; Katalog wystawy Legionów, Lw. 1934 s. 32, 39; Katalog wystawy Legionów Polskich, L. 1917 poz. 243–6; Katalog wystawy Legionów Polskich TZSP, W. 1917 s. 435; Katalog wystawy podhalańskiej, Lw. 1911 poz. 81–6; Przewodnik po wystawie TZSP nr 62, W. 1931 s. 5–6; Przewodnik po wystawie TZSP nr 96, W. 1934 s. 10–1; Remer J., Legiony w sztuce. Wystawa w Pałacu Sztuk Pięknych w Krakowie 1916, Kr. 1916 s. 83–6; Salon 1911–12. TZSP, W. 1911 poz. 243–4; Salon 1917. TZSP, W. 1917 poz. 156–8; 73 ogólnopolska jubileuszowa wystawa XXX-lecia grupy twórczej „Zachęta”, Kr. 1977; Wiercińska, Katalog prac TZSP; Żydzi polscy, Kr. 1989 s. 83; – [Breza A.] ab, TZSP w Warszawie, „Świat” 1913 nr 48 s. 13 (fot.); Bunikiewicz W., Wystawa Jana Skotnickiego, „Kur. Warsz.” 1934 nr 297 s. 17; Chajn L., Wolnomularstwo w II Rzeczypospolitej, W. 1975; Dobrowolski, Nowoczesne malarstwo pol., III; tenże, Sztuka Młodej Polski, W. 1963; Dziesięciolecie Polski Odrodzonej; Górska H., Lipiński E., Z dziejów karykatury polskiej, W. 1977; Hausbrandt A., Junior, „Kultura i Ty” 1979 nr 5 s. 41–4; Holzer J., Molenda J., Polska w I wojnie światowej, W. 1973; Kleczyński J., Ze sztuki F. Ruszczyca, J. Skotnickiego, „Kur. Warsz.” 1931 nr 73; Obchody 30-lecia Polski Ludowej, szkolnictwa artystycznego woj. warszawskiego, W. 1974 s. 32; Pol. życie artyst. w l. 1890–1914; toż, w l. 1915–39; toż, w l. 1945–60; Siedlecki F., Grafika polska w świetle krytyki zagranicznej, W. 1927 s. 11, 23; Walka o dobra kultury. Warszawa 1939–1945, W. 1970 I–II; Wallis M., Wystawy w Zachęcie, „Wiad. Liter.” 1934 nr 45; Weiss T., Legenda i prawda Zielonego Balonika, Kr. 1987; Wiercińska, Tow. Zachęty; – Brzeziński E., Wspomnienia z mojego życia, „Niepodległość” T. 5: 1932 s. 236; Dyplom i gramatyka p. Skotnickiego. Jeszcze o departamencie sztuki. Konieczność zasadniczej sanacji, „Wiad. Liter.” 1924 nr 24 s. 3; Krzywoszewski S., Długie życie, W. 1947 II 114–15; Mater. do Dziej. Akad. Sztuk Pięknych, II; Mieczysław Karłowicz w listach i wspomnieniach, Kr. 1960; Ponury stan muzealnictwa polskiego. Wygodna śpiączka departamentu sztuki. Jak się marnują pieniądze publiczne, „Wiad. Liter.” 1924 nr 23; Wieczorkiewicz A., Pan Skotnicki, „Głos Prawdy” 1926 nr 147 s. 375; tenże, Rządy artystyczne, tamże 1926 nr 174 s. 811–12; – „Kraj” 1903 nr 44 s. 16; „Kur. Warsz.” 1900 nr 145, 1901 nr 22 wyd. por., nr 87 wyd. por.; „Myśl Narod.” 1931 nr 17; „Nowa Gaz.” 1918 nr 63; „Przegl. Kult.” 1957 nr 33; „Przekrój” 1968 nr 1190; „Sfinks” 1913 t. 24 z. 71 s. 333–4; „Spraw. Kom. TZSP” 1913 s. 5, 1918 s. 5, 1928 s. 9, 1931 s. 7, 27, 1933 s. 30, 1934 s. 27, 1935 s. 4, 1936 s. 4, 44, 1937 s. 49; „Spraw. Muz. Przemysłu i Rolnictwa w W.” 1937 s. 6–7, 23, 1938 s. 6–7; „Stolica” 1955 nr 35 s. 11; „Sztuka” 1911 nr 2/3 s. 164, 166; „Sztuka” (Lw.) 1911 z. 3 s. 144–7; „Sztuki Piękne” 1924 nr 1 s. 43, nr 4 s. 163, nr 7 s. 205, nr 8/9 s. 340, 1934 nr 9 s. 334; „Świat” 1906 nr 49, 1907 nr 38, 1908 nr 45, 1910 nr 51, 1911 nr 31, 49, 50, 1912 nr 51, 1914 nr 7, 1917 nr 15, 1923 nr 1, 15; „Tyg. Ilustr.” 1908 nr 50, 1910 nr 52, 1913 nr 45 (fot.), 1914 nr 17, 1917 nr 14; „Ziemia” 1910 s. 308; „Życie Pol.” 1914 nr 1; „Życie Warszawy” 1968 nr 15, 16, 17; – AAN: Karty ewidencyjne Prezydium Rady Min., sygn. 9; Arch. MKiS: Teczka akt personalnych nr 6243; Arch. paraf. rzymskokatolickiej Najśw. Marii Panny w Bobrownikach: Metryka chrztu nr 26/1879; B. Uniw. Łódz.: rkp. nr 5259–5266; CAW: sygn. MN z 20 XII 1932; IS PAN: Mater. do Słown. Artystów Pol.; – Informacje stryjecznego wnuka S-ego, Jana Skotnickiego z W. i materiały w jego posiadaniu (m. in. genealogia rodziny Skotnickich).

Stanisław Konarski

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

wojna z bolszewikami 1919-1920, Legiony Polskie - II Brygada, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, malarstwo pejzażowe (zmarli od 1901), cyganeria artystyczna w Krakowie, represje rosyjskie, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, studia w Paryżu, wystawy malarskie, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, studia malarskie w Paryżu, Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu, artyleria polowa, Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, osiedlenie w Zakopanem, Akademia Colarossiego w Paryżu, malarstwo symboliczne, NIEPODLEGŁA sztuka, Liga Państwowości Polskiej, Ministerstwo Kultury i Sztuki, NIEPODLEGŁA plastyka, zamach na prezydenta Narutowicza 1922, Centrum Narodowe, stowarzyszenie akademickie "Zjednoczenie", kabaret "Zielony Balonik", podróże do Włoch, willa "Zofiówka" w Zakopanem, rysunki portretowe, obrazy o tematyce legionowej, Klasa Rysunkowa w Warszawie, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Graficznych, obrazy martwej natury, twórczość rysownicza, technika akwaforty, malarstwo olejne, wystawy w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, Departament Sztuki MWRiOP, wystawy w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, front wschodni I wojny światowej, Rada Stanu Królestwa Polskiego 1918, przyjaźń z Włodzimierzem Tetmajerem, uczniowie Józefa Mehoffera, twórczość malarska (zmarli od 1951), uczniowie Jacka Malczewskiego, uczniowie Teodora Axentowicza, Uniwersytet Jagielloński (1901-1905), projekty kilimów, pejzaże tatrzańskie, projekty znaczków pocztowych, kierowanie departamentem w Min. WRiOP, gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, działalność wykładowa, praca inspektora w ministerstwie, podróże do Jugosławii, Muzeum Etnograficzne w Warszawie, wystawy malarskie zagranicą, ochotnicza służba w WP w wojnie z bolszewikami, pochodzenie ziemiańskie (zmarli 1951-2000), uczniowie Adama Badowskiego, wesele Lucjana Rydla 1900, wspomnienia osobiste, Cmentarz Powązkowski w Warszawie - zm. 1951-1975, Order Odrodzenia Polski (II RP, komandoria), Legia Honorowa (francuska), Order Białej Róży (fiński), dzieci - 1 syn (osób zm. 1951-2000), dzieła w Muzeum Narodowym w Warszawie, dzieła w Muzeum Narodowym w Krakowie, dzieła w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Żmurko

1859-07-18 - 1910-10-09
malarz
 

Jerzy Nadolski

1885-10-11 - wiosna 1940
legionista Piłsudskiego
 

Franciszek Ksawery Prauss

listopad 1874 - 1925-12-14
polityk
 

Artur Górski

1870-07-02 - 1959-12-07
pisarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.