Solari Jan (zm. po 1691), architekt. Pochodził z rodziny włoskich architektów znad jeziora Lugano działających w Polsce.
W r. 1686 na zamówienie przełożonej krakowskiego zakonu wizytek Katarzyny Krystyny Branickiej S. wytyczył plany zabudowy terenu oraz zaprojektował jednonawowy kościół p. wezw. św. Franciszka Salezego (bogato ozdobiony stiukami) i klasztor wizytek poza murami Krakowa (obecnie przy pl. Biskupim); mimo trudnego terenu wywiązał się ze swego zadania doskonale. Za swe prace otrzymał w październiku t.r. 16 fl., a dn. 3 VI 1687 – 36 fl. Dn. 15 IV 1687 Branicka zawarła z S-m umowę w sprawie budowy kościoła i klasztoru (jedyny dokument zawierający imię architekta); ostatecznie jednak S. został odsunięty od dalszych prac, a kierownictwo nad budową powierzono protegowanemu bpa Jana Małachowskiego, jezuicie Stanisławowi Solskiemu. Choć dokonał on pewnych zmian w projekcie i prowadził nadzór nad budową, zespół klasztorno-kościelny wizytek uważa się za dzieło S-ego. Na podstawie informacji zawartej w liście bpa krak. Małachowskiego trafnie związano z S-m (M. Konieczny) ścienno-filarowy kościół paraf. w Zielenicach koło Miechowa (1681–91), zbudowany kosztem kaszt. sanockiego Franciszka Szembeka. Tę atrybucję potwierdza podobieństwo nastaw wielkich ołtarzy obu świątyń, prawdopodobnie wzorowanych na rycinie G. B. Montano ,,Diversi ornamenti capricciosi…” (1625). To samo źródło inspiracji skłania do przyznania S-emu (atrybucja J. Kowalczyka) autorstwa projektu monumentalnego ołtarza z czarnego marmuru w kościele Karmelitów Bosych na Wesołej (obecnie kościół św. Łazarza) w Krakowie (1685–8). Przypisano mu również projekt kościoła p. wezw. św. Krzyża (wzniesiony przed r. 1691 z fundacji kupca Jana Sroczyńskiego na miejscu świątyni benedyktynów obrządku słowiańskiego) przy obecnym pl. Słowiańskim na Kleparzu (kościół został zburzony w r. 1817). Dalsze losy S-ego nie są znane.
O rodzinie S-ego brak wiadomości.
S. bywał błędnie utożsamiany z Solarim, budowniczym kolegiaty św. Anny w Krakowie i bezpodstawnie uważany za nadw. architekta bpa Małachowskiego.
Ignaszewska F. S., Fundacja Małachowskiego, ,,Roczn. Krak.” R. 47: 1976; taż, Historia Fundacji SS Nawiedzenia NMP (wizytek) w Krakowie 1681–1699, „Nasza Przeszłość” T. 58: 1982 s. 55–8; Karpowicz M., Artisti Ticinesi in Polonia nel’ 600, Agno–Lugano 1983 s. 148; Klein F., Barokowe kościoły Krakowa, „Roczn. Krak.” R. 15: 1913 s. 120–3; Kowalczyk J., Znaczenie wzorów Giovanniego Battisty Montano dla architektury barokowej w Polsce i na Litwie, „Biul. Hist. Sztuki” T. 62: 2000 nr 1–2 s. 37; Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, W. 1980 s. 253, 347, 420; Rożek M., Mecenat artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII wieku, Kr. 1977; Sokołowski M., Komunikat Zygmunta Krasuckiego o wizytkach. „Spraw. Kom. do Badań Hist. Sztuki w Pol.” T. 5: 1896 s. CXXXV–VI, T. 7 1906; tenże, Kościoły i cmentarze warowne w Polsce, tamże T. 7: z. 2 s. 522–3; Tomkowicz S., Sztuka a żeńskie klasztory w Krakowie, „Czas” 1929 nr 2 z 25 XII; – Arch. Wizytek w Kr.: Koresp. bpa J. Małachowskiego, list nr 43 z 24 X 1686 i nr 50 z 18 IV 1687, sygn. B-II-a-10 (umowa), Księga Rachunkowa, s. 192; Inst. Hist. Sztuki UJ: Konieczny M., Kościół w Zielenicach dziełem Jana Solariego (1990, praca magisterska).
Wojciech Boberski