Stadnicki Jan h. Szreniawa (zm. 1766), chorąży grabowiecki, kanonik krakowski. Był synem Józefa Antoniego (zob.) i Zofii z Makowieckich, córki Łukasza Franciszka, starosty trembowelskiego, i Ludwiki Boratynianki, bratem Michała (zob.).
Wraz z bratem Franciszkiem uczył się S. najpierw w jezuickim kolegium lwowskim, a potem w Akad. Krak. W r. 1732 uczestniczył w poselstwie swojego brata ciotecznego Józefa Sierakowskiego (zob.), strażnika kor., do Turcji. Po przybyciu do Konstantynopola w listopadzie t.r., delegowany przez kuzyna, złożył kurtuazyjne wizyty dyplomatom cudzoziemskim, a gdy Sierakowski otrzymał pod koniec lutego r.n. wiadomość z Polski o śmierci króla Augusta II, wysłał S-ego do nich z oznajmieniem o zgonie króla. Poselstwo polskie wyruszyło w powrotną drogę w poł. marca 1733, a S. pozostał w Konstantynopolu w charakterze rezydenta. Współpracował z ambasadorem francuskim L. de Villeneuve w działaniach na rzecz poparcia przez Turcję kandydatury Stanisława Leszczyńskiego do polskiego tronu; po elekcji Leszczyńskiego uznawany był przez Porte Otomańską za jego reprezentanta. Zapewne w poł. r. 1735, kiedy przegrana króla Stanisława była już nieunikniona, S. uznał Augusta III i na początku sierpnia dostał od niego listy uwierzytelniające. Nie mógł ich jednak złożyć, gdyż Porta, uprzedzona o jego zamiarach przez ambasadora Francji, nakazała mu udać się do Adrianopola. Mimo wstawiennictwa dyplomatów, m.in. rosyjskiego, austriackiego i angielskiego, 11 VIII t.r. został S. siłą wywieziony z Konstantynopola. W liście stamtąd do rezydenta saskiego w Turcji G. Lomacco podpisał się «comte de Stadnicki». Zapewne w kwietniu 1736 przysłano po niego do Adrianopola dostojnika tureckiego, który przywiózł go z powrotem do Konstantynopola. Turcja oficjalnie uznała Augusta III dopiero w r. 1737, o czym donosił S. w szeroko kolportowanym w Rzpltej liście z 15 IV t.r. do hetmana w. kor. Józefa Potockiego. Na uroczystej audiencji najpierw u kajmakana, a potem u sułtana Mahmuda I oznajmił o objęciu tronu przez Augusta III.
S. powrócił do Polski zapewne na początku r. 1738; w marcu t.r. w Dreźnie zdał królowi relację ze swojej misji «będąc bardzo łaskawie przyjęty». Na sejmie t.r. podczas sesji w senacie 21 X złożył sprawozdanie ze swojej kilkuletniej rezydencji w Turcji. Dn. 30 XII otrzymał nominację na urząd chorążego grabowieckiego. Na sejm 1740 r. posłował z woj. bełskiego; został wybrany do komisji do skarbu kor. Kilku senatorów, m.in. Stanisław Poniatowski, woj. mazowiecki, polecało jego zasługi podczas legacji tureckiej i wnosiło o wynagrodzenie go. Zapewne od t.r. był chorążym chorągwi pancernej w p. królewskim. We wrześniu 1741 niepokoił się S. planami konfederacyjnymi hetmana Potockiego, uważając, że mogą sprowadzić «utrapienie» na Rzpltą. Gdy na wiosnę r.n. dwór planował wysłanie poselstwa do Turcji, brano pod uwagę kandydaturę S-ego, który gotów był podjąć się tego zadania za «urząd koronny z orderem [Orła Białego]». Urzędu jednak nie dostał, a w poselstwie wyruszył instygator kor. Paweł Benoe. Rada senatu we Wschowie w maju 1742 poleciła wypłacić S-emu 44 864 złp. za misję z l. trzydziestych w Turcji, jednak jeszcze w r. 1755 skarżył się, że nie otrzymał tych pieniędzy. Związany ze star. oświęcimskim Adamem Małachowskim, swoim zwierzchnikiem w wojsku kor. (pułkownikiem), współpracował z nim podczas sejmu 1750 r., na który posłował z woj. bełskiego. Był w grupie posłów, która nie pozwoliła nawet na rozpoczęcie głosowania na marszałka, aby nie dopuścić do powodzenia obrad. W r. 1755, kiedy dwór ponownie zamierzał wysłać legację do Turcji, S. zastanawiając się nad swoją ewentualną kandydaturą do tej misji, podtrzymywał warunki z r. 1742. Stwierdził, że jeśli jego wymagania nie zostaną spełnione, nie podejmie starań o tę funkcję, a «będzie zadowolony siedząc przy kominku i pijąc grzane piwo».
Po śmierci trzeciej żony, Zuzanny z Dembińskich, na wiosnę 1757 postanowił S. zostać duchownym. Już we wrześniu t.r. został koadiutorem Andrzeja Potockiego na prebendzie rosiejowskiej. W grudniu 1758 zrezygnował z szarży wojskowej i chorąstwa grabowieckiego. Urząd ten otrzymał już w styczniu r.n. jego brat Aleksander. Dn. 1 II 1760 uzyskał kanonię katedralną krakowską fundi Bieżanów, m.in. dzięki poparciu nuncjusza N. Serra. W r.n. był deputatem kapituły na Tryb. Kor. W r. 1764, przedstawiwszy w Akad. Krak. Dissertatio de iudiciis ecclesiasticis privatis… (Kr. 1764), uzyskał doktorat obojga praw. Cieszył się poparciem bp. krakowskiego Kajetana Sołtyka, z którym był spowinowacony przez Makowieckich. Ku niezadowoleniu kapituły S. otrzymał 21 X t.r. nominację na dziekana dzięki protekcji biskupa. Został deputatem kapituły na Tryb. Kor. na r. 1767.
S. posiadał duże dobra Żabno w woj. sandomierskim i Michałówkę w woj. bełskim. Trzecia żona wniosła mu dworek w Proszowicach, który sprzedał jej stryjowi Stanisławowi Dembińskiemu (zob.). W r. 1751 ufundował mansjonarię w Odporyszowie należącym do dóbr Żabno, gdzie znajdował się otoczony lokalnym kultem obraz Matki Boskiej. S. zmarł 16 XII 1766, pochowano go w Odporyszowie 7 IV r.n.
S. był trzykrotnie żonaty, po raz pierwszy z Antoniną z Olszańskich, podkomorzanką łucką. Jego drugą żoną była Krystyna z Dzierżków (zm. zapewne w r. 1748), wdowa po Józefie Błażowskim, łowczym przemyskim. Po raz trzeci ożenił się z Zuzanną z Dembińskich, córką Franciszka, star. czchowskiego, i Eleonory z Oborskich. W pierwszym małżeństwie miał zmarłą w niemowlęctwie córkę, zmarła w dzieciństwie także córka z drugiego małżeństwa. Z tego związku pozostawił syna Michała (ur. 1746), który otrzymał w r. 1784 tytuł hrabiowski od cesarza Józefa II. W trzecim małżeństwie miał syna Walentego (zm. ok. 1779), i córkę Kunegundę, zamężną Żeleńską, żonę Franciszka (ok. 1741–1805), podstolego krakowskiego, kardynała bieckiego, oraz zmarłych młodo synów: Antoniego, Alojzego i Józefa.
Podob. Michała Stachowicza, przedstawiająca S-ego jako posła do Turcji, z r. 1801, olej., wł. Muz. Narod. w Kr., fot. w: Błak H., Małkiewicz B., Wojtała E., Malarstwo polskie XIX w., Kr. 2001; – Estreicher, XXIX; – Stadnicki K., Rodowody domu Stadnickich…, Lw. 1857–61, Linie ze Żmigrodu, s. 8–9, Dodatki i poprawki do rodowodów Stadnickich, s. 8, Komentarz do ustępu o rodzie Stadnickich w herbarzu Niesieckiego, s. 5; Sroczyński Z., Żeleńscy, W. 1992; Żychliński, III 269; – Łętowski, Katalog bpów krak., IV; Przybyszewski B., Katalog kanoników katedry krakowskiej w XVIII w., [w druku]; Urzędnicy, X; – Konopczyński W., Polska a Turcja, W. 1936; Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do r. 1795, Kr. 1999 II–III; Opowiadanie tego co się wydarzyło Panu Stadnickiemu rezydentowi Rzeczypospolitej przy Porcie Ottomańskiej w miesiącu sierpniu 1735…, „Czas” 1858 nr 275; Skibiński M., Europa a Polska w dobie wojny o sukcesję austriacką, Kr. 1912 II; Zielińska Z., Walka „Familii” o reformę Rzeczypospolitej 1743–1752, W. 1983; – Kalendarz warszawski na r. 1761; Kolęda warszawska na r. 1767; – Bełdowski A. D., Żywe obrazy na gruncie nieśmiertelnej sławy…, Kr. 1737; Diariusze sejmowe z w. XVIII, III; Hilary od św. Bazylego, Popielec bez pyłu…, Lw. 1757; Korespondencja Józefa Andrzeja Załuskiego 1724–1736, Wyd. J. Kupść, K. Muszyńska, Wr. 1967; Teka Podoskiego, IV 405, 542, 586, 754; Testamenty szlachty krakowskiej XII–XVIII w., Oprac. A. Gradowska-Falniowska, Kr. 1997; Toryani J. K., Kazanie na pogrzebie Jana Stadnickiego…, Kr. 1767; – „Kur. Pol.” 1733 nr 160, 173, 1738 nr 64, 1758 nr 1; – B. Czart.: rkp. 618 k. 823, rkp. 621 k. 125, rkp. 701 k. 595; B. Ossol.: rkp. 341 k. 94, rkp. 1838 k. 13–16.
Ewa Szklarska