INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jerzy Myszkowski h. Jastrzębiec  

 
 
Biogram został opublikowany w 1977 r. w XXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Myszkowski Jerzy h. Jastrzębiec (ok. 1480–1543), kanclerz arcbpa Jana Łaskiego, archidiakon krakowski i kanclerz bpa krakowskiego Piotra Tomickiego. Był synem Mikołaja z Przeciszowa, zwanego młodszym, i nie znanej bliżej Anny, bratem stryjecznym Wawrzyńca (zob.), Marcina (zob.) i Stanisława, kasztelana międzyrzeckiego (zob.). W półr. zim. 1499 zapisał się na Uniw. Krak. i w r. 1501 został promowany na bakałarza. Naukę kontynuował za granicą, studiował na uniwersytecie prawników w Padwie (wzmiankowany w r. 1507) i prawdopodobnie tam otrzymał stopień doktora obojga praw. Po powrocie do kraju dostał z kolacji i prowizji prymasa Jana Łaskiego probostwo w Godzianowie koło Skierniewic. Dn. 25 X 1517 wszedł do kapituły gnieźnieńskiej jako kanonik, także za sprawą Łaskiego, który darzył go dużymi względami i zaopatrywał w dodatkowe beneficja (w r. 1518 probostwo w Tuszynie). Na sejmie piotrkowskim 1519 r. został M. powołany do komisji, która pod przewodnictwem woj. lubelskiego Andrzeja Tęczyńskiego miała dokonać kodyfikacji praw i ujednolicenia procesu sądowego. W l. 1520 i 1521 był delegatem kapituły gnieźnieńskiej na synody prowincjonalne w Piotrkowie i w Łęczycy, a także na synod prowincjonalny łęczycki 1523 r. Na tym ostatnim powierzono mu (wspólnie z Janem Chojeńskim) zebranie ustaw synodalnych, które w r. 1527 ogłosił drukiem Łaski. Mianowany (ok. r. 1522) przez Łaskiego kanclerzem, stał się M. jednym z jego najbliższych współpracowników nie tylko w działalności kościelnej, ale i politycznej. W r. 1525 był w Rzymie, wysłany przez prymasa (w porozumieniu z Zygmuntem I i Boną) z gratulacjami dla wybranego na papieża Klemensa VII oraz w celu przedłożenia mu relacji o stanie Kościoła w Polsce i prośby o zwołanie soboru powszechnego. Miał on nadto upoważnienie do rozmów dotyczących aktualnych problemów polityki państwowej, m. in. w sprawie pokoju z Albrechtem, zapewne miał wyjaśnić Klemensowi VII okoliczności układów polsko-francuskich i projektowanego zawieszenia broni z Turcją.

W r. 1527 M. był delegatem na synod prowincjonalny łęczycki, który wybrał go na posła do króla. Wyznaczony przez Łaskiego na jednego z egzekutorów testamentu, w liczbie «najdroższych przyjaciół» opuścił prymasa w jego ostatnich, trudnych latach. W r. 1528 został kanonikiem katedralnym krakowskim, instalowany 10 II na kanonię pozostającą w dyspozycji Kurii rzymskiej, a którą otrzymał za staraniem bpa krakowskiego Piotra Tomickiego i poparciem króla. Na sejmie krakowskim w styczniu 1532 wyznaczono M-ego do komisji dla korektury praw (w konstytucji sejmowej wymieniono go z tytułem sekretarza królewskiego) i brał udział w jej pracy, której wynikiem był wydrukowany t.r. tzw. «Statut Mikołaja Taszyckiego». T.r. uczestniczył M., jako delegat kapituły krakowskiej, w synodzie prowincjonalnym piotrkowskim. Dowodem uznania ze strony Tomickiego było nadanie M-emu archidiakonatu krakowskiego, na który instalował się 20 III 1533, i mianowanie go kanclerzem. Był delegatem Tomickiego i kapituły na sejm piotrkowski 1534 r. W tym okresie rozpoczął coraz częściej wyręczać Tomickiego w wykonywaniu czynności biskupich. W październiku 1535, w czasie choroby Tomickiego, wyjechał na dwór królewski do Wilna. T.r., po śmierci Tomickiego, został wybrany na administratora diecezji krakowskiej. Był to jednakże kres kariery M-ego. Jego stosunki z mianowanym na biskupstwo krakowskie Piotrem Gamratem nie układały się dobrze, a po objęciu przez Gamrata także arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, M. przeszedł do otwartej opozycji przeciw niemu.

Od r. 1538, podobnie jak inni prałaci katedry krakowskiej, wygłaszał M. kazania w katedrze na Wawelu, podjęte w celu zwalczania reformacji. Po r. 1540 począł coraz częściej przyjmować za temat nauk krytykę stosunków w Kościele, aby w końcu przejść do osobistych ataków na Gamrata, oskarżając go publicznie o symonię. W odpowiedzi na te wystąpienia, coraz gwałtowniejsze i powtarzane w różnych okolicznościach, został M. w r. 1542 oskarżony przed kapitułą przez Bartłomieja Gątkowskiego, kanclerza Gamrata. Kapituła nie podjęła jednakże przeciw M-emu żadnych kroków. Przeciwnie, na odbywanym t.r. w Krakowie synodzie diecezjalnym, na którym Gamrat pragnął uzyskać poparcie dla przeprowadzenia na mającym się odbyć wkrótce synodzie prowincjonalnym planu nowego opodatkowania kleru, niechętna tym projektom kapituła wybrała na jednego z delegatów na synod właśnie M-ego (Gamrat wybór ten uchylił). M. zmarł w Krakowie 6 VIII 1543 i został pochowany w kościele katedralnym.

Bratem M-ego był Jan, dziedzic Przeciszowa w księstwie zatorskim, rotmistrz król. w r. 1517, ojciec Piotra, przyszłego podkanclerzego kor. (zob.). Jerzy i Jan Myszkowscy trzymali wspólnie miasto Wadowice, wykupione od nich w r. 1540 na rzecz domeny monarszej.

                                                            

Podob. na miniaturze, przedstawiającej hołd składany św. Stanisławowi, na czwartej karcie w kodeksie «Portret arcybiskupów gnieźnieńskich…» (niegdyś w B. Zamoyskich), reprod. w: Kieszkowski J., Kanclerz Krzysztof Szydłowiecki, P. 1912, tabl. XXVII; – Estreicher; Dworzaczek; Korytkowski, Prałaci gnieźn., III; Łętowski, Katalog bpów krak., III; – Hartleb K., Piotr Gamrat w świetle nieznanego życiorysu, Lw. 1938; Pociecha W., Królowa Bona, P. 1949 II; – Acta capitulorum, I–III; Acta Tomiciana, V, VII, X–XI, XIV–XVII; Album stud. Univ. Crac., II 56; Corpus Iuris Pol., III; Hosii Epistolae, I; Krzycki A., Carmina, Kr. 1888; Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z r. 1529, Kr. 1968; Łaski J., Liber benef., II; Materiały do historii Polaków w Padwie, Kr. 1892 s. 167; Arch. do Dziej. Liter., VII; Materiały do historii ustawodawstwa synodalnego w Polsce XVI w., Kr. 1895, Arch. Kom. Prawn., I; Matricularum summ., IV; Starod. Prawa Pol. Pomn., III; Statuta nec non liber promotionum; Vet. Mon. Pol., II; – Arch. Kapit. w Kr.: Acta Capitularia, T. 3 k. 354 i n.; B. Jag.: rkp. 5377 II k. 549, 580.

Halina Kowalska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.