INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jerzy Podlodowski h. Janina  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Podlodowski Jerzy h. Janina (zm. 1555), kanonik krakowski, proboszcz gnieźnieński, kanclerz Barbary Radziwiłłówny, referendarz koronny. Był synem Hieronima, a bratem stryjecznym Stanisława (zob.). W r. 1531 w semestrze letnim wpisał się na Akad. Krak. Obrawszy karierę duchowną, korzystał zapewne z protekcji bpa krakowskiego i prymasa Piotra Gamrata, któremu oddawał liczne usługi, co już po śmierci arcybiskupa oceniła i uznała kapituła krakowska, przyznając P-emu (1545) gratyfikację pieniężną z dochodów klucza iłżeckiego. Dn. 6 IV 1542 z rekomendacji Gamrata P. został kanonikiem kapituły katedralnej w Krakowie, obejmując równocześnie prebendę Zdziesławice, nadto 13 V t. r. kapituła przyznała mu użytkowanie osobnego domu na ul. Poselskiej. Jego uposażeniem w kapitule były kolejno wsie: Wola (1546), Zielonki (18 I – 1 IV 1547) i wreszcie Pychowice. Ponadto 12 II 1543 otrzymał opróżnioną po śmierci Klemensa Janickiego plebanię w Gołaczowie oraz uzyskał (9 IV) prezentę na dziekanię Kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie. W posiadanie tego beneficjum ze względu na zgłaszane doń prawa i innych duchownych wprowadził go dopiero w r. 1546 bp krakowski Samuel Maciejowski. Temu ostatniemu zawdzięczał zapewne stanowisko sekretarza królewskiego, którym był już ok. połowy 1546 r. Pod koniec t. r. lub z początkiem 1547 r. P. został dziekanem kolegiaty w Kielcach. Po objęciu rządów przez Zygmunta Augusta został P. (przed październikiem 1548) mianowany kanclerzem Barbary Radziwiłłówny. W r. 1550 po śmierci bpa Maciejowskiego – który jeszcze 30 IX t. r. nadał mu w dożywocie dziesięciny z wsi biskupich: Humiecin (Omięcin), Koryciska i Kamień – P. zabiegał o biskupstwo krakowskie i uzyskał poparcie m. in. u Mikołaja Radziwiłła «Rudego», podczaszego lit. Rychło też król przyrzekł P-emu upragnioną infułę. Napotkał P. jednakże na silnego konkurenta w osobie bpa kujawskiego Andrzeja Zebrzydowskiego, cieszącego się protekcją m. in. woj. wileńskiego Mikołaja Radziwiłła «Czarnego» oraz kapituły krakowskiej, a zwłaszcza jej prepozyta Jana Przerembskiego. Przesądziła sprawę interwencja arcbpa gnieźnieńskiego Mikołaja Dzierzgowskiego, który zarzucił królowi łamanie «zwyczajów dawnych» przez projekt wyniesienia «sekretarza a kanonika prostego nad celniejsze… biskupy». Nie chcąc zrażać sobie Dzierzgowskiego przed projektowaną koronacją Barbary, król cofnął daną P-emu obietnicę. Dn. 22 XII 1550 brał P. udział w elekcji Zebrzydowskiego na biskupstwo krakowskie. W kwietniu 1551 był członkiem poselstwa od kapituły do króla w sprawie ukarania plebana Jakuba z Krzcięcic (Sylwiusza) za odstępstwo od Kościoła rzymskokatolickiego. Po śmierci królowej Barbary towarzyszył Zygmuntowi Augustowi w odprowadzeniu jej zwłok do Wilna (25 V – czerwiec 1551). W czasie pobytu w Wilnie otrzymał z prezenty króla przyrzeczoną już wcześniej prepozyturę w kolegiacie sandomierskiej (lipiec), a następnie 16 VIII t. r. został mianowany referendarzem koronnym z płacą 160 fl. rocznie. Z Wilna wybierał się P. w sierpniu do Prus wraz z wójtem wileńskim Augustynem Rotundusem Mielewskim. Wyrazem niesłabnącego poparcia królewskiego dla P-ego były dalsze dlań nadania: plac w Radomiu przed bramą Iłżecką (1552), 300 złp. rocznej pensji z dochodów probostwa w Drohobyczu (1554), a przede wszystkim probostwo gnieźnieńskie, na które został instalowany 23 IV 1553.

Mimo znacznych dochodów z użytkowanych beneficjów, które powiększyły jego dziedziczny majątek (po matce był dziedzicem Czarnocina, Sułkowa i Woli Sułkowskiej w pow. radomskim), P. zalegał z płaceniem czynszów z Zdziesławic, Pychowic oraz nadanego mu domu, co było przyczyną do wytoczenia mu (14 VIII 1548 i 22 V 1552) przez kapitułę procesów, a nawet do zasekwestrowania (po śmierci P-ego) skrzynki z jego dobytkiem, tytułem należnych kapitule sum. Nie dbał P. o rozwój gospodarczy użytkowanych dóbr, a uciskał chłopów, na co skarżyli się przed kapitułą poddani z Pychowic. Niektóre sprawy majątkowe powierzał swemu stryjecznemu bratu Stanisławowi. Bp Zebrzydowski uskarżał się, iż P. okupuje jego posiadłości w kluczu iłżeckim, że niszczy mu groble w dobrach kunowskich, lecz mimo tych i innych pretensji nie odważył się wystąpić przeciw niemu otwarcie, ponieważ oczekiwał odeń pomocy w sprawach kościelnych u króla, np. na sejmie 1552 r. Co więcej, w r. 1552, wbrew stanowisku kapituły, przyznał mu dom w Krakowie, argumentując, iż P. «ita apud R. Mtem et ubivis gratiosus est, ut omni nostro atque vestro etiam beneficio et favore dignissimus iudicetur». P. zmarł w r. 1555, krótko przed 19 VIII i zdaje się, że został pochowany w Skrzynnie.

 

Korytkowski, Prałaci gnieźn., III 238, 464; Łętowski, Katalog bpów krak. III 464; Niesiecki; Paprocki; Uruski; Wiśniewski, Katalog prałatów sandomierskich, s. 237; – Baliński M., Pisma historyczne, W. 1843 II 182; Gacki J., O rodzinie Jana Kochanowskiego…, W. 1869 s. 84; – Akta sądowe z wieku XVI rodziny Kochanowskich, Wyd. J. Plenkiewicz, Arch. do Dziej. Liter., Kr. 1904 X; Album stud. Univ. Crac., II 256; Elementa ad Fontium Editiones, XXXIX, L; Górnicki Ł., Dzieje w Koronie Polskiej, Wr. 1950 s. 37–8, Bibl. Narod., S. I nr 124; Hosii epistolae, II; Janicki K., Carmina, Wyd. J. Krakowski, Wr. 1966 s. 325; List Podlodowskiego… do Mikołaja Radziwiłła…, „Dzien. Wil.” T. 6: 1826 s. 69–74; Matricularum summ., IV, V 351, 352, 5372; Pamiętniki o królowej Barbarze, Wyd. M. Baliński, W. 1837 II 65; Visitationes bonorum archiepiscopatus nec non capituli Gnesnensis saeculi XVI, Ed. B. Ulanowski, Kr. 1920 s. 581; Zebrzydowskiego korespondencja; – Arch. Kurii Metropol. w Kr. Acta Capitularia, t. III 300, 310–311, 317, 328, 359, 360, 378, 406, t. IV 96, 160, 178, 180, 183, 190, 198, 200, 218, 237, 258, 275, 316, 328, 332, 425, t. V 68–69, 113, 180, 203, 214, 264, Acta Actorum, t. III 406, t. XX 20, 95, 137, 168, 221, 239, t. XXV 42, 301, 372, t. XXVI 124, 400, 401, 465, t. XXVII 54–55.

Irena Kaniewska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Wacław z Szamotuł

około 1526 - około 1560
kompozytor
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Konstanty Giese

styczeń 1542 - 1605-01-24
burmistrz Gdańska
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.