INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Michał Poniatowski      Józef Poniatowski, wizerunek na podstawie fotografii z ok. 1860 r.

Józef Michał Poniatowski  

 
 
1814 lub 1816 - 1873-07-04
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Poniatowski Józef (Giuseppe, Joseph) Michał (1814 lub 1816–1873), kompozytor, śpiewak, dyplomata. Był synem bratanka króla Stanisława Augusta, Stanisława (zob.) i Włoszki Cassandry Luci. Ur. w Rzymie 24 VII, ochrzczony 27 VIII 1814 (taką datę podaje włoski badacz A. Busiri Vici na podstawie odpisu metryki chrztu, jednakże zarówno w literaturze tyczącej się P-ego, jak i w tradycji rodzinnej utrwaliła się jego data urodzenia: 20 lub 21 II 1816; natomiast wg ustaleń Busiri Vici 21 II 1816 urodził się brat P-ego Michał). P. uczył się w kolegium pijarów we Florencji, początkowo zamierzał studiować nauki ścisłe, lecz rychło je porzucił na rzecz muzyki. Pierwsze nauki muzyczne pobierał u księdza C. Zanettiego, potem uczył się kontrapunktu i kompozycji u F. Cevecchiniego we Florencji.

Obdarzony pięknym głosem tenora, zrazu śpiewał P. w teatrach toskańskich. Później zaczął komponować i wystawił kilka oper w najważniejszych teatrach Włoch. Pisał niekiedy też libretta do dzieł znanych twórców, jak G. Nicollini czy V. Hugo. Przedstawienie pierwszej opery P-ego Giovanni da Procida (w której śpiewał główną rolę) odbyło się w r. 1838 we Florencji. W r. 1840 wystawił w Pizie operę buffo Don Desiderio, przyjętą też dobrze w latach następnych na innych scenach włoskich, a w r. 1858 w Paryżu. Nie podobała się grana w r. 1843 w Lucce opera Ruy Blas, sukces przyniosła w t. r. w Rzymie opera Bonifazio de’Geremei, podobnie jak I Lambertazzi we Florencji w r. 1845, szczególnie zaś Malek-Adel, wystawiona w r. n. w Genui. Nie zyskała powodzenia La sposa d’Abido w r. 1845 w Wenecji, entuzjastycznie przyjęto w r. 1847 Esmeraldę, we Florencji. Będąc już znanym kompozytorem, P. czasem jeszcze występował, m. in. w roli Otella w „Otellu” G. Rossiniego lub śpiewając, wspólnie z rodzeństwem, na rzecz ubogich.

W okresie wydarzeń r. 1848 P. otrzymał od w. ks. toskańskiego Leopolda II naturalizację i tytuł księcia di Monte Rotondo (wraz z bratem Karolem). Był też w t. r. dwukrotnie członkiem Izby Deputowanych, jej sekretarzem i kwestorem. W styczniu 1849 Leopold II mianował go ministrem pełnomocnym Toskanii w Paryżu, wkrótce potem także w Londynie i Brukseli. Po zdetronizowaniu wielkiego księcia P. odmówił uznania rządu tymczasowego we Florencji. W r. 1850 otrzymał (wraz z bratem Karolem) od cesarza Franciszka Józefa austriacki tytuł książęcy. Po obaleniu republiki przez wojska austriackie Leopold II wrócił do Toskanii i w styczniu 1853 potwierdził funkcje dyplomatyczne P-ego. W r.n. P. złożył (30 VIII) dymisję i pozostał w Paryżu, gdzie 11 X 1854 uzyskał obywatelstwo francuskie. Cieszył się łaskami Napoleona III, który mianował go senatorem (4 XII 1854), a także koniuszym. W r. 1862 powierzył mu misję dyplomatyczną w Chinach i w Japonii. W Paryżu P. kontynuował działalność muzyczną, wystawiając swoje wcześniejsze opery, a także nowe, m. in.: Pierre de Médicis (w r. 1860 w Operze) i Au travers de mur w r. 1861. Ogłosił w r. 1859 broszurę Le progrès de la musique dramatique (Paris). Dyrygował koncertami symfonicznymi, a w r. 1860 objął zarząd Opery Włoskiej. Po upadku Napoleona III opuścił Francję i zamieszkał w Chislehurst w Anglii, należąc do bliskiego otoczenia byłego cesarza. Występował jako dyrygent, prowadził m. in. koncert swojej Mszy F-dur, wystawił w londyńskim teatrze Covent Garden w r. 1872 operę Gelmina, lecz to ostatnie jego dzieło nie odniosło sukcesu. Latem 1873 przygotowywał się do wyjazdu do Stanów Zjednoczonych. Zmarł nagle 4 VII 1873 w Londynie (kilkadziesiąt lat później jego wnuk Andrzej napisał w swych wspomnieniach: «Mon grand-père est mort âgé de 56 ans ayant sacrifié sa fortune à la musique et sa santé à la bonne chère»). Pochowany został w kościele St. Mary w Chislehurst. Był (od r. 1851) wielkim oficerem Legii Honorowej. Grób P-ego został odnaleziony w r. 1958 przez Bogdana O. Jeżewskiego i Jerzego Aleksandrowicza z Londynu.

W małżeństwie, zawartym w r. 1834, z Matyldą Perotti (1814–1875) P. miał syna Stanisława (1835–1908), założyciela francuskiej linii Poniatowskich.

 

Bibliogr. historii Pol. XIX w., II cz. 3 vol. 3 nr 16508, 16629 (pozostałe pozycje nie dotyczą J. M. P-ego); Lorentowicz J., La Pologne en France, Paris 1935–8 I–II; Enc. Org.; Biographie générale, Paris 1862 XI; Biographisches Lexicón des Kaiserthums Oesterreichs, Wien 1872 XXIII; Diccionario enciclopédico SALVAT, Barcelona 1964 X; Dictionnaire de la musique, [Red.] M. Honegger, Paris 1970 II; Grand Dictionnaire universel du XIX siècle, Paris 1874 XII; Grand Larousse encyclopédique, Paris 1863 VIII; Polacy w historii i kulturze krajów Europy Zachodniej, P. 1981; Słown. Muzyków Pol., II (bibliogr.); – Brandys M., Nieznany Książę Poniatowski, W. 1960 s. 222, 230–3; Busiri Vici A., I Poniatowski e Roma, Firenze 1971 (podobizny); Jeżewski B. O., Polski Londyn 1973/74, Londyn 1973; Łojek J., Paryskie archiwum książąt Poniatowskich, „Przegl. Human.” 1976 nr 1 s. 93–4; tenże, [Wstęp do:] Poniatowski S., Pamiętniki synowca Stanisława Augusta, W. 1979; Retinger J., Polacy w cywilizacjach świata do końca XIX wieku, W. 1937; – Gothaischer genealogischer Hof-Kalender… [na r. 1850], Gotha 1849 s. 302, 370, 403; toż na r. 1851, s. 307, 381, 421; toż na r. 1852, s. 299, 360, 399; toż na r. 1853, s. 291, 352, 392; toż na r. 1854 s. 297, 362, 397; toż na r. 1855, s. 301, 371, 404; Korespondencja Fryderyka Chopina z rodziną, [Wyd.] K. Kobylańska, W. 1972; Kraszewski J. I., Kartki z podróży 1858–1864, [Wyd.] P. Hertz, W. 1977 I 266, 269, 547; Poniatowski [A.] prince, D’un siècle à l’autre, Paris 1948 s. 559, 560; – „Tyg. Wpol.” 1873 s. 347; – Informacje Michała Poniatowskiego.

Alina Szklarska-Lohmannowa

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.