INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Kalinowski     

Józef Kalinowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1964-1965 w XI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Kalinowski Józef, imię zakonne Rafał od Św. Józefa (1835–1907), kierownik Wydziału Wojny na Litwie w r. 1863, były oficer – inżynier wojsk rosyjskich, sybirak, karmelita bosy. Ur. 1 IX w Wilnie, syn Andrzeja, dyrektora Instytutu Szlacheckiego, i Józefy z Połońskich, która zmarła w dwa miesiące po urodzeniu syna. Był wychowywany przez drugą żonę ojca Wiktorię Połońską, a następnie przez trzecią jego żonę Zofię Puttkamerównę, córkę Wawrzyńca i Marii z Wereszczaków. W l. 1843–50 kształcił się K. w Instytucie Szlacheckim, który ukończył ze złotym medalem. W l. 1850–2 studiował w Instytucie Agronomicznym w Hory-Horkach. W r. 1853 wstąpił do wojennej Szkoły Inżynierskiej w Petersburgu, której wyższe klasy nosiły nazwę Akademii. Ukończył ją w r. 1855 z tytułem i stopniem wojskowym inżyniera podchorążego. Następnie objął w Akademii obowiązki korepetytora (asystenta) matematyki i mechaniki budowlanej. Awansowany na podporucznika 2 VII 1856 r., 23 VI 1857 r. otrzymał stopień porucznika i został adiunktem matematyki. K. kontaktował się wówczas z rewolucyjnym kołem Z. Sierakowskiego, które u schyłku życia ocenił krytycznie. Przyjaźnił się z Baltazarem Kalinowskim, Włodzimierzem Spasowiczem i Józefatem Ohryzko. Mimo zupełnego zaniedbania praktyk religijnych czytał „Wyznania” św. Augustyna i dzieła Józefa de Maistre’a. Dn. 14 IV 1859 r. K. opuścił Akademię i przyjąwszy t. r. propozycję inż. Stanisława Kierbedzia, podjął pracę w prywatnym przesiębiorstwie budowy linii kolejowej Odessa–Kijów–Kursk. Po zatrzymaniu budowy dostał 7 XI 1860 r. skierowanie do twierdzy w Brześciu Litewskim do prac fortyfikacyjnych.

W Brześciu z własnej inicjatywy zorganizował K. szkołę niedzielną dla opuszczonej młodzieży. Zaprzyjaźnił się wówczas z Apolinarym Hofmeistrem, czynnym w ruchu patriotycznym. Latem 1861 r. K. zetknął się w Warszawie z organizacją «czerwonych» (przez ucznia Szkoły Sztuk Pięknych Filipowicza, a zwłaszcza mecenasa K. – prawdopodobnie Piotra Kobylańskiego), ale nie dał się przez nich pociągnąć, nie wziął udziału w ruchu manifestacyjnym, ani też w pracy spiskowej. Jako wojskowy żywił K. przekonanie, iż walka zbrojna nie ma szans powodzenia. Mimo to wziął dymisję (17 V 1863) z wojska, w którym od 19 IV 1862 r. posiadał stopień kapitana. W drodze do Wilna w końcu maja zatrzymał się trzy dni w Warszawie. Prawdopodobnie przekazał wtedy Rządowi Narodowemu plany twierdz rosyjskich w Polsce. Spotkany tutaj, a znany mu z Petersburga Józef Gałęzowski, referent wojskowy przy Rządzie Narodowym, zaproponował K-emu stanowisko kierownika Wydziału Wojny Wydziału Wykonawczego Litwy. K. przyjął propozycję pod warunkiem, że nie będzie należał do organizacji «czerwonych» i nie będzie kierował akcją terrorystyczną. W chwili kiedy K. przybył do Wilna, powstanie litewskie chyliło się już ku upadkowi. Wydział Wykonawczy nie posiadał pełnej kontroli nad oddziałami powstańczymi. W raporcie do Rządu Narodowego przedstawił K. beznadziejność dalszego powstania zbrojnego na Litwie, niemniej pozostał na powierzonym mu stanowisku. Po aresztowaniach i ucieczce kilku członków Wydziału Wykonawczego z Wilna sam z Konstantym Kalinowskim reprezentował Wydział. Wspólnie z nim kierował działaniami powstańczymi, nie podzielając zresztą jego radykalnych przekonań. Po aresztowaniu K. Kalinowskiego był już ostatnim członkiem Wydziału Wykonawczego Litwy. Aresztowany w nocy z 24 na 25 III 1864 r. na skutek denuncjacji Witolda Parfianowicza, złożył K. pierwsze zeznania przed Specjalną Komisją Śledczą 4 IV 1864 r. Do niczego się wtedy nie przyznał. W obawie jednak, aby jego milczenie nie skłoniło władz śledczych do dalszych aresztowań, K. złożył nowe zeznania 9 IV 1864 r. Odpowiedzialnością za rozwój powstania na Litwie obciążył siebie i straconego już wtedy K. Kalinowskiego. Osób, co do których nie miał pewności, czy władze śledcze wiedzą o ich udziale w powstaniu, nie wymienił. Jego odważne zachowanie w śledztwie, praktyki religijne, do których wtedy powrócił, wytworzyły wokół K-ego opinię ascety i mistyka. Wyrok w jego sprawie zapadł 2 VI 1864 r. K. został uznany za przestępcę pierwszej kategorii i skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie. W wyniku starań rodziny (podobno użyto argumentu, że śmierć K-ego, który żył w opinii świętości, otoczy go aureolą męczeństwa) Murawiew zezwolił na złagodzenie kary. Decyzją Tymczasowego Audytoriatu Polowego z 2 VII 1864 r. K. został uznany za przestępcę kategorii drugiej i skazany na utratę rang, szlachectwa, praw stanu i na 10 lat katorgi w Syberii; wywieziony z Wilna w lipcu 1864 r. przybył na Wielkanoc 1865 r. do Usola koło Irkucka, gdzie pracował w warzelniach soli. W r. 1868 (17 VII) zwolniony z przymusowych robót, osiedlił się na 4 lata w Irkucku, utrzymując się głównie z korepetycji. Brał udział w niektórych wyprawach naukowych B. Dybowskiego, współpracował z syberyjskim oddziałem Tow. Geograficznego. Końcowy okres zesłania spędził w Permie i Smoleńsku.

Głęboko religijny, niosący pomoc potrzebującym, miał już wówczas zamiar wstąpić do zakonu. W wyniku starań rodziny i znajomych w Petersburgu, uzyskał K. 1 II 1874 r. zwolnienie z zesłania. W maju t. r. przybył do Warszawy. Został wychowawcą syna ks. Władysława Czartoryskiego, Augusta, i w jesieni 1874 r. wyjechał z nim do Paryża. Wywarł dość duży wpływ na chorowitego i nabożnego wychowanka, ale po paru latach zrezygnował z tej misji, do której nie czuł się uzdolnionym. W r. 1877 wstąpił do nowicjatu karmelitów bosych w Grazu w Styrii. Przybrał tam imię brata Rafała od św. Józefa. Pierwsze śluby zakonne złożył 29 XI 1878 r. Studia filozoficzne i teologiczne odbył w Raab na Węgrzech. W grudniu 1881 r. przeniesiony został do klasztoru w Czernej koło Krakowa, gdzie w r. 1882 otrzymał święcenia kapłańskie, a w listopadzie t. r. został przeorem. Godność tę sprawował kilkakrotnie w Czernej i w Wadowicach. Pełnił też inne wysokie funkcje w swojej prowincji zakonnej. Wywierał duży wpływ, m. in. na brata Alberta (Adama Chmielowskiego). Zmarł jako przeor klasztoru wadowickiego 15 XI 1907 r.; pochowany na cmentarzu zakonnym w Czernej. W związku z rozpoczętym w r. 1932 procesem beatyfikacyjnym, ciało K-ego 18 X 1937 r. przeniesiono do kaplicy św. Jana od Krzyża w kościele Karmelitów w Czernej. Obecnie w przygotowaniu znajduje się dekret o heroiczności cnót K-ego.

Pozostawił K. szereg prac drukowanych i przekładów. Do ważniejszych i obszerniejszych zaliczyć należy: Klasztory karmelitanek bosych w Polsce, na Litwie i Rusi ich początek, rozwój i tułaczka w czasie rozruchów wojennych w XVII w. (t. 1–4, Wil., Lw.–W.–Kr. 1900–4). Pozostawił także Wspomnienia (pisane w l. 1903–4) dotychczas nie ogłoszone drukiem.

 

Biernacki M., J. K., „Kur. Warsz.” 1924 nr 23; Bouchaud J., Joseph K., Liège 1923 (fot.); Chudek J., Rafał K., „Pro Christo” 1927 nr 10 s. 770–6; Djakov V., Revolucionnoe dviženie v russkoj armii i vosstanie 1863 g., Moskva 1964; Dubiecki M., Romuald Traugutt, Kijów 1911 s. 217–8; Falkowski Cz., O. Rafał K., „Słowo” 1934 nr z 16 XI; Giller A., Spis Polaków będących w Usolu, Stuletnia niewola, P. 1872 s. 168; Górski J. A., Dirige et quod vis fac, W. 1951 s. 111–2; Janik M., Dzieje Polaków na Syberii, Kr. 1928; [Kućka Sz.], Romuald od św. Eliasza, Wspomnienie pośmiertne o śp. O. Rafale K-m, Kr. 1908 (fot.); Lubińska T., Życiorys W. O. Rafała od św. Józefa, Kr. 1932; O. Rafał K. karmelita bosy. (Z okazji 70 rocznicy powstania styczniowego), Włocławek 1933; Ostachowski E., O. Rafał od św. Józefa, karmelita bosy, Kr. 1938; Reicher E., O. Rafał K., „Przegl. Powsz.” T. 174: 1927 s. 205–30; taż, O. Rafał K. 1835–1907, W. 1934; Smirnov A. P., Vosstanie 1863 goda v Litve i Belorussii, Moskva 1963; [Szczęsny W.] Benedykt od św. Rodziny, Kwiat Boży w Karmelu Polskim, „Głos Karmelu” 1931 nr 2 s. 55–60; tenże, W rocznicę śmierci W. O. Rafała K., „Głos Karmelu” 1933 nr 11 s. 419–23; Ślósarczyk J., August Czartoryski, W. 1932 s. 71–86; Świątek F., O. Rafał K., Świętość Kościoła w Polsce, Kielce 1930 I 188–99; W. O. Rafał od św. Józefa karmelita bosy w Polsce, Kr. 1927; – Awejde O., Zeznania śledcze i zapiski o powstaniu styczniowym, Wyd. S. Kieniewicz i I. Miller, Moskwa 1961; Ciermiński M., Mowa żałobna… 20 XI 1907 przed złożeniem do grobu zwłok śp. O. Rafała K-ego, Kr. 1908; Gieysztor J., Pamiętniki, Wil. 1913 I–II; Nowakowski E., Wilia w Usolu na Syberii 1865 r., [b. m. r.] s. 5–6, 9–10; Zeznania śledcze o powstaniu styczniowym, Wyd. S. Kieniewicz, Wr. 1956; – Arch. Państw. w Wil.: Zespół akt Audytoriatu Polowego, r. 1864 nr 594 k. 30–31, 35–41, 184–185, 197–199v., 203, 205–207v., 218–222, 223–225v., 230v.–231v., 232v., 307 (odpis, w posiadaniu oo. karmelitów w Krakowie); – Informacje o. Benedykta Szczęsnego; – [Adamczyk A.], O. Rafał K., 1955 (mszp.); K. J., Wspomnienia, 1903–1904 (kopia w mszp. w posiadaniu karmelitów w Krakowie).

Ryszard Bender

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Brandt

1841-02-11 - 1915-06-12
malarz
 

Ignacy Łopieński

1865-02-01 - 1941-11-23
grafik
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jakub Piepes

1846-04-04 - 1904-10-19
aptekarz
 

Aleksander Mogilnicki

1875-04-16 - 1956-09-01
adwokat
 

Stanisław Antoni Śliwiński

1887-09-25 - 1959-09-06
prawnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.