INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Józef Seroka  

 
 
1910-07-03 - 1988-10-04
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Seroka Józef, w zakonie Emil (1910–1988), bernardyn, kaznodzieja, nauczyciel. Ur. 3 VII we wsi Wierzba koło Zamościa, w rodzinie chłopskiej, był synem Franciszka i Katarzyny z Kłapuchów.
S. uczył się w szkole powszechnej w rodzinnej miejscowości, a następnie w l. 1923–7 w prywatnym Gimnazjum oo. Bernardynów w Radecznicy pod Zamościem (tzw. Kolegium Serafickim). Do zakonu braci mniejszych (bernardynów) wstąpił w r. 1927 i po odbyciu rocznego nowicjatu w Leżajsku udał się do Włoch, gdzie w Sienie, a potem w Lucce, uzupełnił szkołę średnią, a następnie w Colleviti w l. 1928–35 uczył się filozofii i teologii. W trakcie studiów złożył zakonną profesję tzw. uroczystą (1931), a w r. 1934 przyjął święcenia kapłańskie.
W czerwcu 1935 S. wrócił do Polski i rozpoczął pracę w Gimnazjum oo. Bernardynów w Radecznicy jako nauczyciel religii i śpiewu. W l. 1936–40 pełnił funkcję wicedyrektora Gimnazjum Serafickiego i wicerektora internatu. Pracował równocześnie w duszpasterstwie w kościele zakonnym w Radecznicy jako kaznodzieja i spowiednik. Był też asystentem kościelnym Akcji Katolickiej na terenie parafii Mokrelipie, a także promotorem przyklasztornych bractw różańcowych i trzeciego zakonu; uczył religii w szkołach powszechnych w Radecznicy i Zaporzu.
W listopadzie 1939, gdy Gimnazjum w Radecznicy zostało przez Niemców zamknięte, a inni zakonnicy aresztowani S. został potraktowany łagodniej. Musiał tylko wraz ze swoim współpracownikiem o. Wacławem Płonką opuścić w terminie do trzech dni teren zabudowań klasztornych i szkolnych. Przez kilka miesięcy ukrywał się u miejscowej ludności i kontynuował tamże nauczanie religii w konspiracji. W maju 1940 otrzymał zezwolenie władz niemieckich na powrót do klasztoru i pracę duszpasterską w kościele. Był jednak inwigilowany, gdyż Niemcom chodziło o wykrycie lokalnych działaczy podziemia. Dlatego już dn. 16 VIII t. r. został aresztowany i osadzony w więzieniu w Zamościu. Podczas miesięcznego śledztwa w Zamościu S. był – bez rezultatu – poddawany torturom, celem wymuszenia informacji o osobach działających w podziemiu. Następnie umieszczono go w więzieniu na Zamku w Lublinie, 10 X 1940 wywieziono do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (nr obozowy 5 979). W dn. 10 XII t. r. został przewieziony wraz z innymi księżmi do obozu w Dachau (miał tam nr obozowy 22 243). Wykonywał – podobnie jak inni księża – ciężkie roboty w najsurowszym «Kommando Gaertnerei Strasse SS». Przeżył tam również mordercze «ćwiczenia» dla księży w czasie Wielkiego Tygodnia 1942 r., podczas których zmarło z wycieńczenia ponad 60 polskich księży.
Uwolniony 29 IV 1945 z obozu przez wojska amerykańskie, S., po rekonwalescencji, został przez bpa polowego WP na Zachodzie Józefa Feliksa Gawlinę powołany na kapelana wojskowego. Wraz z nim i jako jego osobisty sekretarz udał się S. do Rzymu, gdzie pełnił obowiązki kapelana i rówocześnie odbył uzupełniające roczne studia teologii w wyższej uczelni kościelnej – Antonianum (Pontificio Atheneo Antonianum), uzyskując licencjat teologii. Z końcem lipca 1946 wyjechał do USA na zaproszenie franciszkanów polskiego pochodzenia z Pulaski w stanie Wisconsin i zaangażował się w pracy pedagogicznej w Niższym Seminarium Duchownym swojego zakonu w Sturtevant, jako nauczyciel m.in. języka i literatury polskiej. Urządzał również występy sceniczne i redagował wraz z uczniami pismo szkolne w języku polskim pt. „Nasza Młodzież Seraficka”.
Z początkiem l. siedemdziesiątych S. przeszedł na emeryturę, pomagając nadal w duszpasterstwie w różnych polskich parafiach w Chicago; zbierał też środki m.in. na budowę, a potem utrzymanie zakonnego ośrodka polskiego w Martin Coronado w Argentynie oraz na utrzymanie seminarium zakonnego bernardynów w Polsce.
Swoje kazania i okolicznościowe referaty na tematy religijne i patriotyczne S. zamieszczał najczęściej w polonijnym piśmie franciszkańskim pt. „Miesięcznik Franciszkański” (Pulaski, Wis.) w „Kalendarzu Polskim”, wydawanym corocznie w Dylestown, PA, a od r. 1975 w Filadelfii, jak również w polskim czasopiśmie dla księży, wychodzącym w Rzymie, pt. „Duszpasterz Polski Zagranicą”. Wspomnienia autobiograficzne z początkowych miesięcy drugiej wojny światowej oraz z pobytu w obozach, pt. Z pamiętnych dni zamieścił w pracy zbiorowej: „Biografia byłych więźniów politycznych” (Philadelphia 1974), a dwa inne: Ostatnie chwile w Dachau i Chóry polskie w Dachau (z imiennymi wykazami) – w pracy zbiorowej, pt. „Cudem ocaleni” (Londyn 1981). Ponadto ogłosił drukiem artykuły: Ostatni Mohikanin czy grabarz pozostałości? (Wspomnienia autobiograficzne) („Kalendarz Pol.” 1979) i Początek ostatniej wojny w moim życiu (tamże 1989). S. zmarł w Cedar Lake 4 X 1988 i tam został pochowany.

Jacewicz-Woś, Martyrologium duchowieństwa, z. 3, 5; Słownik polskich pisarzy franciszkańskich, W. 1981 (H. E. Wyczawski); – Biografia byłych więźniów politycznych niemieckich obozów koncentracyjnych, Praca zbiorowa, Philadelphia 1974 I 205–6; Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, Pod red. H. E. Wyczawskiego, Kalwaria Zebrzydowska 1985; Murawiec W., Bernardyni wśród Polonii za granicą. Działalność męskich zgromadzeń zakonnych wśród Polonii, L. 1982; tenże, Ś.p. O. Emil Seroka OFM, „Tyg. Powsz.” 1989 nr 8 s. 7; Wyczawski H. E., Bernardyni polscy, Kalwaria Zabrzydowska 1992 III 378, 395, 412; – Schematismus ord.[inis] Fratrum Minorum S.P.N. Francisci almae Provinciae Immaculatae Conceptionis B.V. Mariae in Polonia (vulgo Bernardinorum)… pro anno Domini 1932, Leopoli 1931; toż… pro a. D. 1934, Ressoviae 1933; toż… pro a. D. 1935, Ressoviae [1934]; toż…pro a. D. 1936, Ressoviae [1935]; toż… pro a. D. 1938, Leopoli [1937]; toż… pro a. D. 1939, Radecznicae [1938]; toż…pro a. D. 1947, Cracoviae 1947; toż… pro a. D. 1955, Calvariae 1955; Schematismus Almae Ordinis Fratrum Minorum Provinciae Immaculatae Conceptionis B.M.V. in Polonia – PP. Bernardinorum… pro anno Domini 1965 editus, Asisii 1965, s. 69; Schematyzm Prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP zakonu Braci Mniejszych – oo. Bernardynów w Polsce – 1981, Kr. [b. r. w.], s. 61; – Arch. Prowincji Bernardynów w Kr.: Fasc. [bez sygn.], Teczka akt personalnych S-i, Fasc. [bez sygn.], Korespondencja S-i z prowincjałem oo. Bernardynów w Krakowie za l. 1953–80, Fasc. [bez sygn.], Korespondencja S-i z W. F. Murawcem OFM za l. 1970–88, Fasc. [bez sygn.], Korespondencja (Wspomnienia) Maksymiliana Hanfa OFM, administratora klasztoru w Radecznicy w 1939/40 z ramienia władz niemieckich… (z l. 1984–8).
Wiesław Franciszek Murawiec

 

 
 

Powiązana bibliografia

Duszpasterze Polonii i Polaków za granicą. Słownik biograficzny. T. II.
Ks. Józef Szymański
Dostępne na: www.academia.edu
Ks. Józef Szymański, Duszpasterze Polonii i Polaków za granicą. Słownik biograficzny. T. II., 2011,
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Henryk Borowski

1910-02-14 - 1991-11-13
aktor teatralny
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Ruff

1872-11-14 - 1941-07-04
lekarz chirurg
 

Józef Adam Lasocki

1861-11-27 - 1931-06-08
generał dywizji WP
 

Teodor Filip Kubina

1880-04-16 - 1951-02-13
biskup częstochowski
 

Jan Czubek

1849-05-12 - 1932-07-14
tłumacz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.