Świętorzecki Józef Zachariasz (1876—1936), pułkownik armii rosyjskiej, generał brygady Wojska Polskiego.
Ur. 26 III (14 III st.st.) w Wilnie w rodzinie szlacheckiej wyznania katolickiego, był synem Wacława. Miał braci, oficerów w armii rosyjskiej, Ludomira (ur. 1865), gen.-lejtnanta wojsk inżynieryjnych, wykładowcę Mikołajowskiej Akad. Inżynieryjnej w Petersburgu, Wacława Józefa (ur. 1866), kapitana Zaamurskiego Oddz. Straży Granicznej, i prawdopodobnie Mikołaja (ur. 1865), lekarza weterynarii w armii rosyjskiej.
W l. 1886—93 kształcił się Ś. w korpusie kadetów w Orle. Od 13 IX (1 IX st.st.) 1893 był słuchaczem Konstantynowskiej Szkoły Artylerii w Petersburgu, którą ukończył w r. 1895. Awansował 24 VIII (12 VIII st.st.) t.r. na podporucznika (ze starszeństwem z 8 VIII 1894), a 9 VIII 1898 na porucznika (ze starszeństwem z 24 VIII t.r.). Skierowany do 26. Bryg. Artyl. stacjonującej w Grodnie, służył w 6. baterii, a od 12 I (24 I st.st.) 1899 w 5. baterii artyl. Dn. 1 III (13 III st.st.) 1899 przeniesiono go do 1. Wschodniosyberyjskiej Bryg. Artyl. (do 6. baterii artyl. górskiej, przemianowanej 25 VIII 1901 na 8. baterię artyl. górskiej). Równocześnie przydzielony do sztabu brygady dowodził jej oddz. szkolnym. Od 3 VII 1900 do 1 XI 1901 uczestniczył w ekspedycji wojskowej w Chinach; 24 X t.r. został przeniesiony do 1. wschodniosyberyjskiego parku artyl. Mianowany 7 IX (25 VIII st.st.) 1902 sztabskapitanem, uczestniczył od 15 III 1904 do 17 IV 1906 w wojnie rosyjsko-japońskiej jako p.o. dowódca wschodniosyberyjskiego parku artyl. górskiej. Po awansie15 X 1907 na kapitana (ze starszeństwem z 17 IV 1906) służył w l. 1907—10 w 1. wschodniosyberyjskim dyonie artyl. górskiej stacjonującym w Nikolsku Ussuryjskim. W okresie 24 I — 25 VII 1914 był słuchaczem Oficerskiej Szkoły Artyl. w Carskim Siole. W czasie pierwszej wojny światowej dowodził od 10 X t.r. baterią artyl., a następnie od 4 X 1917 dyonem artyl. Awansował 16 IX 1915 na podpułkownika (ze starszeństwem z 28 VII 1913), następnie 12 VI 1918 na pułkownika (ze starszeństwem z 7 V 1915). Był ranny 15 IX 1915, a 19 VII 1917 uległ zatruciu gazami bojowymi.
Dn. 14 XII 1917 przeszedł Ś. do dowodzonego przez gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego I Korpusu Polskiego; 18 III 1918 objął w nim dowództwo 2. dyonu w 1. Brygadzie Artyl., po czym 28 III t.r. został kierownikiem szkoły oficerskiej artyl. w Bobrujsku; funkcje tę sprawował do rozformowania Korpusu (22 V). Przedostał się następnie do Warszawy, gdzie wstąpił 11 XI do WP. Skierowany 16 XI na stanowisko zastępcy dowódcy powstającej Oficerskiej Szkoły Artyl. w Rembertowie, został 23 VII 1919 jej dowódcą. Równocześnie od lutego 1919 wchodził w skład sądu honorowego dla oficerów sztabowych artylerii. Po rozwiązaniu 15 IX t.r. Szkoły został wyznaczony na stanowisko dowódcy 9. Brygady Artyl. Polowej i odbył szkolenie w Centrum Studiów Artyl. w Warszawie; ukończył je 22 XI.
Podczas wojny polsko-sowieckiej został Ś. skierowany 24 I 1920 na front litewsko-białoruski, gdzie od 29 I t.r. dowodził 9. Brygadą Artyl. 9. DP, a od 11 VI artylerią Grupy Poleskiej. Po jej rozformowaniu 10 VIII ponownie objął dowództwo 9. Brygady Artyl. 9. DP w składzie V Armii. Równocześnie kierował kursem przeszkolenia organizacyjnego dla oficerów artylerii II Armii we Lwowie, a następnie ukończył kurs informacyjny dla wyższych dowódców w Warszawie (28 I — 16 IV 1921). W opiniach przełożonych był inteligentnym fachowcem, ambitnym i przejawiającym dużą inicjatywę organizatorem i wychowawcą. Dn. 18 X 1921 przeszedł do rezerwy oficerskiej, a 1 XI 1922 w stan spoczynku; 7 XI 1923 został awansowany na stopień generała brygady (ze starszeństwem z 1 VI 1919). Zamieszkał w Białej Podlaskiej. Zmarł 5 IV 1936 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Był odznaczony m.in. orderami rosyjskimi: św. Anny IV, III i II kl. z mieczami, św. Stanisława III i II kl. z mieczami i św. Włodzimierza IV kl. z mieczami.
Z małżeństwa z Heleną, córką Jana Zarzeckiego, nauczycielką, Ś. nie pozostawił potomstwa.
Kosk, Generalicja, II; Kryska-Karski—Żurakowski, Generałowie; Stawecki, Słown. gen.; Wojtaszak A., Generalicja Wojska Polskiego 1918—1926, W. 2012; — Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914—1920, W. 1921; Istorija „dvorian” i „konstantinovcev” 1807—1907, Pet. 1907; Moszumański Z., Kozak Z., Wojenne szkoły dla oficerów artylerii (1914—1921), Pruszków 2002; Kratkij istoričeskij očerk orlovskogo-Bachtina kadetskogo korpusa (1843—1893 gg.), Oriel 1893; Dziennik personalny MSWojsk., W. 1922 nr 33, 1923 nr 70; Obščij spisok oficerskim činam Russkoj Imperatorskoj Armii sostavlen po 1-je Janvaria 1909 g., Pet. 1909, 1910; Pamiatnaja knižka primorskoj oblasti za 1901 god, Vladyvostok 1900; toż za 1905 god, Vladyvostok 1906; toż za 1908 god, Vladyvostok 1907; Rocznik oficerski 1923, W. 1923; — CAW: sygn. I.480.607 (akta personalne); Rossijskij gosudarstvennyj voenno-istoričeskij archiv w Moskwie: F. 409 (spis służby 358 969), op. 2 spr. 22 043 (spis służby 310 097).
Mariusz Kulik