Pękala Julian (1904–1977), biskup Kościoła polsko-katolickiego. Ur. 11 V we wsi Dębowierzchy, pow. Radzyń, w rodzinie chłopskiej, był synem Pawła i Agnieszki z Mrozów. Szkołę średnią ukończył w Zduńskiej Woli. Studia teologiczne rozpoczął w r. 1924 w rzymskokatolickim Wyższym Seminarium Duchownym diecezji siedleckiej w Janowie Podlaskim i kontynuował w seminarium diecezjalnym w Tortonie koło Genui w l. 1926–8. Nie dopuszczony w swojej diecezji do święceń kapłańskich, przeszedł do Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego (PNKK), gdzie natychmiast otrzymał święcenia z rąk bpa Franciszka Hodura w Krakowie 9 VII 1928. Służbę duszpasterską odbywał w nowo zakładanych i dopiero organizowanych parafiach wiejskich, naprzód jako administrator w Świeciechowie nad Wisłą, pow. Janów, w l. 1928–30, w Baranowie koło Lublina w l. 1930–2, jako proboszcz w Szewnej, pow. Opatów, w l. 1932–3, w Chełmie Lubelskim w r. 1935, w Wiśniewie-Henrykowie, pow. Węgrów, w l. 1935–7. Po rozłamie w PNKK w r. 1931 pozostał pod jurysdykcją bpa Hodura. Bywał karany grzywnami za odprawianie publicznych nabożeństw bez zezwolenia miejscowych władz administracyjnych.

Wojna zastała P-ę w Warszawie, gdzie od r. 1937 administrował parafią. Podczas okupacji należał do grona założycieli przyszłej, zawiązanej w podziemiu Rady Ekumenicznej. Wybrany jeszcze 19 VI 1935 do Rady Kościoła, został przez nią 29 XII 1944 powołany na tymczasowego administratora PNKK zalegalizowanego w Generalnej Guberni pod nazwą Kościoła Starokatolickiego. Po zakończeniu wojny znalazł się w Lublinie i opiekował się tamtejszą parafią do r. 1950. Po śmierci bpa Józefa Padewskiego Rada Kościoła powołała P-ę na wikariusza generalnego 25 V 1951. W tym charakterze wydał w czerwcu t. r. orędzie do wiernych i kierował reorganizacją Kościoła wespół z kolegialną Kurią Biskupią. Drugi ogólnokrajowy zjazd duchowieństwa 24 VII 1952 wysunął P-ę na biskupa-elekta. Zatwierdził to synod w Warszawie 9–10 XII t. r., po czym 11 XII t. r. sakry biskupiej udzielił P-i oraz ks. Eugeniuszowi Kriegelewiczowi mariawicki bp Jakub Próchniewski. Obaj nowi biskupi podzielili się funkcjami w ten sposób, że P. objął sprawy administracyjne. Już poprzednio, 14 IX 1951, zmieniono nazwę Kościoła na: Kościół polsko-katolicki. Po dalszych zmianach personalnych w kierownictwie kościelnym P. ograniczył się w l. 1959–62 do funkcji oficjała sądu duchownego. Przeniesiony z kolei do Wrocławia, został tam ordynariuszem diecezji w l. 1963–5. Po ustąpieniu bpa Maksymiliana Rodego powtórnie sprawował P. z wyboru synodu kierownictwo ogólnokrajowe, jako biskup naczelny i przewodniczący Rady Synodalnej w l. 1966–75. Równocześnie zasiadał w prezydium Polskiej Rady Ekumenicznej. Ze względu na podeszły wiek złożył na VI Synodzie we Wrocławiu rezygnację 15 V 1975. Zmarł w Warszawie 3 III 1977 i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polski Odrodzonej (1964).

Włodarski S., Historia Kościoła polsko-katolickiego, W. 1964 I; – „Posłannictwo” 1951 nr 2–4, 1952 nr 7–8 (fot.), 12 (fot.); „Rodzina” 1977 nr 14 (fot.); – Arch. Rady Synodalnej Kościoła Polsko-Katol.: Akta personalne; – Informacje ks. Edwarda Bałakiera.

Red.