INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Karol Paweł Studziński      Karol Studziński, wizerunek na podstawie litografii z 2 połowy XIX w.

Karol Paweł Studziński  

 
 
1828-01-24 - 1883-03-15
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Studziński Karol Paweł (1828–1883), skrzypek, altowiolista, śpiewak, kompozytor, dyrygent, pedagog.

Ur. 24 I, ochrzczony 25 I w kościele św. Anny w Krakowie, był synem Marcina i Wiktorii z Biernackich, bratem m.in. Wincentego (zob., tamże informacje o rodzicach i rodzeństwie) oraz Piotra (zob.).

Być może początkowo uczył się S. pod kierunkiem brata, Wincentego, następnie u organisty katedry na Wawelu Wincentego Gorączkiewicza, nauczyciela śpiewu kościelnego i gry organowej w Bursie Muzycznej przy kolegiacie św. Anny w Krakowie. Od r. 1843, przez dziesięć lat, grał na skrzypcach w orkiestrze teatru prowadzonego w Krakowie przez Juliusza Pfeiffera. Wyjeżdżał także z zespołem na gościnne występy do Kalisza i Radomia. Ok. r. 1853 przeniósł się na stałe do Warszawy. Przez długie lata był pierwszym skrzypkiem orkiestry Teatru Wielkiego (wg niektórych źródeł także pierwszym altowiolistą). Grał partię altówki w cenionym kwartecie smyczkowym Apolinarego Kątskiego, w skład którego wchodzili także Jan Hornziel i Maurycy Karasowski; później występował z wieloma innymi kameralistami, m.in. czeskim wiolonczelistą Józefem Goebeltem. S. uczył prywatnie muzyki. Był współodpowiedzialny za organizację koncertów kameralnych w Resursie Obywatelskiej na Krakowskim Przedmieściu i sam w nich uczestniczył. Ok. r. 1855 wydał w Warszawie, nakładem Rudolfa Fryderyka Friedleina, swoje pierwsze kompozycje: miniatury na skrzypce i fortepian m.in. Małe nocturno oraz fortepianową polkę tremblante pt. Krakowianka. Z udziałem solistów i chórzystów teatrów warszawskich zorganizował męski kwartet wokalny (sam śpiewał tenorem), który rozpoczął działalność 1 I 1856. Zespół, zależnie od potrzeb, powiększany do oktetu, osiągnął poziom profesjonalny; słynął z wykonań muzyki W. A. Mozarta (6 XII 1856 odśpiewano uwerturę do „Czarodziejskiego fletu”), F. Schuberta, F. Mendelssohna, Fryderyka Chopina, a także opracowywanych przez S-ego polskich pieśni, m.in. Stanisława Moniuszki. Wg Władysława Krogulskiego kwartet «był rozrywany po wszystkich koncertach». W l. 1857 i 1858 S. wraz z innymi warszawskimi muzykami pomagał (nie wiadomo, jak długo) Józefowi Sikorskiemu w redagowaniu „Ruchu Muzycznego”; na łamach tego pisma publikował też swoje artykuły o śpiewie i muzyce kościelnej. Sporo koncertował, także na cele dobroczynne, m.in. 24 X 1858 w pałacu Augusta Potockiego na Krakowskim Przedmieściu. Najczęściej występował w Resursie Obywatelskiej, gdzie uczestniczył w wykonaniach „Kwartetu” fortepianowego R. Schumanna, „Tria” fortepianowego Chopina z udziałem Marii Kalergis oraz utworów Józefa Wieniawskiego i Mendelssohna.

Pierwszą większą kompozycją wokalno-instrumentalną S-ego była msza na sopran, alt, tenor, bas i organy, do słów Alojzego Felińskiego, wykonana w lipcu 1858 w kościele Pijarów. Recenzent „Ruchu Muzycznego” (1858 nr 27) pisał o jej fragmencie Agnus Dei, że miał «wzniosłość, krój i prostotę» zbliżoną do pieśni ludowej. Pochodząca z tej mszy czterogłosowa pieśń z fortepianem Ojcze nasz została wydana w r. 1858 w „Ruchu Muzycznym” (dod. do nr 43). W drugiej mszy, skomponowanej do tekstu łacińskiego, a wykonanej tamże 22 V 1859, charakteryzującej się bogatszym zespołem środków harmoniczno-polifonicznych, recenzent („Ruch Muzycz.” 1859 nr 21) dostrzegł «kompozycję pełną zalet, przynoszącą zaszczyt jej twórcy», a także «świeżość i szlachetność myśli» oraz swobodę w ich rozwijaniu i prowadzeniu, a część Gloria nazwał «małą fugą». Ogółem skomponował S. prawdopodobnie pięć mszy, w tym Mszę rekwialną; żadna z nich nie została wydana w całości i nie jest znana ich tonacja, fragmenty ukazywały się dużo później w różnych opracowaniach, m.in. Śpiewy do Mszy nr 5 na 1 głos i organy lub fisharmonium, w seriach „Caecilia” [b.r.w.] u «Gebethnera i Wolffa» oraz „Chwała na wysokości” [b.r.w.] u Ferdynanda Hoesicka. Fragmenty rękopiśmiennych kopii mszy posiadała Biblioteka Jagiellońska (ich identyfikacja nie powiodła się). Do utworów o charakterze religijnym należała także Modlitwa do Matki Boskiej na głos i fortepian, wydana w r. 1860 w Warszawie (wyd. «Gebethner i Wolff», wznowienie w r. 1880). Dla swojego kwartetu S. sam komponował pieśni m.in. Do róży (lub Róże) do słów Włodzimierza Wolskiego, która ukazała się u «Gebethnera i Wolffa» (ok. 1859, wznowienie ok. 1872 i 1891), Anioł stróż (1860, wykonanie m.in. 19 XII t.r. przez kwartet S-ego w Nowej Resursie) oraz czterogłosowy mazurek à cappella pt. Wiosna, do słów Maksymiliana Radziszewskiego („Ruch Muzycz.” 1861 nr 1) dla uczczenia trzydziestolecia powstania listopadowego z refrenem „Boże daj, Boże daj, by oczyścił z gadów kraj”. Prawdopodobnie publikacja tej ostatniej pieśni spotkała się z ostrą reakcją cenzury i pośrednio przyczyniła się do zamknięcia „Ruchu Muzycznego”. S. był też autorem «klasycznych» pieśni salonowych na głos i fortepian, z których popularność osiągnęły m.in. pieśń Dziewczę i gołąb do słów Antoniego Edwarda Odyńca, wydana w r. 1860 u Adama Dzwonkowskiego (W.) oraz Bratki, duettino (z r. 1858) na dwa głosy dziecięce do słów Deotymy (Jadwigi Łuszczewskiej). Publikował również S. miniatury wokalne dla dzieci w piśmie „Wieczory rodzinne”, ukazującym się w Warszawie od r. 1880. Okazjonalnie zajmował się ekspercką oceną budownictwa skrzypcowego, np. wraz z Ignacym Feliksem Dobrzyńskim i Sikorskim wydał opinię o instrumentach lutnika Henryka Ruderta, przed wysłaniem ich na wystawę lutniczą w Londynie w r. 1862.

W r. szk. 1863/4 był S. zaangażowany jako wykładowca solfeżu i «zasad wyższych muzyki» w warszawskim Inst. Muzycznym. Od sierpnia 1865 z inicjatywy Moniuszki kierował także klasą chórów, najpierw w jego zastępstwie, a od 4 I 1866 na stałe. Chóry Instytutu postawił na wysokim poziomie i kilkakrotnie wystąpił z nimi również poza uczelnią: «na wszelkich popisach jaśniały precyzją i czystą intonacją», pisał Jan Kleczyński w „Echu Muzycznym i Artystycznym” (1884 nr 22). W r. 1866 otrzymał S. nominację na członka zarządu Instytutu. Ok. r. 1865 wydał w Warszawie Mazura Fantastycznego „Willanowskiego” na fortepian. Przed r. 1868 skomponował popularny Nokturn, pieśń dla swego kwartetu wokalnego; t.r. kwartet został rozwiązany. Od r. 1870 pełnił funkcję profesora w Inst. Muzycznym, którą sprawował do śmierci; możliwe, że z tej przyczyny pożegnał się t.r. z orkiestrą Teatru Wielkiego. Był już wówczas autorem cenionego podręcznika Zasady muzyki oraz nauka czytania nut głosem (W. 1869, wyd. 4, W. 1884), o którym Kleczyński napisał: «bardzo dobry podręcznik, który mimo pewnych nieścisłości jest książką praktyczną i wybornie swój cel spełniającą». Ok. r. 1870 wydał S. cykl pięciu Piosenek z towarzyszeniem fortepianu, w tym nr 1 Wieczór i ranek do słów Seweryny Pruszakowej (Duchińskiej) i nr 5 Dziewczyna wiejska do słów Teofila Lenartowicza; cykl wyszedł nakładem «Gebethnera i Wolffa» (W. 1872). Znaną pieśnią była też Modlitwa do słów Radziszewskiego, przeznaczona na baryton lub mezzosopran z towarzyszeniem fortepianu lub organów (W. 1873). W r. 1878 opublikował S. swój drugi podręcznik: Studia odnoszące się do sposobu śpiewania (W.). T.r. wykonano w katedrze na Wawelu (26 II) jedną z jego mszy.

Zdolnościami kompozytorskimi S. zdecydowanie ustępował bratu Wincentemu; komponował też i wydawał znacznie mniej. Obecnie znana jest tylko niewielka część jego spuścizny. Instrumentalne miniatury S-ego są jakościowo przeciętne, niemal prymitywne; pewna oryginalność cechuje utwory przeznaczone dla dzieci, a dzieła chóralne mają poprawną formę i fakturę. Oddzielną grupę kompozycji S-ego stanowią opracowania, a nawet zapożyczenia twórczych pomysłów innych kompozytorów, co było wówczas powszechną praktyką. Tak np. do Mazurka a-moll op. 7 nr 2 Chopina dołączył S. tekst Kornela Ujejskiego i jako swój utwór pt. Zakochana wydał u Józefa Kaufmanna w Warszawie w r. 1864 (w tej wersji opublikowano pieśń nakładem «Gebethnera i Wolffa» w l. 1893, 1898 i 1911). Muzyka S-ego funkcjonowała w życiu artystycznym Warszawy co najmniej do okresu pierwszej wojny światowej; jego Requiem było kilkakrotnie wykonywane w kościele Świętego Krzyża (m.in. w r. 1895 na pogrzebie Kleczyńskiego), a na cmentarzu Powązkowskim w r. 1908 z okazji wybudowania grobowca Moniuszki. Pieśni S-ego ukazywały się w różnych wydaniach zbiorowych, ale też indywidualnie, np. Na skrzydłach pieśni wznowiono ok. r. 1910. Podkreślić należy również długoletnią działalność S-ego na polu pedagogiki (jego uczniem był m.in. skrzypek Władysław Górski) oraz zasługi dla instrumentalnej i chóralnej kameralistyki, istotne wobec ubogich w XIX-wiecznej Polsce tradycji zespołowego muzykowania. W opinii Kleczyńskiego był S. «sympatycznym i miłym człowiekiem» („Tyg. Powsz.” 1883 nr 23). Zmarł po ciężkiej chorobie 15 III (wg klepsydry – 16 III) 1883 w Warszawie, został pochowany 19 III na cmentarzu Powązkowskim.

S. był żonaty, miał troje dzieci.

 

Popiersie przez nieznanego artystę, litogr. w B. Narod. (sygn. G.11718); Fot. wg ryciny Józefa Holewińskiego, reprod. w: „Kłosy” 1883 nr 926; – Błaszczyk, Dyrygenci; Chomiński J. M., Turło T. D., Katalog dzieł Fryderyka Chopina, Kr. 1990; Enc. Org., XXIV; Fétis F. J., Biographie universelle des musiciens et bibliographie générale de la musique, Paris 1870 VIII; Grove’s Dictionary, XXIV; Katalog portretów osobistości polskich i w Polsce działających, W. 1994 IV; Słown. Muzyków Pol., II; Sowiński, Słown. muzyków; – [Le Brun T.] T. L., Kwartet Studzińskiego, „Gaz. Muzycz. i Teatr.” 1866 nr 24; Kleczyński J., Zasady muzyki oraz zasady czytania nut głosem przez Karola Studzińskiego (rec.), „Tyg. Ilustr.” 1869 nr 81; tenże, Ze świata tonów, „Tyg. Powsz.” 1883 nr 23; [Rec. występu kwartetu S-ego z 6 XII 1857]: „Gaz. Warsz.” 1857 nr 328; Rudziński W., Stanisław Moniuszko. Studia i materiały, Kr. 1961 cz. 2; [Seki K.] K. S., Kilka słów o muzyce kościelnej, „Ruch. Muzycz.” 1858 nr 16; Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku. Studia i materiały, Red. Z. Chechlińska, W. 1976–80 III–IV; Wroński W., Szkolnictwo muzyczne w Polsce w wieku XIX, cz. II, „Muzyka” 1951 nr 7; – Reiss J. W., Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, Kr. 1939 I; – „Pam. Muzycz. i Teatr.” 1862 nr 7; „Ruch Muzycz.” 1858 nr 27 (rec. I Mszy), nr 42, 1859 nr 21, 1860 nr 28; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Echo Muzycz. i Artyst.” 1884 nr 22 (J. Kleczyński), „Kur. Warsz.” 1883 nr 61; – B. Jag.: rkp. 6828 (mater. W. J. Krogulskiego), sygn. 224648 III k. 198 (klepsydra S-ego); Paraf. rzymskokatol. p. wezw. św. Anny w Kr.: Liber baptisatorum, VI s. 21.

Barbara Chmara-Żaczkiewicz

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 
 

Wincenty Wojciech Studziński

1815-03-30 - 14/15.07.1854 skrzypek
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Lucjan Żeligowski

1865-10-17 - 1947-07-09
generał broni WP
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Maurycy Pius Rudzki

1862-12-28 - 1916-07-20
astronom
 

Franciszek Chrószcz

1844 - 1908-08-08
chłop
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.