INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Karol Wernazy (Wiernosz) Oborski h. Pierzchała  

 
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Oborski Karol Wernazy (Wiernosz) h. Pierzchała vel Roch (zm. 1729), kasztelan gostyński, potem bracławski. Był synem Marcina, woj. podlaskiego (zob.), i Izabeli z Ossolińskich. W r. 1678 przebywał (zapewne ucząc się) w Królewcu, a w r. 1681 znajdował się w Poczdamie. W r. 1695 bezskutecznie rywalizował z Antonim Dominikiem Czartoryskim o względy Felicji z Łosiów, wojewodzianki malborskiej, wdowy po Janie Działyńskim, wojewodzicu brzesko-kujawskim. W marcu t. r. stał się O. jednym z bohaterów skandalu związanego z konfliktem pomiędzy marszałkiem nadwornym kor. Józefem Karolem Lubomirskim a jego żoną Teofilą. Sarnecki wiązał osobę O-ego z marszałkiem nadwornym kor., pisząc dwuznacznie, iż syn wojewody podlaskiego «osobno z nim [tj. Lubomirskim] sobie rezyduje i zażywa rozpusty zwykłej». W r. 1695 O. był już starostą liwskim. W lipcu 1697 krytyczne uwagi wywołało zachowanie O-ego, który wysłany przez Lubomirskiego z «przeprosinami» do Augusta II, «napiwszy się różnie i nieprzystojnie występował, za co był konfundowany». Jeszcze jako wojewodzie podlaski został 7 VI 1689 marszałkiem sejmiku liwskiego. W r. 1699 został posłem na sejm walny warszawski. W czerwcu 1700 był marszałkiem sejmiku ziemi liwskiej, którego uchwałą z 1 VIII 1701 otrzymał za swoje «fatygi i koszt … sól suchedniową na naszą ziemię liwską należącą tegoroczną». W grudniu 1701 uwolniono część dóbr O-ego od poboru i podymnego. Dn. 6 VII 1703 podpisał jako starosta postanowienia szlachty liwskiej, zebranej na popisie, na którym uchwalono wyprawę żołnierza i podatki na wojsko. W r. 1704 występował znów jako marszałek limitowanego sejmiku liwskiego. Funkcję tę pełnił ponownie 5 i 18 VI 1704. Uchwałą z 18 VI 1704 wyznaczono O-ego posłem na elekcję Leszczyńskiego. W październiku 1709 starał się o kasztelanię podlaską.

Dalsze losy O-ego znane są jedynie wyrywkowo. W r. 1710 na walnej radzie warszawskiej powołano go w skład komisji toruńskiej. Znalazł się również w gronie deputatów do boku królewskiego. Na tejże walnej radzie, mocą uchwały następnego sejmu, zalecono oddanie O-emu grobelnego w jego dziedzicznym Seroczynie. Trudno stwierdzić, czy O. przebywał w Warszawie w okresie obrad walnej rady. W każdym razie w jego «stancji» doszło do zajścia między Polensem, płkiem dragonii, a Rudzińskim, posłem ziemi czerskiej. Awantura ta o mało nie doprowadziła do zatamowania obrad rady w dn. 28 III 1710. Sejmik liwski z 31 III 1712, który domagał się uwolnienia na kilkanaście lat starostwa liwskiego od podatków, zalecał jednocześnie O-emu, aby «ratusz w Liwie jako najprędzej restaurować i wystawić na sądy fiskalne rozkazał». W październiku t. r. żądano ponownie zwolnienia od podatków zrujnowanego starostwa liwskiego. Równocześnie domagano się od starosty regularnego odbywania sądów, w sytuacji gdy «ojcowie córkom dzieci robią, mężowie żony zabijają, chłopi szlachtę na śmierć mordują», grożąc, że w razie dalszego niewykonywania obowiązków starostwo może być zgłoszone jako wakans. Dn. 27 XI 1713 O. został mianowany kasztelanem gostyńskim. Występował w tym czasie jako starosta szropeński. Dn. 16 IX 1716 otrzymał kasztelanię bracławską. W sierpniu 1717 załatwiał sprawy hetmana w. kor. Adama Sieniawskiego na generale mazowieckim. Dn. 6 III 1720 brał udział w posejmowej radzie senatu. Zmarł w połowie r. 1729.

O. był ożeniony z Marianną (Zuzanną?) Ligęzówną. Wg Niesieckiego oprócz Stanisława, kanonika krakowskiego i warszawskiego, miał jeszcze synów: Andrzeja, podkomorzego czerskiego, Franciszka, starostę liwskiego, a wg Uruskiego dwie córki: Anielę, wydaną za Jakuba Przebendowskiego, kasztelana elbląskiego, i Eleonorę, wydaną za Franciszka Dembińskiego, starostę czchowskiego. Wiadomości o dzieciach O-ego nie znajdują potwierdzenia w aktach sejmikowych woj. mazowieckiego.

 

Łętowski, Katalog bpów krak., III; Słown. Geogr., (Seroczyn); Niesiecki; Uruski; Błeszczyński J., Spis senatorów i dygnitarzy kor. z XVIII w., w: Kossakowski S. K., Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, W. 1872 III 4, 15; – Diariusz walnej rady warszawskiej z r. 1710, Wyd. R. Mienicki, Wil. 1928; Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1862 s. 52; Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, Wyd. J. Woliński, Wr. 1958; Teka Podoskiego, II 53,125; Vol. leg., VI 190, 195, 197; – AGAD: Arch. Radziwiłłów Dz. V nr 10602; B. Czart.: nr 5905; B. Jag.: rkp. 4387 cz. I k. 304; B. PAN w Kr.: Teki Pawińskiego nr 8322 k. 244, 245v., 280, 281v., 286–289, 293, 300, 302–304v., 359, 368v.,–369, 337v . (akta ziemi liwskiej).

Andrzej Link-Lenczowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.