INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Kazimierz Sulistrowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sulistrowski Kazimierz (1778–1818), wileński marszałek gubernialny, gubernator cywilny guberni mińskiej.

Był synem Alojzego (zob.) i Antoniny z Oskierków, bratem stryjecznym Mikołaja Sulistrowskiego (zob.).

S. odebrał staranne wykształcenie domowe. W l. 1790–5 uczył się za granicą, po czym kontynuował naukę w Konwikcie Warszawskim Księży Pijarów na Żoliborzu. Po śmierci ojca odziedziczył w r. 1796 majątki w gub. mińskiej: Kassutę, Ostaszków, Kościukowicze i miasteczko Kurzeniec (pow. wilejski), Karolin (pow. wileński) oraz Mieleszkiewicze (pow. mozyrski), a także w gub. wileńskiej miasteczka Daukszyszki (pow. oszmiański) i Szemetowszczyzna (pow. święciański). Po stryju Joachimie Sulistrowskim, kanoniku katedry wileńskiej, odziedziczył kamienicę w Wilnie przy ul. Trockiej. Dn. 25 IX 1805 na sejmiku szlachty pow. zawilejskiego został wybrany na marszałka powiatowego; funkcję tę pełnił prawdopodobnie do r. 1808. Dn. 26 I 1809 obrano go wileńsko-litewskim marszałkiem gubernialnym. Dn. 5 XI t.r. otrzymał Order św. Anny II kl. Razem z ks. Michałem Kleofasem Ogińskim wchodził w skład delegacji, która 29 VI 1810 przedstawiła carowi Aleksandrowi I dezyderaty szlachty wileńskiej, dotyczące zmniejszenia obciążeń podatkowych. Dn. 6 X t.r. otrzymał rangę rzeczywistego radcy stanu. Wraz z Ogińskim, Tomaszem Wawrzeckim i Józefem Frankiem opracował projekt «Litewskiego Teatru Narodowego» w Wilnie. W r. 1811 uczestniczył w opracowaniu projektu prawideł sejmikowych guberni wileńsko-litewskiej, na podstawie których miały się odbywać wybory sędziów i urzędników samorządu szlacheckiego. Z tego czasu pochodzi jego Mowa stanu konsyliarza, litewsko-wil. gubowskiego [gubernialnego] marszałka, przed przystąpieniem do elekcji departamentów sądu głównego Lit. Wil. w zgromadzeniu szlacheckim d. 6. novembra r. 1811 miana ([Wil.] 1811). Był członkiem Wileńskiego Tow. Dobroczynności (WTD).

S. był na Litwie postacią znaną i cenioną, toteż kiedy przed rozpoczęciem wojny z Rosją Napoleon zażądał od Rady Stanu Ks. Warsz. wskazania mu sześciu wybitnych obywateli, którzy po wkroczeniu armii francuskiej mogliby uczestniczyć w organizacji Litwy, pojawiło się m.in. nazwisko S-ego. Jednak S. należał do zwolenników orientacji na Rosję. Za zasługi dla Cesarstwa Rosyjskiego otrzymał 12 IV 1812 Order św. Anny I kl. Dwa tygodnie później (26 IV t.r.) uczestniczył w powitaniu Aleksandra I w Wilnie. Niebawem złożył mu wraz z Franciszkiem Ksawerym Lubeckim deklarację wiernopoddańczą, oświadczając gotowość bezinteresownego dostarczenia zaopatrzenia wojskom rosyjskim; studenci wileńscy z tajnego związku «Bracia uciemiężeni» krytykowali go z tego powodu w pismach ulotnych. W maju wszedł S. w skład utworzonego w Wilnie Centralnego Komitetu do repartycji żywności dla wojsk rosyjskich, zwanego też Komitetem Obywatelskim dla potrzeb wojennych. Przyczynił się do zgromadzenia w krótkim czasie znacznych zapasów furażu i żywności; zostały one spalone przez Kozaków, gdy Wielka Armia Napoleona zbliżała się do Wilna. S. wraz z członkami Komitetu Obywatelskiego, Ogińskim, Wawrzeckim, Lubeckim oraz Ludwikiem Platerem, po pospiesznej ewakuacji 26 VI 1812 Aleksandra I z Wilna, podążył w ślad za nim do Petersburga. W listach pisanych stamtąd do zaprzyjaźnionego z nim Michała Józefa Romera wyrażał jednak żal, że opuścił Wilno.

Po wyparciu Wielkiej Armii S. na początku r. 1813 wrócił do Wilna. Dn.7 V t.r. przestał pełnić urząd wileńsko-litewskiego marszałka gubernialnego, po czym zajął się gospodarowaniem w swoich majątkach oraz działalnością w WTD. W r. 1815 sporządził testament, w którym poczynił zapisy m.in. na rzecz Towarzystwa, kościoła w Kurzeńcu i altarii w Daukszyszkach. Dn. 6 V 1816 został mianowany przez Aleksandra I gubernatorem cywilnym gub. mińskiej; przeniósł się wtedy do Mińska. T.r. otrzymał Order św. Anny II kl. Jeszcze t.r. wstąpił do tamtejszej loży masońskiej «Pochodnia Północna»; był w niej mistrzem katedry i posiadał VII stopień wtajemniczenia. W r. 1817 był też członkiem honorowym Wielkiej Loży prowincjonalnej w Wilnie «Jedność Doskonała», której przewodniczył Romer. Jako gubernator miński «najpiękniejszą po sobie zostawił pamięć» (G. Puzynina); uważany był za człowieka «wielkiej powagi» i «niepospolitej głowy», a był przy tym dowcipny i wesoły. Zmarł 12 VIII 1818 w Pińsku, został pochowany 25 II 1819 w kaplicy rodzinnej w Szemetowszczyźnie.

S. był żonaty z Karoliną z Abramowiczów (zm. 1849), córką Joachima, podstarościego starodubowskiego; od ok. r. 1812 była ona chora psychicznie. Miał troje dzieci, córki: Antoninę (1805–1853), żonę Józefa Śniadeckiego, w r. 1838 więzioną za udział w spisku Szymona Konarskiego, i Konstancję (1806–1845), od r. 1823 żonę Aleksandra Skirmunta (zob.), oraz syna, Aleksandra (1807–1872), który chorował psychicznie i przez kilkadziesiąt lat przebywał w zakładzie dla obłąkanych w Pirna pod Dreznem; jego chorobę współcześni uważali za wynik zawiedzionej miłości do księżniczki Idy Ogińskiej, najmłodszej córki Michała Kleofasa. Po śmierci S-ego opiekę nad małoletnimi dziećmi oraz nad majątkiem sprawował komitet, do którego należeli Romer, wówczas marsz. szlachty gub. wileńsko-litewskiej, Daniel Buczyński, prezes sądu granicznego pow. zawilejskiego, i Mikołaj Abramowicz, marsz. szlachty pow. wileńskiego.

 

Boniecki; Encyklopedičeskij slovar’, Pet. 1901 XXXII; Estreicher w. XIX, IV; Niesiecki, VIII; PSB (Ogiński Michał Kleofas); Słown. Geogr. (Daukszyszki, Kassuta, Kościuszkowicze, Mieleszkiewicze, Szemetowszczyzna); Urzędnicy, XI i indeksy; Żychliński, V; – Bairašauskaitė T., Lietuvos bajorų savivalda XIX a. pirmojoje pusėje, Vilnius 2003; Czubaty J., Zasada „dwóch sumień”. Normy postępowania i granice kompromisu politycznego Polaków w sytuacjach wyboru (1795–1815), W. 2005; Iwaszkiewicz J., Litwa w roku 1812, Kr.–W. 1912; Jankowski C., Powiat oszmański, Pet.–Kr. 1896–1900 I–IV; Kukiel M., Wojna 1812 roku, Kr. 1937 I, II; Małachowski–Łempicki S., Wolnomularstwo na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1776–1822, Wil. 1930; Stolzman M., Nigdy od ciebie miasto […] Dzieje kultury wileńskiej lat międzypowstaniowych (1832–1863), Olsztyn 1987 s. 242; Šved V., Masonskia ložy na zemlach Belarusi (kaniec XVIII – peršaia čverc XIX st.), volnyie muliary u belaruskai gistoryi, Vil’nia 2005 s. 77; Teatr polski od schyłku XVIII wieku do roku 1863, w: Dzieje teatru polskiego, Red. T. Sivert, W. 1933; Worotyński W., Seminarium Główne w Wilnie. Powstanie i pierwszy okres dziejów (1803–1816), Wil. 1935; – Frank J., Pamiętniki…, Oprac. W. Zahorski, Wil. 1913 II; Lipski J., Archiwum Kuratorii Wileńskiej X. Ad. Czartoryskiego, Kr. 1926 (dot. stryja S-ego, Joachima Sulistrowskiego); Malinowski M., Księga wspomnień, Wyd. J. Tretiak, Kr. 1907; Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., II 185, IV 65; Morawski S., Kilka lat mojej młodości w Wilnie (1818–1825), Oprac. A. Czortkowski, H. Mościcki, W. 1959; Ogiński M. K., Pamiętniki, P. 1872 III 95–6; Puzynina z Güntherów G., W Wilnie i w dworach litewskich. Pamiętnik z lat 1815–1843, Wil. 1928 s. 13–14, 27, 50, 55, 110–11, 113, 132, 359; – Kalendarzyk polityczny na rok 1817 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wil. 1816 s. 148; „Kur. Lit.” 1818 nr 68 (rachunek przychodu i rozchodu kasy WTD); – B. Narod.: rkp. IV 8654 k. 5 (akta dot. opieki nad małoletnimi dziećmi S-ego, 1818–28), rkp. IV 8657 k. 7–8 (rejestry wydatków, rachunki, drobne notatki rachunkowe kasy opieki małoletnich Sulistrowskich, 1809–26), rkp. IV 8659 k. 51–6 (akta prawno-majątkowe i administracyjne dóbr małoletnich Sulistrowskich, 1816–24), rkp. IV 8655 k. 11, 38–42 (akta dot. długów i innych zobowiązań obciążających masę spadkową Sulistrowskich, 1815–25), rkp. IV 8661 k. 11–12 (skargi i prośby byłych sług i oficjalistów S-ego o różne należności, długi, gratyfikacje i zapomogi); B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 1175 k. 89, 94; Lietuvos mokslų akademijos biblioteka w Wil.: F. 138–1767 k. 49–53; Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil.: F. 391 op. 2 delo 11 k. 24–25 (materialy o provedenii dvorianskich vyborov, 1816–29), F. 391 op. 9 delo 2783; Rossijskij gosudarstvennyj istoričeskij archiv w Moskwie: F. 1284 op. 4a ks. 7 delo 187 k. 85–6.

Tamara Bairašauskaitė i Leszek Zasztowt

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Emanuel Gilibert

1741-06-21 - 1814-09-02
botanik
 

Cyprian Godebski

1765 - 1809-04-19
poeta
 

Jan Chrzciciel Lampi (starszy)

1751-12-31 - 1830-02-16
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Alojzy Rejchan

1807-06-22 - 1860-11-06
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.