Mokrski Klemens (właściwie Klemens z Mokrska) h. Jelita (zm. 1387), kasztelan radomski. Był synem Piotra Mokrskiego (zob.) i Krystyny, bratem bpa krakowskiego Floriana Mokrskiego (zob.), a także Dziwisza z Węgleszyna. Cała dawniejsza literatura genealogiczno-heraldyczna wprowadziła wiele zamieszania poprzez błędne identyfikacje, jeśli chodzi o ród Mokrskich, zaliczając bezpodstawnie m. in. Tomisława do rodu Bibersteinów, a Klemensa Mokrskiego raz do rodu Lisów z Krzelowa, a innym razem do Gryfitów z Ossowej. Klemens Mokrski należał do drugiego pokolenia rodu Mokrskich, które odgrywało jeszcze znaczną rolę polityczną za panowania Kazimierza Wielkiego. Nie ma pewności, czy występujący w r. 1340 chorąży krakowski Klemens jest identyczny z M-m. Pierwsza pewna wiadomość o nim pochodzi z 28 V 1348 jako o świadku wystawionego w Lublinie dokumentu królewskiego. Był już wówczas podstolim sandomierskim. Urząd ten piastował do r. 1363, po czym objął po Ninocie kasztelanię radomską. Od r. 1348 spotykamy M-ego coraz częściej na dworze królewskim, i to nie tylko w Krakowie, np. w r. 1351 towarzyszył królowi do Płocka; świadkował na akcie umowy Kazimierza z książętami mazowieckimi Siemowitem i Kazimierzem w przedmiocie stosunku lennego ziemi płockiej, wiskiej i zakroczymskiej. Zyskiwał coraz większą przychylność Kazimierza Wielkiego, czego niewątpliwym dowodem był przyjazd króla w r. 1355 do jego domu w Mokrsku. Królowi towarzyszyli wtedy: brat M-ego Florian, brat stryjeczny Stanisław, kasztelan małogoski, chorąży krakowski Pełka i cześnik Piotr. Najpóźniej od r. 1363, po objęciu kasztelanii radomskiej, M. należał do rady królewskiej. Przebywał najczęściej w Krakowie, towarzyszył królowi w podróżach – świadkował często na dokumentach królewskich, a także sądu ziemskiego krakowskiego. Wraz z bratem Florianem reprezentował stanowisko całkowitej lojalności wobec polityki i poczynań króla. Po śmierci Kazimierza Wielkiego znalazł się w obozie legalnie opozycyjnym wobec Andegawenów i odtąd nie spotykamy go nigdy w otoczeniu królowej Elżbiety i Ludwika Węgierskiego. W r. 1379 obok bpa Floriana Mokrskiego wchodził w skład delegacji panów małopolskich pertraktujących z królem Ludwikiem o przywrócenie kasztelanii sandomierskiej Zabrony (uposażenie ziemskie tego urzędu) i oddanie jej Janowi z Tarnowa. W r. 1384 był jednym z członków wyznaczonego przez królową Elżbietę sądu, który uwolnił arcbpa gnieźnieńskiego Bodzantę od stawianych mu zarzutów zdrady dynastii andegaweńskiej na rzecz księcia Siemowita mazowieckiego, a także od zarzutu nieszlachetnego pochodzenia, i skazał Więcława Roszkowskiego na odpowiednie kary. M. świadkował też na wystawionym t. r. dokumencie woj. kaliskiego Sędziwoja, którym przywracał arcybiskupowi zamek Opatów, trzymany nieprawnie przez Roszkowskiego.
Po r. 1370 M. uczestniczył w wiecach i roczkach sądowych zarówno dla ziemi krakowskiej w Krakowie, jak i dla ziemi sandomierskiej w Wiślicy i Radomiu. Występował też często przed sądem we własnych sprawach majątkowych. W l. 1376–85, tytułowany zazwyczaj panem Radomskim, procesował się m. in. z Michałkiem z Dziewięczyc, gdzie miał część, z Mikołajem ze Stępocic, o część Karwina, o Dziewięcioły. W r. 1372 uzyskał od brata Floriana uposażenie dziesięcinami biskupimi będącej pod jego patronatem altarii w kościele w Mokrsku. M. pozostawił znaczny majątek ziemski, brak jednak danych bezpośrednich do jego całościowego odtworzenia. O jego wielkości świadczy m. in. podział dóbr dokonany w r. 1419 pomiędzy jego wnukami, synami Floriana, w r. 1423 między synami Andrzeja, czy też późniejsze legaty syna M-ego Dziwisza. M. po raz ostatni wystąpił w źródłach 30 XI 1387, a w początkach n. r. jego żona była już wdową.
M. był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą, nie znaną z imienia, żoną miał syna Dziwisza z Pacanowa i Mokrska, kanonika krakowskiego i prepozyta skalbmierskiego w l. 1386–1431, który w r. 1428 ufundował i uposażył ze swego majątku altarię Najśw. Maryi Panny Śnieżnej w kaplicy Św. Tomasza, zbudowanej w katedrze wawelskiej przez jego stryja – bpa Floriana; część swego majątku Dziwisz przekazał bratu Klemensowi, a część synom tegoż. Nie wiadomo, z którą żoną miał trzech synów: Piotrasza (Piotra) Sancygniowskiego, występującego w l. 1387–1417, który w r. 1413 ufundował i uposażył kościół parafialny w Sancygniowie (dał on początek wybijającej się w drugiej połowie XV w. rodzinie Sancygniowskich); Floriana, zmarłego przed r. 1419, ojca m. in. Floriana z Pacanowa i Mokrska, podstolego krakowskiego (zob.), oraz Andrzeja (zapewne z pierwszej żony), zmarłego już w r. 1387, którego wnuk Jan, syn Adama, był w l. 1431–47 burgrabią krakowskim. Drugą żoną M-ego była Halszka (Elżbieta) z Żurady pod Olkuszem, która w l. 1388–1400 występowała wiele razy przed sądem w sprawach majątkowych (m. in. procesowała się o część należących do Jelitczyków Korabnik), jako wdowa Radomska lub pani Radomska. Z tego związku urodził się syn Klemens, kasztelan radomski w l. 1388–1419 (zob.).
Boniecki, X 121; Paprocki, s. 257–8; – Kaczmarczyk Z., Monarchia Kazimierza Wielkiego, P. 1939 I 294, 296, II 308; – Arch. Sanguszków, II nr 35, 51; Cod. Pol., III nr 99, 104; Dokumenty sądu ziemskiego krakowskiego, Kr. 1971 nr 15–16, 20–2; Iura Masoviae terrestria, W. 1972 I nr 10; Kod. katedry krak., I nr 195, 205, 238, 240, 257, 272, 278, 289, 297, 321, 323; Kod. m. Kr., I nr 24, 30; Kod. mogilski, nr 84; Kod. Mpol., I nr 240, 331, 335, 345, III nr 702, 723, 731, 733, 758, 768, 817, 822, 825–6, 838, 884, 890, 908, 918, 925; Kod. Wpol., III nr 1825–6; Starod. Prawa Pol. Pomn., VIII nr 254, 296, 1353, 1504, 1587, 1900, 2093–4, 2449, 2479, 3179, 3417, 3621, 3668, 3770, 3797, 4451, 4799, 4825, uw. 104, 332; Zbiór dok. mpol., I nr 53–4, 77, 92, 99, 132, 143, IV nr 936, 972, 991, VIII nr 2537; – Arch. Państw. w Kr.: Terr. Crac. t. 1a s. 35, 199, t. 1b s. 49, 105, t. 2a s. 77, t. 3a s. 112, 157, 164, 576.
Franciszek Sikora