INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Ludwik Przesmycki  

 
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Przesmycki Ludwik (1839–1899), lekarz, współzałożyciel i dyrektor zakładu leczniczego w Sławucie. Ur. w Lubomlu (Lubomli) w pow. włodzimierskim, był synem Adama, współwłaściciela Bucynia w pow. kowelskim, komisarza rządu narodowego, i Klary z Ostrzeszewskich.

Gimnazjum P. ukończył w Białej Cerkwi. Medycynę studiował w Akademii Medyko-Chirurgicznej i Szkole Głównej Warszawskiej. Jako student brał udział w powstaniu styczniowym wraz z ojcem i braćmi Edwardem i Władysławem. W jednej z potyczek pod Warszawą ciężko raniony, ocalał przechowywany w szpitalu jako chory na dur brzuszny. Ukończył studia w r. 1868 ze stopniem lekarza. Następnie osiadł na Ukrainie, gdzie praktykował przez dziesięć lat. Wtedy też został powołany jako lekarz domowy ks. Romana Sanguszki do Sławuty nad Horyniem w pow. zasławskim i jako kierownik szpitala dóbr książęcych. Sanguszkowie, właściciele wielkich stadnin koni arabskich i półkrwi angielskich, sprowadzili w r. 1876 Tatara do wyrobu kumysu, z czasem powstała wielka kumysownia, z której od r. 1877 sprzedawano kumys. Zaczęli tu zjeżdżać liczni kuracjusze zachęceni zarówno kumysem, jak i atrakcyjnością Sławuty i w związku z tym miejscowi lekarze pragnęli zorganizować stację klimatyczną. R. Sanguszko dokonał zapisu testamentowego na rzecz P-ego, przeznaczając mu dwuwłókowy (36 ha) zalesiony obszar po obu brzegach Horynia. Na tym terenie w r. 1879 P. z doktorem Juliuszem Zejdowskim założyli zakład przyrodoleczniczy, uzyskawszy koncesję Min. Spraw Wewnętrznych, Sanguszko wydzierżawił im dodatkowo łąki na utrzymanie kobył. Obaj lekarze byli właścicielami zakładu, a P. jego dyrektorem.

P. rozwijał zakład przeznaczając z braku innych środków na ten cel własne zarobki. W r. 1880 wybudował piętrowy pawilon zakładu zawierający 66 pokoi dla kuracjuszy i ambulatorium. Na rzece postawił łazienki do zimnych kąpieli, zakupił łódki, urządził teren zabaw z modną wówczas kręgielnią. Jednocześnie pilnie studiował piśmiennictwo dotyczące uzdrowisk. Zwrócił się na koniec do będącego autorytetem w tej dziedzinie swego kolegi ze studiów Henryka Dobrzyckiego z Warszawy, który na zaproszenie obu lekarzy przyjechał w r. 1884 i został naczelnym lekarzem zakładu. Poza leczeniem klimatycznym i kumysowym wprowadził on wodolecznictwo, elektroterapię, masaże, komory pneumatyczne. W r. 1894 P. zbudował zakład wodoleczniczy wg planów inżyniera T. Bielskiego. Z czasem poza gruźlicą w Sławucie zaczęto leczyć wszelkie choroby dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, ginekologiczne, neurastenię, anemię i ogólne wyniszczenie. Dobrzycki, poza kierownictwem lekarskim, pomagał też P-emu w sprawach administracyjno-gospodarczych. P. był również konsultantem lekarskim, a w latach dziewięćdzesiątych (być może po śmierci Zejdowskiego) jedynym właścicielem zakładu. Zakład, głównie dzięki staraniom P-ego i Dobrzyckiego, stał się jedną z poważniejszych stacji leczniczych. Sam P. żył bardzo skromnie, dochody obracał na zakład, wspierał też bardzo liczną swoją rodzinę. Zmarł 17 II 1899 w Warszawie, w mieszkaniu Dobrzyckiego na Oboźnej 5, będąc na kuracji. Prawdopodobnie leczył się właśnie w zakładzie wodoleczniczym i pneumatycznym, mieszczącym się w tym samym domu, i prowadzonym do r. 1893 przez H. Dobrzyckiego, a później przez Adama Ciąglińskiego. Pochowany został w Sławucie. Po śmierci P-ego Zakład w Sławucie wrócił do Sanguszków.

P. był żonaty z Marią z domu de Côt, działaczką społeczną, współuczestniczką założenia skrytek na Sewerynowie w Warszawie, zmarłą w Zamościu podczas pierwszej wojny światowej. Mieli syna Ludwika, inżyniera chemii, zmarłego w Zakopanem w r. 1918, i przybraną córkę Henrykę, zamężną za Kazimierzem Kosackim, ziemianinem wysiedlonym z Podola, następnie urzędnikiem w Koninie.

 

Kośmiński, Słown. lekarzów; Słown. Geogr., X 794; – Demel M., 7 pasji doktora Dobrzyckiego, W. 1974 s. 49–51, 56–9; Zdrojowiska, zakłady lecznicze i stacye klimatyczne, W. 1896 s. 154–5, 221; Zembrzuski L., Złota księga korpusu sanitarnego polskiego 1797–1918, W. 1927 s. 92; – „Kłosy” T. 30: 1880 nr 776 s. 320; „Kur. Warsz.” 1899 nr 49 dod. poranny s. 3, nr 49 dod. poranny s. 5–7; „Medycyna” T. 8: 1880 s. 286–7, T. 13: 1885 s. 189–95, T. 27: 1899 s. 209; „Przegl. Lek.” R. 38: 1899 s. 140; „Tyg. Illustr.” T. 9: 1894 s. 321–2, 1899 I półr. s. 178, 358 (fot.); – Gł. B. Lek.: Zb. specjalne, Akta Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej Feliksa Przesmyckiego; – Informacje Haliny Przesmyckiej z W.

Teresa Ostrowska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Kreutzinger

1877-03-02 - 1939-10-20
pułkownik WP
 

Henryk Leonard Schmitt

1817-07-05 - 1883-10-16
spiskowiec
 

Stanisław Michał Starowieyski

1815-09-06 - 1895-03-18
ziemianin
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.