INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sieniatycki Maciej (1869–1949), ksiądz, teolog, profesor Uniw. Lwow., profesor i rektor UJ. Ur. 17 II w Miechowicach Małych koło Tarnowa, był synem Józefa, drobnego chłopa, i Małgorzaty z Pitasów.

Po ukończeniu w r. 1889 gimnazjum w Tarnowie S. odbył jednoroczną służbę wojskową w armii austro-węgierskiej jako kadet aspirant rezerwy piechoty i złożył egzamin oficerski. W r. akad. 1890/91 był studentem Wydz. Prawa i Administracji UJ. W r. 1891 wstąpił do seminarium duchownego we Lwowie i tamże rozpoczął studia na Wydz. Teologicznym Uniw. Lwow. Po ukończeniu II kursu został wysłany na dalsze studia do Rzymu. W l. 1893–8 studiował tam w Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim; uzyskał licencjat filozofii i doktorat teologii 15 VII 1898. Święcenia kapłańskie otrzymał w r. 1895.

Po powrocie do kraju S. został wikariuszem parafii św. Antoniego we Lwowie, od 1 IV 1899 do 30 IX 1902 był prefektem seminarium duchownego i równocześnie zastępcą katechety w I Państwowej Szkole Realnej we Lwowie. W r. akad. 1899/1900, jako adiunkt zastępował w Uniw. Lwow. profesora teologii pastoralnej. W r. 1900 nostryfikował tam swój rzymski dyplom doktorski. W r. 1901 habilitował się na Wydz. Teologicznym Uniw. Lwow. w zakresie dogmatyki szczegółowej na podstawie rozprawy De peccati originalis essentia (Lw. 1900). Jako docent prywatny dogmatyki specjalnej (zatwierdzony 26 VIII 1901) zastępował w r. 1901/02 profesora teologii dogmatycznej szczegółowej. Dn. 7 XII 1902 został mianowany profesorem nadzwycz. dogmatyki szczegółowej, a 25 IX 1906 profesorem zwycz. Wykładał zazwyczaj traktaty: „O Bogu Jednym”, ,,O Bogu w Trójcy Jedynym”, ,,O Bogu Stworzycielu”, „O Chrystusie Odkupicielu”, „O łasce”, o sakramentach i mariologię. W r. 1906 był redaktorem naczelnym „Gazety Kościelnej”. Ogłosił na jej łamach m. in. artykuł Dowód kosmologiczny na istnienie Boga (Lw. 1906 i odb. Lw. 1906). W l. 1906–9 był delegatem Wydz. Teologicznego w Zarządzie Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich Uniw. Lwow. W r. 1907/08 był dziekanem Wydz. Teologicznego Uniw. Lwow., a w następnym – prodziekanem. W r. 1908 ostro wystąpił przeciwko planowanemu przez rząd usunięciu wydziałów teologicznych z uniwersytetów.

Pod koniec t.r. S. objął na Wydz. Teologicznym UJ katedrę teologii dogmatycznej szczegółowej. Dn. 21 III 1909 został mianowany profesorem zwycz. tej dyscypliny w UJ. Wykładał głównie traktaty: „O Bogu Jednym”, „O Bogu w Trójcy Jedynym”, „O Bogu Stworzycielu”, „O Słowie Wcielonym”, „O Bogu Odkupicielu”, „O łasce Chrystusowej”, „O sakramentach”, eschatologię, mariologię i józefologię (1911/12). W półr. zim. 1913/14 wygłosił wykład publiczny: Istnienie Boga i przymioty Boże. Przyczynił się do wprowadzenia na UJ w r. 1912/13 wykładów dogmatyki pozytywno-spekulatywnej (traktatowej). W nauce dogmatyki wprowadził język polski w miejsce powszechnie dotąd używanej łaciny. Jako rektor wygłosił S. dn. 15 X 1918 na rozpoczęcie r. akad. patriotyczne przemówienie. W r. 1919/20 powstało staraniem S-ego na Wydz. Teologicznym UJ seminarium dogmatyczne, na którym pod jego kierunkiem czytano i komentowano pisma Ojców Kościoła i pisarzy starochrześcijańskich oraz „Sumę teologiczną” św. Tomasza z Akwinu.

Czterokrotnie był S. dziekanem Wydz. Teologicznego UJ (1911/12, 1915/16, 1921/22, 1925/26) i tyleż razy prodziekanem (1912/13, 1916/17, 1922/23, 1926/27). W r. akad. 1918/19 był rektorem UJ, po czym przez dwa lata prorektorem (1919/20–1920/21). Na emeryturę przeszedł z dn. 31 VIII 1934. Dn. 15 XII 1936 został profesorem honorowym UJ.

Najważniejszymi pracami teologicznymi S-ego były: Wniebowzięcie NM Panny (Lw. 1904), Początki hierarchii kościelnej (Lw. 1912), Studia historyczno-dogmatyczne (Lw. 1921), Problem istnienia Boga (P. 1923) oraz podręczniki uniwersyteckie: Zarys dogmatyki katolickiej (Kr. 1928–31 I–IV, Wyd. 2. 1933–6) i Apologetyka czyli dogmatyka fundamentalna (Kr. 1932), w których ustalił współczesną polską terminologię w teologii dogmatycznej. Podręczniki te rychło przyjęły się prawie we wszystkich polskich zakładach teologicznych w kraju i za granicą, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Poza podręcznikami akademickimi S. napisał także, wielokrotnie wznawiane, podręczniki dla młodzieży szkół średnich: Dogmatyka ogólna (Lw. 1906, Wyd. 4. Kr. 1920) i Dogmatyka szczegółowa (Lw. 1908, Wyd. 4. Kr. 1920); przekształcone z czasem w jedną całość pt. Dogmatyka katolicka doczekały się dziesięciu wydań (ostatnie, Hanower 1947). Równie popularnym podręcznikiem szkolnym S-ego była Etyka katolicka (Kr. 1919, Wyd. 7. Kr. 1931). S. był radcą i referentem Konsystorza Metropolitalnego w Krakowie oraz egzaminatorem prosynodalnym. Papież Benedykt XV mianował go swoim prałatem domowym. S. zmarł 4 II 1949 w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Był odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.

 

Podr. Enc. Koś., XLIII–XLIV supl.; Peretiatkowicz–Sobeski, Współcz. kultura pol.; Słown. Pol. Teologów Katol., VII (J. Kracik, bibliogr.); – Dzieje teologii katol., III cz. 1–2; Florkowski E., Śp. ks. Maciej Sieniatycki, „Polonia Sacra” 1949 s. 196–9; tenże, Zasłużony polski teolog „Tyg. Powsz.” 1949 nr 12; Historia kościoła w Polsce, P. 1979 II cz. 1–2; Hist. Nauki Pol., IV cz. 1–2, V cz. 1; Klawek A., Pogląd na prace teologów polskich w XX wieku, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1966 s. 133; Piech S., Dzieje Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1880–1939, Kr. 1995 (fot.); Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1933, Lw. 1934 s. 26, 32; – Catalogus universi venerabilis cleri saecularis et regularis archidioecesis Leopoliensis ritus latini 1892–1912; Elenchus venerabilis cleri tam saecularis quam regularis dioeceseos Cracoviensis S. Sedi Apostolicae immediate subiectae 1910–1925; Elenchus venerabilis cleri archidioecescos Cracoviensis 1926–1949; Kron. UJ za r. szk. 1917/18, Kr. 1919 s. 33–9; toż za l. 1908/09, 1911/12, 1945/46–1955/56; Kron. Uniw. Lwow., II (1898–1909/10), Lw. 1912; VIII Spraw. Zarządu Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich Uniw. Lwow. 1906/07; Program wykładów Uniw. Lwow. 1907–1908/09; Schematismus archidioecesis Leopoliensis ritus latini 1925–37; Skład Uniw. Lwow. 1906/07–1908/09; UJ. Skład Uniwersytetu […] 1908/09–1946/47; UJ. Spis wykładów […] 1909/10–1934/35; – AAN: sygn. Min. WRiOP 5604, Akta personalne; AGAD: sygn. Min. WiO 44u Wydz. Teolog. UJ (Katedry i personalia); Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Akta Wydz. Teolog. 1890–1928, sygn. TS 17 Studia teologiczne, sygn. Pers. A 743 (personalia); Arch. Paraf. w Wietrzychowicach: Liber natorum et baptisatorum pro pago Miechowice Małe, p. 24 1869 nr 2; Arch. UJ: sygn. S II 619 (personalia), WP II 226, 227 (katalog studentów), WT II 65 (Katedra i seminarium dogmatyki szczegółowej).

Stanisław Piech

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Henryk Redlich

1838 lub 1840 - 1884-11-07
sztycharz
 

(Wiktor) Adam Malinowski

1829-12-13 - 1892-05-04
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.