INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Małgorzata Magdalena Sitańska (po mężu Sierzpińska)  

 
 
2. poł. XVIII w. - 2. poł. XVIII w.
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sitańska Małgorzata Magdalena, zamężna Sierzpińska (2. poł. XVIII w.), śpiewaczka, aktorka. Była córką Leona Sitańskiego, skrzypka i kapelmistrza teatru podskarbiego nadwornego lit. Antoniego Tyzenhauza w Grodnie, pasierbicą Doroty Sitańskiej (zob.), z którą ją często mylono.

Była bardzo utalentowana, Tyzenhauz zapisał w testamencie 8 tys. złp. na jej edukację. Kształciła się wszechstronnie: w śpiewie u Włocha Abbate w szkole śpiewu w Postawach w dobrach Tyzenhauza, tańcu – u Francuza F. G. le Doux; uczyła się nadto gry na klawicymbale oraz języka francuskiego i włoskiego. W r. 1785 przebywała z ojcem w Petersburgu, doskonaląc umiejętności wokalne. Zadebiutowała 2 I 1786 w Teatrze Narodowym w Warszawie w operze A. Sacchini’ego „Dla miłości zmyślone szaleństwo”. Dn. 7 VII t. r. jako jedyna artystka polska wzięła udział w koncercie sławnych śpiewaków włoskich i zyskała duże uznanie. Odtąd «pięknym głosem i urodą zniewalała patrzących» (W. Bogusławski). Występowała dość często, przede wszystkim jednak na scenach Łazienek Królewskich: w Teatrze Małym w Pomarańczarni i w Amfiteatrze Na Wyspie. Była artystką opłacaną z królewskiej kasy. Śpiewała głównie we francuskich operach komicznych (przekładanych na polski przez Wojciecha Bogusławskiego), jak E. R. Duni’ego „Dwóch strzelców i mleczarka” (Perrette) i „Rekrut czyli Chłop w miłości oszukany” (Colette), P. A. Monsigny’ego „Piękna Arsena, czyli Triumf miłości” (Arsena), N. M. Audinot’a „Bednarz” (Fanchette), A. E. M. Grétry’ego „Dwóch skąpców” (Gérome). Uczestniczyła również w przedstawieniach dopiero co powstałej dzięki W. Bogusławskiemu opery w języku ojczystym. Albert Sowiński napisał o niej z uznaniem: «odznaczała się przyjemnym głosem w rolach oper polskich i rywalizowała ze śpiewakami włoskimi, którzy wtenczas byli w modzie». W uroczystości odsłonięcia pomnika Jana III Sobieskiego w Łazienkach 14 IX 1788 wystąpiła jako Tymokleja w „Kantacie w dzień inauguracji statui króla Jana III” Macieja Kamieńskiego. W kwietniu i maju 1789 brała udział w występach wokalnych organizowanych przy spektaklach baletu.

Przed r. 1795 wyszła za mąż; używała nazwiska Sierzpińska. W r. 1795 po wywiezieniu króla przez Rosjan do Grodna występowała we włoskiej operze, którą na krótko zorganizował w Warszawie Tamioli. Później była zapewne związana z teatrem prowadzonym przez Tomasza Truskolaskiego. Dn. 17 VI 1796 śpiewała podczas balu w Poniemuniu, na który przybył z Grodna Stanisław August; 20 VI podarował on S-iej złoty łańcuch. Także wcześniej (np. w maju t.r.) dostawała S. upominki od króla. Jesienią t.r. uzyskała zgodę króla na przyjazd do Grodna, do rodziny; król, spodziewając się zapewne, że S. podejmie występy na dworze, określił wówczas jej uposażenie na 10 dukatów miesięcznie. Do występów S-iej, która przebywała w Grodnie do poł. lutego 1797, nie doszło z powodu żałoby po śmierci Katarzyny II. Na wyjezdnym do Warszawy (14 II 1797) otrzymała od króla zegarek z łańcuszkiem. Dalsze jej losy nie są znane.

S. słynęła nie tylko z pięknego sopranu, lecz i z urody. Była metresą ks. Józefa Poniatowskiego. Niektórzy przypuszczali, iż była matką jego syna Józefa Szczęsnego.

 

PSB (Poniatowski Józef); Słown. Teatru Pol., I; Sowiński, Słown. muzyków; – Bernacki L.,Teatr, dramat i muzyka za Stanisława Augusta, Lw. 1925 (tu pomylona z Dorotą Sitańską); Mamontowicz-Łojek B., Szkoła artystyczno-teatralna Antoniego Tyzenhauza 1774–1785, Wr. 1968; Teatr Narodowy 1765–1794, Pod red. J. Kotta, W. 1967; Wierzbicka-Michalska K., Schyłek mecenatu teatralnego Stanisława Augusta, „Wiek Oświecenia” [T.] 9: 1993 s. 254–5; taż, Sześć studiów o teatrze stanisławowskim, Wr. 1967; taż, Warszawska scena narodowa na przełomie (1795–1799), „Pam. Teatr” 1954 nr 3–4 s. 224; Żórawska-Witkowska A., Muzyka na dworze i w teatrze Stanisława Augusta, W. 1995; – Bogusławski W., Dzieje Teatru Narodowego, W. 1965 (reprint); – IS PAN: Mater. Słown. Biogr. Teatru Pol.

Małgorzata Komorowska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Fryderyk August I

1750-12-23 - 1827-05-05
król Saksonii
 

Franciszek Ksawery Lampi

1782-01-22 - 1852-07-22
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.