INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Marceli Poznański  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1984-1985 w XXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Poznański Marceli, pseud. i krypt.: Kaszub, M. P., M. Poz., Mar. Poz. (1893–1956), pracownik samorządowy i państwowy, redaktor i publicysta, bibliotekarz, bibliograf. Ur. 24 V w Warszawie, był synem Nikodema, urzędnika bankowego, i Heleny z domu Szpilrejn.

P. uczęszczał do gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie i po ukończeniu ósmej klasy wstąpił w r. 1912 na Wyższe Kursy Handlowe im. A. Zielińskiego w Warszawie. Studia przerwał mu wybuch pierwszej wojny światowej. P. był członkiem konspiracyjnego Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej «Filarecja» i za kolportaż antyrosyjskich ulotek (przeciw mobilizacji) został we wrześniu 1914 aresztowany, a w r. 1915 skazany na zesłanie na Sybir do guberni jenisiejskiej do wsi Sokołowa nad rzeką Angarą, skąd został zwolniony po rewolucji marcowej 1917 r. Następnie przebywał w Moskwie, gdzie zajmował się m. in. inwentaryzacją poloników w Muz. im. Rumiancewa (obecnie Biblioteka Lenina), i w Mińsku. Po zajęciu Mińska przez Niemców w maju 1918 powrócił do Warszawy. W październiku t. r. wstąpił na Wydział Administracji Państwowej i Komunalnej w Szkole Nauk Politycznych (SNP) w Warszawie.

W listopadzie 1918 P. zgłosił się jako ochotnik do 36 p. Legii Akademickiej i brał udział w walkach o Lwów. W styczniu 1919 został ranny pod Winnikami. Zwolniony z wojska po zakończeniu wojny polsko-radzieckiej, już w r. 1920 podjął na nowo studia w SNP oraz rozpoczął pracę w Zarządzie m. st. Warszawy. W l. 1924–9 pracował w Związku Miast Polskich (ZMP). W ostatnim roku pełnił obowiązki dyrektora Biura ZMP oraz był redaktorem „Przeglądu Tygodniowego”, dodatku do organu ZMP pt. „Samorząd Miejski”. W związku z Powszechną Wystawą Krajową w Poznaniu w r. 1929, ukazał się wydany przez ZMP pod redakcją P-ego „Przewodnik po Wystawie Miast i Związku Miast Polskich” (W. 1929). W l. 1930–6 P. pracował w Min. Spraw Wewnętrznych na stanowisku podreferendarza, a następnie aż do wybuchu drugiej wojny światowej w Starostwie Warszawskim. Równolegle P. zajmował się różnymi problemami bibliotekarstwa, czytelnictwa, bibliofilstwa, drukując na te tematy liczne artykuły w prasie, m. in. w „Przewodniku Bibliograficznym” (1924 nr 10), „Wiadomościach Literackich” (1924 nr 47), „Samorządzie Miejskim (1929 nr 11), „Gazecie Polskiej” (1931 nr 45), „Pionie” (1933 nr 9). Ponadto współpracował ze „Światem Książki”, „Kurierem Księgarskim dla Wszystkich”, „Epoką”, „Kurierem Polskim”, „Sceną Polską”, w której redagował dział bibliografii dramatycznej i teatrologicznej, oraz z „Sybirakiem”, którego był współredaktorem, a w l. 1935–9 redaktorem. Uczestniczył w zjazdach bibliotekarzy, bibliografów i bibliofilów. Był członkiem Zarządu Związku Sybiraków.

Okres okupacji niemieckiej P. spędził w Warszawie. Od stycznia 1941 pracował w Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej, późniejszym Polskim Komitecie Opiekuńczym. W tym czasie zaczął również pracować pod pseud. Kaszub w konspiracji; pełnił funkcję referenta prasowego przy Delegaturze Rządu. W r. 1943 był więziony na Pawiaku i w Majdanku. Po powstaniu warszawskim 1944 r. przebywał we dworze w Broniszowie w Pińczowskiem. W sierpniu 1945 powrócił do Warszawy. W l. 1945–8 pracował m. in. jako kierownik Czytelni Samorządowej w Zarządzie Miejskim m. st. Warszawy, w l. 1949–52 jako kierownik Czytelni Komunalnej w Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy, a w l. 1952–6 był m. in. redaktorem w Państwowym Instytucie Wydawniczym. Równocześnie w l. 1945–7 był członkiem komitetu redakcyjnego „Pracownika Stolicy”, na którego łamach ogłosił wiele artykułów. Publikował również artykuły na temat księgoznawstwa, bibliotek, czytelnictwa, prasy (m. in. w „Nowinach Liter.”, „Prasie Pol.”). Pisał o bibliotekarzach, bibliofilach i bibliologach, jak np. o Karolu Badeckim („Bibliotekarz” 1950 nr 7–8), Stefanie Żeromskim (tamże 1950 nr 9–10), Mieczysławie Rulikowskim (tamże 1951 nr 8–9 i „Pam. Liter.” 1952), Adamie Barze („Przegl. Bibliot.” 1955 z. 3/4 i „Bibliotekarz” 1955 nr 5), Karolu Estreicherze („Problemy” 1954 nr 12), Kazimierzu Piekarskim („Nowiny Liter.” 1948 nr 39). W l. 1950–5 prowadził w „Bibliotekarzu” stałą rubrykę pt. „Przegląd piśmiennictwa. Z zagadnień bibliotekarstwa i czytelnictwa w prasie”. Opublikował Bibliografię adnotowaną podręcznych prac naukowych z zakresu teorii i praktyki bibliografii (W. 1954, powielone). P. był sekretarzem Zarządu Okręgu Warszawskiego Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich, członkiem m. in. Rady Naukowej Instytutu Prasoznawczego Oddziału Warszawskiego Tow. Literackiego im. Adama Mickiewicza, Tow. Przyjaciół Dzieci. Zmarł 15 V 1956 w Warszawie i został pochowany tamże na cmentarzu Komunalnym, (dawnym wojskowym), w kwaterze Sybiraków. Był odznaczony m. in. Złotym Krzyżem Zasługi (1935).

W małżeństwie od r. 1925 z Elżbietą Heleną z Lewandowskich P. dzieci nie miał.

Pośmiertnie ukazała się antologia P-ego wypowiedzi pisarzy polskich i obcych o książce i czytelnictwie pt. „Kto miłuje księgi… Antologia tekstów o książce” (W. 1958).

 

Bibliogr. Warszawy. Druki zwarte; toż, Wydawn. ciągłe 1919–1928; toż za l. 1944–54; Materiały do bibliografii dziennikarstwa i prasy w Polsce w latach 1944–1954, W. 1957; Bar, Słown. pseudonimów, II 29, III; Słown. Pracowników Książki Pol.; Biblioteka Narodowa. Katalog rękopisów, W. 1970 VIII; Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Wr. 1979 VI; Spis gazet i czasopism Rzeczypospolitej Polskiej oraz poradnik reklamowy 1936/7, W. 1936 s. 71; toż za l. 1939/40, W. 1939 s. 75; Katalog prasowy Para 1930, P. 1930 s. 130; – Grzegorczyk P., Tow. Literackie im. A. Mickiewicza. Sylwetki zasłużonych, Wr. 1962 s. 105; Pamiętnik II Zjazdu Bibliografów Polskich w Warszawie (31 X–2 XI 1926), W. 1928 s. 58, 146; Pamiętnik trzeciego Zjazdu Bibliofilów Polskich we Lwowie w Zielone Świątki 26/V–29/V 1928 r., Lw. 1929 s. 182; – Sprawozdanie z działalności Zarządu Związku Miast Polskich i Biura Związku Miast Polskich za 1928 r., W. 1929 s. 106, 112; – „Bibliotekarz” 1956 nr 6 s. 181, nr 7 s. 210–12 (fot.); „Kultura i Społeczeństwo” 1957 nr 3 s. 137; „Pam. Liter.” 1962 z. 3 s. 105; „Przegl. Bibliot.” 1956 s. 188; „Roczn. Liter.” 1955 s. 643; – B. Publ. w W.: Teczka akt personalnych P-ego; IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna (A. Bara); – Życiorys P-ego napisany przez żonę E. H. Poznańską i bibliografia publikacji P-ego w jej opracowaniu w Mater. Red. PSB; – Informacje tejże.

Henryk Korczyk

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Wadim Berestowski

1917-12-25 - 1992-12-24
reżyser filmowy
 

Edmund Kessler

1880-02-09 - 1930-05-07
generał brygady WP
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Juliusz Rudnicki

1881-03-30 - 1948-02-26
matematyk
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.