INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Michał Obuchowicz h. Jasieńczyk  

 
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Obuchowicz Michał h. Jasieńczyk (po 1760 – po 1818), kasztelan miński, uczestnik powstania kościuszkowskiego. Był synem Józefa, podwojewodziego nowogródzkiego, i Franciszki z Güntherów. Ojciec, zamożny właściciel Lipy i Swojatycz (w pow. nowogródzkim), daremnie zabiegał o kasztelanię nowogródzką, doczekał jednak krzesła senatorskiego dla syna, zapewne ustępując mu je (zmarł po sierpniu 1796). N. debiutował politycznie w Trybunale Lit. w r. 1786, uzyskawszy deputację z pow. mozyrskiego. Po uchwaleniu Ustawy Majowej król, pragnąc zjednać dla niej zwolenników wśród osób wpływowych w województwach, w lutym 1792 obdarzył O-a Orderem (zapewne Orderem Św. Stanisława) i kasztelanią mińską. Nowo kreowany senator jeszcze przed nominacją zaprzysiągł na sejmiku nowogródzkim Konstytucję 3 maja. Zapewne należał do grona ziemian nowogródzkich (wśród nich kilku Obuchowiczów), którzy 8 VI 1792 podpisali manifest uznający ewentualne recesy od Ustawy Rządowej za nieważne, bo złożone pod przymusem. Wśród jej obrońców w okresie wojny 1792 r. i rządów targowickich O. nie występuje. Mimo to w początkach czerwca 1793 żona prosiła króla o pośpieszne wydanie mu paszportu na wyjazd «do wód» zagranicznych i osłonę przed ewentualnymi prześladowaniami; czy kasztelan wyjechał i jaki był rzeczywisty powód oraz cel wyjazdu, nie wiadomo. W listopadzie t. r. O. był na Litwie i zamierzał dozorować dokonywaną przez oficera rosyjskiego lustrację jego dóbr. W maju 1794 zasiadł w Radzie Najwyższej Lit. jako delegat komisji porządkowej pow. słucko-rzeckiego. O jego losach w l. n. brak informacji; we wrześniu 1794 nie było go wśród dygnitarzy mińskich, którzy obwieszczali wojewodzianom rozkazy rosyjskiego generała-gubernatora. Znamienne też, że w czasie rządów N. Repnina na Litwie w charakterze posesora dóbr pojezuickich występował nie O., lecz jego żona. Ona też prowadziła z Repninem i J. Bułhakowem korespondencję w sprawie ulg dla swych dóbr, także chyba dziedzicznych. Korespondencja O-a z Radziwiłłami, zachowana dla okresu od grudnia 1797 (a więc po amnestii Pawła I) do października 1818 pozwala stwierdzić, że w r. 1805 O. trzymał w zastawie m. in. radziwiłłowskie Onóżki i Tarejki, w r. 1807 Swierzeń, Tulonkę i Horodziej. Wiosną lub w początkach lata 1809 wyjechał za granicę; wiadomo, że w czerwcu 1810 przebywał wraz z rodziną w Dreźnie. Wyjechawszy stamtąd w lipcu, w sierpniu t. r. był już na Litwie. O charakterze owego wyjazdu trudno cokolwiek orzec, zwłaszcza że w listach O-a do Radziwiłłów jest luka od sierpnia 1806 do sierpnia 1810. Po powrocie O. mieszkał stale w Odachowszczyźnie lub Swojatyczach, słynnych z wielkiej stadniny koni.

Z poślubioną (po sierpniu 1791, a przed 4 III 1792) Franciszką z Rzewuskich (córką Stanisława Ferdynanda, chorążego w. lit.), wdową po Chryzostomie Rdułtowskim, chorążym nowogródzkim, która wniosła mu Snów i Odachowszczyznę Rdułtowskich, miał O. córki: Fabiannę, zamężną za Karolem Czapskim (zob.), i Zofię, zamężną za Stanisławem Czapskim (zob.), bratem Karola Czapskiego.

 

Słown. Geogr., (Lipa, Odachowszczyzna, Snów, Swojatycze); Uruski; Żychliński, XXXI; – Mościcki H., Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie, W. 1917; Żytkowicz L., Litwa i Korona w r. 1794, „Ateneum Wil.” R. 12: 1937 s. 545; tenże, Rządy Repnina na Litwie w latach 1794–7, Wil. 1938; – Akty Vil. Archeogr. Kom., XXXV; Korespondencja krajowa Stanisława Augusta, P. 1872 s. 212; – „Kur. Lit.” 1801 nr 98; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 3161, 3226 (obwieszczenie dygnitarzy mińskich z września 1794), Dz. V nr 10645 (listy O-a), 11011 (list z 31 I 1786), Arch. Roskie, LXV/42; B. Czart.: rkp. 721 (Józef Obuchowicz), 729, 735; B. Kórn.: rkp. 2650.

Zofia Zielińska

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.