INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Michał Suchodolec h. Abdank  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suchodolec Michał h. Abdank (ok. 1756 – 1794), major 7. Regimentu Pieszego wojsk litewskich, uczestnik powstania kościuszkowskiego.

Był synem Antoniego (żyjącego jeszcze wiosną 1783), młodszym bratem Franciszka (zob.); braćmi S-a byli również: Józef, Tadeusz, Karol, Wincenty i Jan (bliższe informacje o nich zob. biogram Franciszka Suchodolca).

Początki kariery S-a i jego braci związane były z osobą podskarbiego nadw. lit. Antoniego Tyzenhauza. S. rozpoczął służbę wojskową w r. 1776 w Batalionie Grodzieńskim Milicyi JKM Nadw. Ekonomii Lit., dowodzonym przez płk. Antoniego Tyzenhauza, chorążego wileńskiego. W jednostce tej służył trzy lata, kolejno jako kadet i podchorąży, a od 18 I 1779 – chorąży. Dn. 30 XI 1778 został przez Komisję Skarbu W. Ks. Lit. wyznaczony na egzaktora skarbowego wiłkomierskiego. Jednocześnie był koniuszym podskarbiego, z jego rozkazu wyjeżdżał również zagranicę. Obity kijem przez podskarbiego Tyzenhauza, poparł starszego brata, Franciszka, który przeszedł na stronę przeciwników podskarbiego. Wraz z nim wyjechał wcześnie rano 9 VI 1780 z Grodna do Warszawy. Pojmani nad ranem 10 VI t.r. w Grannem za Bugiem przez wysłanych za nimi ułanów podskarbiego i następnie przewiezieni z powrotem do Grodna, zostali uwolnieni od eskorty w Białymstoku przez ppłk. Jana Augusta Cichockiego. W wysłanym wówczas liście do króla (Białystok, 11 VI) Franciszek prosił o dymisję S-a z rangi chorążego, przez którą S. «w ściślejszej JP. Podskarbiemu zostaje dependencyi». Wkrótce potem bracia udali się do Warszawy, a ich zeznania złożone przed królem Stanisławem Augustem przyczyniły się w znacznym stopniu do upadku Tyzenhauza. Zagrożony podskarbi starał się doprowadzić do ich powrotu do Grodna, próbował też podważać ich zeznania.

Dn. 21 II 1781 został S. drugim porucznikiem Batalionu Grodzieńskiego; na pierwszego porucznika awansował 18 XII 1782. Błędne było przypuszczenie Szymona Askenazego (co za nim przyjął za pewnik Marian Brandys), że S. służył przez kilka lat, do wojny w r. 1792 włącznie, w Regimencie Pieszym Ordynacji Rydzyńskiej wraz z Józefem Sułkowskim, z którym miał być zaprzyjaźniony. Jest natomiast prawdopodobne, że to S. był mistrzem ceremonii w r. 1781 w grodzieńskiej loży wolnomularskiej «Szczęśliwe Oswobodzenie». Gdy na mocy decyzji króla i uchwały sejmu z 3 IX 1789 z Batalionu Grodzieńskiego utworzono 7. Regiment Pieszy wojsk lit. (zwany często Regimentem lub Pułkiem Fizylierów) szefostwa gen. artylerii lit. Kazimierza Nestora Sapiehy, S. przeszedł do tego pułku jako jego kwatermistrz (wg Metryki Lit. otrzymał patent z 13 III 1790, wg księgi awansów i dymisji – patent z 12 III t.r. na porucznika i adiutanta, a wg rolli z lipca – patent z 24 III na kwatermistrza regimentu i kapitana). W lipcu był urlopowany. Dn. 1 XI (w księdze awansów i dymisji błędnie 19 IX) awansował na kapitana z kompanią po dymisji Jana Brennera. Kompania S-a w okresie od listopada 1790 do lutego 1791 stacjonowała w Postawach. Od początku grudnia (lub od końca listopada) 1790 przynajmniej do lutego 1791 był S. z polecenia Komisji Wojskowej odkomenderowany na lustrację stacjonujących w woj. sandomierskim chorągwi I Brygady Kawalerii Narodowej, wchodzącej w skład Dyw. Małopolskiej pod komendą gen. mjr. Józefa Wodzickiego. Jako lustrator przebywał do 7 XII t.r. w Połańcu (wszedł wówczas w konflikt z wicebrygadierem Janem Nepomucenem Duninem Karwickim), następnie wyjechał do Pacanowa, skąd 18 XII udał się do Nowego Miasta Korczyna, prowadząc przez cały ten czas korespondencję z gen. Wodzickim.

Od stycznia do kwietnia 1792 regiment S-a stacjonował w Wilnie, skąd w maju został odkomenderowany w Mińskie. Podczas wojny polsko-rosyjskiej S. był (najpóźniej od 20 VI t.r.) adiutantem gen. lejtnanta Michała Zabiełły, w okresie 23 VI – 10 VIII głównodowodzącego armii lit. Zaraz na początku swego naczelnego dowództwa gen. Zabiełło wymienił S-a wśród oficerów lit., do których miał zaufanie, a 29 VI prosił króla dla niego o rangę majora w Brygadzie I (Husarskiej) Kawalerii Narodowej wojsk lit. Zamiast tego S. otrzymał 14 VII rangę majora 2. batalionu swego regimentu. Z upoważnienia gen. Zabiełły korespondował w jego imieniu z gen. Augustynem Gorzeńskim, któremu złożył raport 6 VII z Izabelina o sytuacji na froncie, a 12 VII wyruszył jako kurier z raportem do króla. Dn. 15 VII przywiózł Zabielle, stacjonującemu wówczas w Bielsku, królewski ordynans (z 14 VII, zapewne wtedy Stanisław August wręczył mu patent majorowski). Raporty do gen. Gorzeńskiego wysyłał 15 VII z Granna, a 20 i 22 VII z Krzemienia. Na wieść o przystąpieniu króla do Targowicy, gen. Zabiełło 26 VII wysłał S-a do gen. M. Kreczetnikowa z listami posła J. Bułhakowa i swym własnym, zawiadamiającymi o ustaniu walk; S. przywiózł odpowiedź Rosjan jeszcze tego samego dnia. Za zasługi w wojnie 1792 r. otrzymał na wniosek gen. Zabiełły medal Virtuti Militari.

S. wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej, walcząc w 7. Regimencie Pieszym wojsk lit. (od 20 VII 1793 szefostwa Ludwika Giełguda, od 18 II 1794 będącego strażnikiem w. lit.). Odznaczył się w zwycięskiej potyczce stoczonej przez gen. lejtnanta Jakuba Jasińskiego 26 VI 1794 pod Sołami. W poł. października t.r. zwrócił się do Rady Najwyższej Narodowej (RNN) o wydanie «reszty efektów przez niego w Komisji Porządkowej Kowieńskiej złożonych», a obecnie potrzebnych dla jego regimentu. Memoriał ten Rada odesłała 19 X do Naczelnika Tomasza Wawrzeckiego. S-a, żądającego «umieszczenia do posług wydziałowych» osiemnastu podkomendnych ze swego regimentu «w boju skaleczonych i już do służby wojskowej dla kalectwa niezdatnych» RNN 30 X skierowała do Deputacji Ratunkowej. Dn. 4 XI 1794 uczestniczył S. na czele swego regimentu w obronie warszawskiej Pragi przed wojskami A. W. Suworowa. W początkowej fazie bitwy, ok. godziny piątej, S. i jego żołnierze ulegli panice; uchodzących zatrzymał Naczelnik Wawrzecki i posłał na pomoc 5. Regimentowi Pieszemu wojsk lit. Oba te pułki, pod dowództwem gen. Jasińskiego, broniły się za palisadami Zwierzyńca. Między godzinami dziesiątą a jedenastą poległ tam S. wraz z gen. Jasińskim, gen. lejtnantem Pawłem Grabowskim i wieloma innymi oficerami. Pochowany został najprawdopodobniej na cmentarzu Kamionkowskim na Pradze.

S. posiadał część folwarku Peresieka z przyległościami (woj. nowogródzkie).

Nie wiadomo, czy S. założył rodzinę.

 

Ciechanowicz J., Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeszów 2001 V 183; Filipow K., Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w XVIII–XIX w., Studia i Mater. do Hist. Wojsk., XXXIII 120; Małachowski–Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; Maly gerbounik Navagradzkai šlachty, Ed. S. A. Rybčonak, Minsk 1997 s. 108; Niesiecki (dod. 413); Oficerowie Rzpltej 1777–1794, I cz. 1, 3, 4, II; Orłowicz M., Przewodnik po cmentarzach warszawskich, W. 1921 s. 41; – Askenazy S., Napoleon a Polska, W. 1994; Bauer K., Szturm Pragi 4 listopada 1794 r., Studia i Mater. do Hist. Wojsk., XV cz. 2 s. 154–5; Brandys M., Oficer największych nadziei, W. 1966 s. 49, 55, 75–80, 82–3; Korotyński B., Rzeź Pragi, W 130-tą rocznicę, W. 1924 s. 10; Kościałkowski S., Antoni Tyzenhauz podskarbi nadworny litewski, Londyn 1970–1 I–II; Mościcki H., Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie, W. 1917; Powstanie kościuszkowskie 1794. Dzieje militarne, Red. T. Rawski, W. 1994 II; Przywecka-Samecka M., Tomasz Wawrzecki (1753–1816), Wr. 1993; Sułek Z., Sprzysiężenie Jakuba Jasińskiego, W. 1982; Szturm i rzeź Pragi 1794 r. Antologia tekstów historycznych i literackich, Oprac. M. M. Drozdowski, W. 1994 s. 51; Szyndler B., Kapitulacja Warszawy przed Suworowem, w: Zwycięstwo czy klęska? W 190. rocznicę powstania kościuszkowskiego, Red. H. Kocój, Kat. 1984; Wolański A., Wojna polsko-rosyjska 1792 r., W. 1996; – Akty powstania Kościuszki, II; Kossakowski J., Pamiętniki […] biskupa inflanckiego 1738–1788, Wyd. A. Darowski, W. 1891; Sprawa WJP. Kazimierza Srzedzińskiego […] z Janem Hołyńskim pułkownikiem […] Antonim ojcem, Franciszkiem podstolim grodzieńskim, Michałem synami […] Suchodolcami, [b.m.w.] 1783; Vol. leg., VIII 812; Zaleski M., Pamiętniki […] wojskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego, posła na Sejm Czteroletni, P. 1879; – „Korespondent Narod. i Zagran.” 1794 s. 2043; – AGAD: Arch. Król. Pol., sygn. 178 k. 133v, sygn. 354 k. 296v, Arch. Zamoyskich, sygn. 3126 k. 341, 344v, Varia z CAW, sygn. 23 (dawna sygn. 22) s. 2–3, 6–7, 9–11, 13–14; B. Czart.: rkp. 720 s. 519–21, 523, 525–32; B. Ossol.: rkp. 1812 t. II s. 1495, rkp. 5464 (Księga awansów i dymisji żołnierzy wojska kor. i lit. 1788–1794) s. 122–3, rkp. 11640 s. 235–7, 239, 143–4, 247, 251–2, 255, 259, 263–4 (listy do gen. J. Wodzickiego z grudnia 1790); Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: Metryka Lit., F. 389 op. 1 ks. 545 nr 363, ks. 554 nr 611, 640, 1146.

Andrzej Haratym

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Antoni Brodowski

przed 26 grudnia 1784 - 1832-03-31
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Franciszek Bukaty

VIII 1747 - 1797-06-15
dyplomata I RP
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.