INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Michał Wacław Ossowski      OSSOWSKI, Michał Wacław - fragment obrazu Felicjana Szczęsnego Kowarskiego pt. "Proletariatczycy" - źródło kopii cyfrowej: Wikimedia Commons - domena publiczna - fragment.

Michał Wacław Ossowski  

 
 
Biogram został opublikowany w 1979 r. w XXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Ossowski Michał Wacław (1863–1886), czeladnik szewski, proletariatczyk. Ur. w Warszawie, w rodzinie pochodzenia szlacheckiego, był synem Jana. Osierocony w dzieciństwie przez ojca, a potem także przez matkę, żył w nędzy. Imał się różnych zajęć, m. in. przez pewien czas był chłopcem na posyłki w cukierni. W r. 1884 zetknął się z Piotrem Dąbrowskim, czeladnikiem szewskim, który niebawem wystarał mu się o miejsce czeladnika w warsztacie szewskim Jankowskiego na Krzywym Kole. On też wkrótce zapoznał go z zasadami socjalizmu i O. stał się – jak powiedział przed sądem – jego gorącym wyznawcą, gdyż zawierał wskazówki dla robotników, «jak wyjść z teraźniejszej sytuacji». Wstąpił do kółka robotniczego partii «Proletariat», a także został członkiem Drużyny Bojowej. Na propozycję Dąbrowskiego podjął się wykonania wraz z nim wyroku partyjnego na prowokatorze i zdrajcy Michale Skrzypczyńskim. Po przeprowadzeniu koniecznych obserwacji 7 VIII 1884 zadał zdrajcy cios sztyletem, niedługo potem Skrzypczyński zmarł. O. zaopatrzony przez partię w pieniądze i list polecający do Bernarda Hilarego Gostkiewicza, uszedł do Łodzi. Tam po kilku dniach z pomocą znajomego Gostkiewicza, szewca Józefa Mazurkiewicza, znalazł pracę w swoim zawodzie. Nie przypuszczając, że Mazurkiewicz jest szpiegiem i donosicielem, zaufał mu, co spowodowało aresztowanie O-ego 23 VIII w Łodzi, a także aresztowanie Gostkiewicza. Złożone przez O-ego przy pierwszym przesłuchaniu wyjaśnienia o znajomości z Dąbrowskim, a potem zdrada aresztowanego członka Drużyny Bojowej Stanisława Gładysza, naprowadziły żandarmerię na ślad jego udziału w zamachu na Skrzypczyńskiego. Przewieziony do X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej i skonfrontowany z członkiem gminy Socjalistów Polskich i Proletariatu, Adolfem Formińskim, 12 XI 1884 O., załamany zdradą Formińskiego, przyznał się do zarzucanego mu czynu. Na skutek podstępu władz śledczych złożył też zeznanie obciążające Dąbrowskiego, ale je później odwołał i oświadczył, że zamachu dokonał sam. Jako uczestniczący w bezpośredniej działalności terrorystycznej został przekazany Wojskowemu Sądowi Okręgowemu. Sądzony w tzw. procesie 29 proletariatczyków (23 XI – 20 XII 1885), wygłosił przed sądem przemówienie świadczące o wysoko rozwiniętej świadomości klasowej, zakończone słowami: «Ja ze swej strony nie chcę względności od Was». Sąd nie uwzględnił okoliczności łagodzącej, że w chwili dokonania zamachu był niepełnoletni, i skazał go na karę śmierci przez powieszenie. Odrzucono złożone 4 I 1886 przez broniącego go z urzędu Władysława Rytla podanie o kasację oraz prośbę O-ego do cara o łaskę. O. stracony został 28 I 1886 na stokach Cytadeli Warszawskiej.

 

Mała Enc. Wojsk.; W. Enc. Powsz. (PWN); Księga życiorysów działaczy ruchu rewolucyjnego w Polsce, W. 1936 s. 70 (fot.); – Baumgarten L., Dzieje Wielkiego Proletariatu, W. 1966 (fot.); [Kulczycki L.], Mazowiecki M., Historia ruchu socjalistycznego w zaborze rosyjskim, Kr. 1903 s. 92–4; – Kon F., Etapem na katorgę, Kr. 1908 s. 20, 21; Kółka socjalistyczne, Gminy, Wielki Proletariat, Wyd. L. Baumgarten, W. 1966; – „Katorga i ssyłka” 1926 z. 27 s. 122–55, 1933 z. 108 s. 111; „Robotnik” (Lw.) 1897 nr 3 s. 1; „Z Pola Walki” (Londyn) 1904 s. 154–85, 205–8; – AGAD: Prokurator WIS 980 k. 197, 274, 284–285.

Alicja Pacholczykowa

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Józef Bohdan Zaleski

1802-02-14 - 1886-03-31
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Leon Paweł Kryński

1866-02-20 - 1937-10-08
chirurg
 

Jan Minkiewicz

1826-04-11 - 1897-12-26
lekarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.